GreaTR ve FutureBright Group’un gerçekleştirdiği araştırma, yurt dışında eğitim gören Türk gençlerinin önemli bir kısmının koşullar uygun olduğunda Türkiye’ye dönmeyi tercih edeceğini ortaya koyuyor. Ancak gençlerin kariyer beklentileri ve aidiyet duygusu, bu dönüşü karmaşık hale getiriyor.
📌 Araştırmadan öne çıkanlar:
- Yurt dışında eğitim almış her 10 gençten yalnızca 3’ü hayalindeki işe girebiliyor
- Türkiye’ye dönenlerin %60’ı mevcut işinden memnun
- %61’i eşit koşullarda Türkiye’ye dönmeyi tercih ediyor
- Gençlerin %93’ü tekrar seçse yine yurt dışında okumayı tercih ederdi
- Dönüşte maaş, sosyal haklar ve anlamlı iş beklentisi öne çıkıyor
Türkiye’ye dönme isteği koşullara bağlı
Araştırmaya göre, yurt dışında eğitim gören gençlerin %61’i, şartlar eşitlendiğinde Türkiye’ye dönmeyi istiyor. Katılımcılar çoğunlukla özel lise ya da yabancı lise mezunu ve lisans eğitimini yurt dışında sürdürüyor. Yaklaşık her 10 katılımcıdan 1’i, lisans öncesi dönemde de yurt dışı deneyimi yaşamış.
🌍 En çok tercih edilen ülkeler ve bölümler
Gençler eğitim için en çok İtalya ve Almanya’yı tercih ediyor. Bölüm tercihlerinde ise mühendislik, işletme ve ekonomi öne çıkıyor. Bu tercihler, uluslararası geçerliliği olan alanlara yönelimi gösteriyor.
💼 Hayal edilen işe ulaşmak zor
Yurt dışında eğitim almış 10 gençten sadece 3’ü istediği nitelikte bir işe girebiliyor. Buna karşılık, Türkiye’ye dönenlerin %60’ı mevcut işinden memnun olduğunu belirtiyor. Ancak dönüş kararı veren gençlerin temel beklentisi, işin sadece nitelikli değil aynı zamanda “anlamlı” olması.
🧠 Aidiyet ve değer görme beklentisi
Gençlerin yurt dışına çıkış motivasyonları arasında:
- Uluslararası kariyer hedefi
- Dil becerisi kazanmak
- Kişisel özgürlük ihtiyacı
yer alırken, dönüşte ise aile, kültür ve aidiyet duygusu belirleyici oluyor. Ancak Türkiye’ye dönmeyi düşünen gençlerin en çok dile getirdiği beklenti “değer görmek”. Bu da daha iyi maaş, sosyal haklar ve anlamlı iş ortamlarıyla mümkün hale geliyor.
🌐 ‘Yine yurt dışında okurdum’ diyorlar
Katılımcıların %93’ü tekrar tercih şansı olsa yine yurt dışında okumayı seçerdi. Bu durum, bir “kaçış” değil, daha çok dünya vatandaşı olma arzusu ile açıklanıyor. Türkiye’ye dönmek isteyenlerin çoğu İstanbul’da yaşamak isterken, kariyer açısından çok uluslu şirketler öncelikli tercihleri arasında yer alıyor. GreaTR, bu gençlerin Türkiye’ye kazandırılması için özel köprü programları geliştirmeyi sürdürüyor.
🌱 Yurt dışında eğitim alan gençlerin dönüşünü kolaylaştırmak neden önemli?
Türkiye’nin beyin göçünü tersine çevirebilmesi için yalnızca duygusal değil, yapısal koşulları da iyileştirmesi gerekiyor. Bu gençlerin beklentileri şunlar etrafında şekilleniyor:
- Uluslararası geçerli kariyer fırsatları
- Özgür ve yaratıcı iş ortamları
- Takdir edilme ve değer görme
- Sosyal hakların güvence altına alınması
Devlet ve özel sektörün birlikte geliştireceği programlar, bu gençler için Türkiye’yi yeniden cazip hale getirebilir.
🧪 Türkiye tersine beyin göçünü teşvik etmek için yeni bir program başlatıyor
Yurt dışında yaşayan nitelikli bilim insanlarının Türkiye’ye dönüşünü teşvik etmek amacıyla TÜBİTAK, Uluslararası Deneyimli Araştırmacı Dolaşım Programı (CoCirculation 3) adını taşıyan yeni bir program başlattı. Program, sadece Türk araştırmacılara değil, aynı zamanda yabancı araştırmacılara da Türkiye’de bilimsel faaliyet yürütme olanağı tanıyor.
📌 Program kapsamında sağlanan mali destekler:
- Aylık 3.980 Euro maaş
- 600 Euro aile desteği
- 1.000 Euro araştırma, eğitim ve ağ kurma fonu
- 250 Euro eğitim desteği
- 130 Euro ev sahibi kurum katkısı
- 50 Euro seyahat desteği
Bu program, tersine beyin göçü için somut ve sürdürülebilir bir zemin oluşturmayı hedefliyor. Özellikle akademik kariyer hedefleyen genç araştırmacılar için Türkiye’de kalıcı bir bilimsel gelecek planlaması açısından önemli bir fırsat sunuyor.
🌐 Bunlar da ilginizi çekebilir:
- Türkiye’den yurt dışına göç rekor kırdı!
- Yurt dışında çalışmak isteyenlere tüyolar
- Beyin göçünü önlemek için eğitim sistemi değişmeli!
Kaynaklar:
