Karaciğerin iltihaplanması olarak bilinen hepatit, özellikle yaz aylarında hijyenin azalmasıyla daha büyük bir risk haline gelebiliyor. Peki, sarılık olarak da bilinen hepatit belirtileri ve korunma yolları nelerdir? Uzmanlar, özellikle B ve C tipi hepatitlerin kronikleşerek siroz ve karaciğer kanserine yol açabileceği konusunda uyarıyor.
Üsküdar Üniversitesi NPİSTANBUL Hastanesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Dr. Dilek Leyla Mamçu, hepatite karşı en etkili kalkanın aşı, temizlik ve doğru bilgi olduğunu belirterek, “Kronikleşen viral hepatitlerde, tedavi edilmediği takdirde belirli oranda siroz ve karaciğer kanseri gelişebilir,” dedi.
🔎 En çok merak edilenler: Hepatit belirtileri ve korunma yolları hakkında
- Hepatit’in en yaygın belirtileri nelerdir?
Hastaların yarısından fazlasında belirti görülmeyebilir. Görülen belirtiler ise halsizlik, iştahsızlık, bulantı, karın ağrısı, gözlerde ve ciltte sararma ve idrar renginde koyulaşmadır. - Hepatit türleri nasıl bulaşır?
Hepatit A ve E genellikle hijyen eksikliği, kirli su ve gıdalarla (fekal-oral yolla) bulaşır. Hepatit B, C ve D ise kan, cinsel ilişki ve anneden bebeğe doğum sırasında bulaşır. - Hepatit’ten aşı ile korunmak mümkün mü?
Evet. Hepatit A ve B’ye karşı son derece etkili ve ücretsiz aşılar mevcuttur. Ancak Hepatit C için henüz bir aşı bulunmamaktadır, fakat etkili tedavileri vardır.
📌 Öne çıkanlar
- Hepatit B ve C virüsleri, tedavi edilmezse siroz ve karaciğer kanserine yol açabilir.
- Türkiye’de nüfusun yaklaşık %5 ila %7’sinin (4 milyona yakın insan) farkında olmadan Hepatit B virüsü taşıdığı tahmin ediliyor.
- Hepatit A ve E, özellikle okullar ve kreşler gibi toplu yaşam alanlarında hijyen eksikliği nedeniyle salgınlara yol açabilir.
- Hepatit A ve B aşıları, ulusal aşı takviminde yer alır ve çocuklara ücretsiz olarak uygulanır.
- Hepatit C’nin aşısı olmasa da, genel sağlık sigortası kapsamında ücretsiz ve etkili tedavileri bulunmaktadır.
🦠 Hepatit nedir ve neden tehlikelidir?
Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Dr. Dilek Leyla Mamçu, hepatitin en sık nedeninin virüsler olduğunu belirtiyor. Hepatit A, B, C, D ve E olarak adlandırılan bu virüsler, bulaşma yolları ve kronikleşme potansiyelleri açısından farklılık gösterir. Dr. Mamçu, “Hepatit B ve Hepatit C virüsleri uzun vadede kronik karaciğer hastalığı, siroz veya karaciğer kanserine yol açabildiği için ayrı bir öneme sahiptir,” diyor.
Hastalık, hastaların yarısından fazlasında sarılık belirtisi göstermeden veya çok hafif belirtilerle seyredebilir. Bu nedenle, birçok kişi hepatit geçirdiğinin farkına varmayabilir.
Kronikleşen viral hepatitlerde, tedavi edilmediği takdirde belirli oranda siroz ve karaciğer kanseri gelişebilir. Hepatit B virüsü için kronikleşme oranı %5-10 iken, Hepatit C virüsü için bu oran %80’e kadar çıkabilmektedir.
🛡️ Hepatit korunma yolları: 3 altın kuralı
Dr. Dilek Leyla Mamçu, hepatite karşı korunmada üç temel unsurun altını çiziyor: Aşı, temizlik ve doğru bilgi.
1. 💉 Aşılanma
Hepatit A ve B’den korunmanın en etkili yolu aşılanmaktır. Bu aşılar, Türkiye’de ulusal aşı takvimi kapsamında çocuklara ücretsiz olarak uygulanmaktadır ve ömür boyu koruyuculuk sağlar. Risk grubundaki yetişkinlerin de aşılanması, hastalıktan korunmada en önemli tedbirdir.
2. 🧼 Hijyen ve Temizlik
Hepatit A ve E virüsleri, kirli su ve gıdalarla, hijyenik olmayan ellerle bulaşır. Bu virüslerden korunmak için:
- Ellerinizi sık sık su ve sabunla yıkayın.
- Temizliğinden emin olmadığınız çiğ gıda ve suları tüketmekten kaçının.
- Tuvalet temizliğine özen gösterin.
3. ℹ️ Doğru Bilgi ve Önlem
Hepatit B, C ve D kan yolu, cinsel ilişki ve anneden bebeğe geçiş gibi yollarla bulaşır. Bu türlerden korunmak için kişisel eşyaların (tıraş bıçağı, diş fırçası) ortak kullanılmaması, güvenli cinsel ilişki ve sterilize edilmemiş aletlerle yapılan tıbbi veya kozmetik işlemlerden (dövme, manikür vb.) kaçınılması gerekir. Hepatit taşıyıcısı olan bireylerin ise bu konuda bilinçli olması ve çevrelerini korumak için gerekli önlemleri alması hem kendi sağlıkları hem de toplum sağlığı için hayati önem taşır.
🌐 Bunlar da ilginizi çekebilir:
- Hepatitten 6 adımda korunma rehberi
- Hepatit C tarihe karışacak! Hepatit C’nin yok edilmesi için yol haritası
- Hepatit B virüsü, HIV’den daha bulaşıcı!
- Hepatit C Virüsü: Kansere kadar gidebilen sinsi hastalık
- Hepatit C nasıl bulaşır? Dövme yaptırırken dikkat!
