Enerji ve spor içecekleri kategorisi altında satılan içeceklerin gençler tarafından tüketilmesinin davranış bozukluğuna neden olabileceği, Journal of Nutrition, Education and Behavior dergisinde yayınlanan çalışma ile ortaya konuldu sonunda.
Kıpır kıpır, yerinde durmak bilmeyen enerjik bebeler için yazdığım bu yazımdaki önerilere ebeveynlerin ve siz şirket statüsündeki kimselerin kulak vermesini dileyerek başlamak istiyorum. Eksik olan sağlıklarımızın replasmanı için neden enerji takviyesine ihtiyaç duyalım ki? Zaten çocuklarımız yeterince zıplayan türden değil mi? Neden çocuğumun daha sağlıksız bir yaşama sahip olmasına onay vereyim ya da bu enerji ve spor içeceklerini örnek biri olarak neden tüketeyim ki? Sonuçta ben örnek biriyim; örnek olmalıyım, değil mi?
Journal of Nutrition, Education and Behavior isimli dergide yayınlanan araştırmanın, bu tür içeceklerin sağlıksız davranışların sebebi olabileceğini gösteren ilk araştırma olması bakımından çok önemli. İlk olması ile artık enerji içeceklerinin alması gereken cevabı kullanma cesaretine ulaşmış bulunuyoruz. Şimdi sıradakiler lütfen.
Araştırmaya gelelim. Araştırma, 2009-2010 yılları arasında Minneapolis-St. Paul bölgesinde toplamda 20 okulda yaşları 6-12 arasında olan 2 bin 793 öğrenci üzerinde gerçekleştirilmiş.
Oldukça popüler spor içeceklerinden Gatorade ve Powerade‘nın da aralarında bulunduğu; Red Bull ve Rockstar gibi enerji içeceklerini ne kadar tükettikleri sorusu gençlere yöneltilmiş. Alınan cevaplarla yaşam tarzları ve sağlıkları arasındaki ilişki kurulmaya çalışılmış.
Çalışmaya katılan çocuklardan %38’ inin haftada en az 1 kez spor içeceği içtiği, %15’ inin ise enerji içeceği içtiği görülmüş. Çalışmadan çıkan diğer bir bulgu da erkeklerin bu konuda daha düzenli bir proğrama sahip olması. Plansız erkekler her nedense burada farklı bir yol izliyor. Siz erkek olduğuna inandığımız ama sağlığından büyük şüphe duyduğum kardeşlerim yol yakınken geri dönün; benden söylemesi. İçtiğin içecek evet bir içecek ama sağlıklı olmadığı konusunda fikirlerim var.
Düzenli spor içeceği tüketen gençlerin organize sporlarda daha fazla rol aldığını, video oyunlarına ve televizyona düşkünlüğünün daha fazla olduğunu bu çalışma ile anlıyoruz.
Cinsiyet açısından bakıldığında her iki cinsiyetin de enerji içeceğine yöneldiği görülmüş. Enerji içeceğinden vazgeçmeyen kimselerin sigaraya daha fazla yöneldiğini unutmamak gerekir. Ne kadar enerji, o kadar sigara. Bu da ‘benim gitme zamanım geldi.’ demektir.
Düzenli enerji içeceği içen kızların genellikle kahvaltı yapmadıkları ve her iki cinsiyetin de sigarayı daha fazla denedikleri ortaya çıkmış. Denemek daha da tehlikeli sevgili okurlar, bunu zaten çok iyi biliyorsunuz artık.
Görüldüğü gibi enerji içeceği denilip sözde enerji veren sağlıksız ürünler canımızı acımadan yavaş yavaş alıyor. Spor içeceği ismi verilip beni kandıracaklarını sandılar, sandılar dedim dikkat ediniz lütfen.
Enerji içeceklerine neden yöneliyoruz ki sağlık açısından sayısız faydası olan su karşısında; anlamış değilim. Şu an için bilinen en sağlıklı içecek statüsünde hala su bulunuyor. Büyük ihtimalle de sonuna kadar zafer bayrağını taşıyacaktır; büyük bir güven içerisinde.
