İklim değişikliği gelecek nesillerin değil, bugünün sorunu. Peki biz hazır mıyız?
Türkiye tarihinde ilk kez, iklim krizine karşı bağlayıcı bir yasa çıkardı: İklim Kanunu (2025). Bu adım, uzun süredir beklenen hukuki çerçeveyi oluşturdu. Ancak sorulması gereken kritik soru şu: Bu yasa, Türkiye’nin iklim mücadelesini gerçekten hızlandıracak mı, yoksa sadece uluslararası raporlarda yer almak için atılmış bir adım mı?
🎯 Türkiye İklim Kanunu: Hedefler konuldu ama yol haritası eksik
2053 Net Sıfır Emisyon hedefi, umut verici bir taahhüt. Ancak bilim insanlarına göre (IPCC, 2023), asıl kritik dönem 2030 yılına kadar olan süreç. Türkiye, bu döneme dair açık ve sayısal hedefleri henüz ortaya koymadı.
Hedef koymak güzel; fakat plan olmadan hedefler yalnızca iyi niyet olur.
🌍 Emisyon Ticareti Sistemi: Şeffaflık olmazsa riskli
Kanunla kurulacak Emisyon Ticareti Sistemi (ETS), karbon salımını sınırlandırmak için önemli. Fakat sistemin nasıl işleyeceği hâlâ muamma:
- Hangi sektörler nasıl dahil edilecek?
- Karbon fiyatları nasıl belirlenecek?
- Denetim mekanizması nasıl çalışacak?
Eksik kalan bu detaylar, sistemin etkili mi olacağı yoksa sadece kağıt üzerinde mi kalacağı sorusunu doğuruyor.
🏭 Çevresel tehlikeler devam ediyor!
Türkiye hâlâ enerji üretiminin yaklaşık %33’ünü kömürden sağlıyor. Oysa kömür kullanımı:
- Hava ve su kirliliğini artırıyor,
- Tarımı ve insan sağlığını tehdit ediyor,
- İklim krizini hızlandırıyor.
Yasa, kömürden çıkış için bir tarih vermiyor. Bu durum, gerçek değişimden çok sembolik bir başlangıç gibi algılanıyor.
⚖️ İklim adaleti: Göz ardı edilen sosyal boyut
İklim krizi, sadece çevreyi değil toplumu da etkiliyor.
- Kömür işçileri, yeni iş alanlarına nasıl yönlendirilecek?
- Kuraklık yaşayan çiftçiler nasıl desteklenecek?
- Kırılgan topluluklar bu geçiş sürecinde nasıl korunacak?
İklim Kanunu bu sorulara cevap vermiyor.
📌 Şimdi ne yapmalı?
- Türkiye için ilk adım atıldı. Ama yetmez. Şimdi şu adımlar gerekiyor:
- 2030’a kadar net emisyon azaltım hedefleri açıklanmalı,
- Kömürden çıkış için tarih netleşmeli,
- ETS sistemi şeffaf ve adil şekilde kurulmalı,
- Sosyal adalet için destek programları uygulanmalı,
- Sivil toplum ve akademi sürece katılmalı.
“2053 çok uzak değil. Bugün atılmayan her adım, yarının krizi olacak.”
Kaynaklar:
- “Türkiye’nin İlk İklim Kanunu Neler Getiriyor?” T.C. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, 3 Temmuz 2025, https://www.iklim.gov.tr/turkiye-nin-ilk-iklim-kanunu-neler-getiriyor-haber-4460.
- “Türkiye’nin İlk İklim Kanunu TBMM Genel Kurulu’nda Kabul Edildi.” Anadolu Ajansı, 3 Temmuz 2025, https://www.aa.com.tr/tr/politika/turkiyenin-ilk-iklim-kanunu-teklifi-tbmm-genel-kurulunda-kabul-edildi/3620214.
- “IPCC Raporu: Emisyonları 2030’a Kadar Yarı Yarıya Düşürebiliriz.” Temiz Enerji Haber Portalı, 5 Nisan 2022, https://temizenerji.org/2022/04/05/ipcc-raporu-emisyonlari-2030a-kadar-yari-yariya-dusurebiliriz.
- “Güncellenmiş Birinci Ulusal Katkı Beyanı Sunuldu.” T.C. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, 2023, https://www.iklim.gov.tr/guncellenmis-birinci-ulusal-katki-beyani-sunuldu-haber-1139.
- “İklim Kanunu’nda Yer Alan Emisyon Ticareti Sistemi ve Beklentiler.” İktisadi Kalkınma Vakfı (İKV), 2025, https://www.ikv.org.tr/ikv.asp?id=9429&lng=tr.
🌐 Bunlar da ilginizi çekebilir:
- Türkiye’nin İlk İklim Kanunu Meclis’te: Sert cezalar var! – Türkiye’nin 2053 net sıfır hedefi ve içeriğinde yer alan kritik mekanizmalar (ETS, adil geçiş, karbon piyasası) analiz ediliyor.
- Küresel iklim sorunları – Sera gazlarının etkisi ve küresel ısınmanın temel nedenleri inceleniyor.
- Dünyada üst üste sıcaklık rekoru kırılması ne anlama geliyor? – El Niño ve küresel ısınmanın sıcaklık rekorlarına etkisi ele alınıyor.
- NASA küresel ısınmanın yıkıcı etkilerini fotoğraflarla ortaya koydu – ABD’deki Mead Gölü’nün kuruması üzerinden iklim değişikliğinin somut izleri gösteriliyor.