[quote]Sorun ne zaman, neden yöneldik bu acayip acayip ürünlere, neden içirttik çocuklarımıza?[/quote]
Enerji içeceklerinin çocuklara bir faydası olmadığı gibi sinir sisteminin daha fazla uyarılmasına da yol açıyor. Zaten sağlam kalan bir zekamız vardı, artık ondan da şüpheliyim. Bir enerji uğruna neler kaybettik gerçekten.
Çocuklarda enerji içecekleri tüketimi ile havale, kalp ritim bozuklukları ve nadiren ölümü ilişkilendiren araştırmalar var.
American Meşrubatçılar Birliği (The American Beverage Association =ABA) araştırmaya itirazda hiç vakit kaybetmiyor. Hiç kaybeder mi? Sonucunda kaybedeceği karları ve kaybetseler de fark etmeyeceği insanlar var. Hangisi değerli sizce? Baba diyen çocuğum mu, yoksa başka bir şey mi?
ABA sözcüsü Maureen Beach: ‘Araştırma, sadece bir birlikteliği ortaya koyuyor; hiçbir zaman spor veya enerji içeceklerinin olumsuz davranışlara yol açtığını göstermiyor’ diyor.
Araştırmadan çıkan sonuçları Northern Kentucky Üniversitesi öğretim üyelerinden Cecile Marczinski gibi çok endişe verici bulanlar da var: “On sene önce çocuklar bu kadar fazla kafein tüketmiyordu. Bu durum günümüzde değişti ve bunun sonuçlarını bilmiyoruz.’’
Enerji içeceklerindeki yüksek miktardaki kafein, çocukların beyinlerinin daha fazla şeker veya diğer uyarıcıları arzu etmesine yol açabilir. Bir nevi uyuşukluk etkisi ortaya çıkıyor. Dikkatli olmak lazım. Enerji verir dedik ama uyuştuk kaldık. Bu ne iş?
[quote]Enerji içecekleri içen çocukların sigara içme, diğer yasak maddeleri deneme ve alkol içme ihtimalleri daha fazladır. Enerji veriyor(!) ya ondandır belki de. Bunun sebebi bilinmiyor ama durum aynen böyle.[/quote]
Şimdi sormazlar mı sözcüye: ‘’Sözcü, sen ne yaptın?’’
2013’ te yapılan ve Journal of the Academy of Nutrition and Dietics’ de yayınlanan bir çalışma, USA’ da spor ve enerji içecekleri tüketiminin son senelerde 3 kat arttığını gösteriyor.
Sonuç olarak;
1) Üreticilerin haksız itirazlarına rağmen insan yaşamı için gerekliliği bulunmayan bu tür ürünlerin zararlı etkileri açıkça ortaya konulmuştur.
2)Bu derece bilimsel bir çalışmaya itiraz eden şirket sözcülerini anlamış değilim. Bu itiraz 7 küsür milyara karşı kendini bilmezliktir; başka bir şey değil.
3)Hiç şüpheniz olmasın ki ben de enerji içeceği içeceğim ilerleyen zamanda, sen de öyle, herkes öyle… İçmekle kalmayıp teşvikte bile bulunacaksın. Bunun için acilen önlem alınmalı diyeceğim ama bu önlemin sadece bu cümlemi yazmakla sınırlı kalmasını istemiyorum.
4)Sayısal artışın sadece enerji ve spor içecekleri satışında değil; aynı zamanda sağlıksız birey sayısında da yaşanacağı aşikardır.
Başka nasıl bir gerekçe gösterilmeli ki, enerji içeceği adı altında satılan bu ürünlere karşı tavır ortaya konulsun? Sağlığından alıkoyan bu ürünlere bir tokat da sen atmalısın kardeşim; oğlun ve kızın için, yarınlarımızın daha sağlıklı olması için.
Kaynak:
1. http://www.jneb.org/article/S1499-4046(14)00082-7/abstract
2. http://www.webmd.com/children/news/20140506/could-energy-drinks-be-wrong-choice-for-some-teens