2050 yılında dünya nüfusunun yüzde 80’inin şehir merkezlerinde ikamet etmesi bekleniyor. Üretimin azalmaması için bilim adamları günümüz ve geleceğe yönelik tasarımlar geliştiriyor. Gökyüzü tarımı, bir başka ifadeyle dikey tarım da bunlardan biri…
Dikey tarım (Sky farming) şehirlerde çevre kirliliğini önleyebilir mi?
Gökdelenlerde tarım üretimi (sky farming), şehri ve tarımı birbirine bağlayabilecek rüya gibi bir proje. Kolombiyalı bilim adamları gökdelen binalarında tarım üretimi yapmanın küresel ısınmayı ve New York’un çevre kirliliğini bir ölçüde önleyeceğini düşünüyorlar. Şehirde, kapalı alanda tarım yapmayı hedefleyen projede üretim, yüksek teknoloji ile destekleniyor. Binanın tasarımı Rolf Mohr’a ait.
(1) Solar Panel
Dikey çiftliğin enerjisinin çoğu, pellet güç sistemi ile sağlanır. Bu güneşle ilgili panel, güneşi görecek şekilde döner ve güneşin sıcaklığının, en yüksek olduğu zaman en çok kullanılan iç soğutma sistemi için enerji sağlar.
(2) Rüzgar Helezonları
Güneş enerjisine bir alternatif (veya bir tamamlayıcı), Cleveland üniversitesinde bir mühendislik profesörü tarafından düşündü. Geleneksel yel değirmenleri, şehirler için fazla büyüktür; Rüzgar kule tepesi, havayı yukarı doğru dönmesi için küçük kürekleri kullanır tıpkı bir vida gibi.
(3) Cam Paneller
Titanyum oksit kaplama, kirletici maddeleri toplar ve yağmur damlalarını engeller; Yağmur camdan aşağı kayar, ışığı azami derecede geçirip, kirletici maddeleri temizler. Oluklar, filtreleme için suyu toplar.
(4) Kontrol Odası
Dikey tarım çiftliğinin tüm kontrolleri (sulama, sıcaklık kontrolü vb. gibi) 24 saat buradan gerçekleşir.
(5) Mimari
Dairesel tasarım, en verimli bir şekilde boşluğu kullanır ve merkeze maksimum ışığa izin verir. Modüler tasarımı dayanıklılık, esneklik sağlar.
(6) Ürünler
Dikey çiftlikte meyveler, sebzeler, tahıllar ve hatta kümes hayvanları, balık yetiştirilebilir. İklim bozuklukları sebebiyle üretim miktarı azaldığında alternatif olabilir. Yılda 50,000 insana yetecek besin üretebilir.
Dikey çiftlikte sadece, ekinler büyümez; O aynı zamanda, artıklardan kendi gücünü oluşturur ve atık suyu temizler.
(1) Evapotranspiration Geri Alınma Sistemi
Dikey tarım çiftliğinde, her katta tavanın içinde bulunan borular yardımıyla nemi yoğunlaştırarak su halinde toplar, bir araya getirir.
(2) Borular
Çalışma prensibi tıpkı sıcak bir günde soğuk içeceğin bulunduğu şişenin terlemesi gibidir. Ortam nemi içinden süper soğuk akışkan geçen borulara temas ettiğinde yoğunlaşır, böylece su toplanmış olur. Bu yöntemle çiftlikte yılda 60 milyon galon su toplanabilir.
(3) Atık Su Arıtma Sistemi
Atık su sistemde önce filtre sonra sterilize edilir. Elde edilen su içilemez yapıdadır ama şehirlerden her yıl nehirlere 1,4 milyar galon atık su bırakıldığı düşünülürse sulama suyu olarak kullanılması çevreye çok büyük bir katkı sağlayacağı kesindir. Bazı şehir alanlarında park ve bahçelerde de bu şekilde sulama yapılmaktadır.
(4) Mibzerler(Hasat ediciler)
Günümüzde de pek çok farklı şekilde hasat makinesi bulunmaktadır. Bunun özelliği ise reflaktometre yardımıyla ürünün olgun rengini tanıyarak hasat işlemini gerçekleştirmesidir.
(5) Yetiştirme Ortamı
Maksimum alan yetiştiricilik açısından önemlidir. Eğer küçük ekinler ekilirse aynı ortamda birden fazla tür yetiştirilebilir. (Resimdeki askı domatesler gibi)
Farklı projelerde Hydroponic de (suda yetiştirme) mevcuttur.
(6) Havuz
Dikey tarım çiftliğinde sulama yapıldıktan sonra drene olan su borular yardımıyla burada toplanır dinlenerek filtre sistemine gönderilir.
(7) Besleme sistemi
Tıpkı bir yazıcı gibi bitkileri tarar, çift yönlü mekanizmasıyla programlandığı şekilde sulamayı yapar, ihtiyaç gösteren bitkilere ışık sağlar.
(8) Pellet Enerji Sistemi
Dikey tarım çiftliğinde bir başka enerji çeşidi de bitkilerin yenilemeyen kısımlarından (örn. mısır gövdesi) elde edilen yakıttır.
(9-10-11) Pelletler
Bitki artığı, tozla işleme tabi tutulur (9), Sonra kurutma yapılarak pelletlerin boyları küçülür (10), yakılır, buhar enerjisi oluşur (11). Buharda elektrik enerjisine tribünler ile dönüşür.
Dikey tarım örnekleri
Skyfarming’in farklı örnekleri dünyada mevcuttur. Eğlencenin merkezlerinden Las Vegas’ta da yeni, yeşil bir sayfa açılıyor.
2010’da tamamlanan 200 milyon dolarlık proje, dünyadaki ilk dikey ve şüphesiz en yüksek çiftlik. Yatırımcılar bu projeye 72.000 kişiyi besleyen bir üretim alanı olarak bakıyorlar. Çiftlikte, doğal ortamda ve ideal üretim şartlarında 100 farklı tür sebze ve meyve yetiştiriliyor. 200 milyon dolar maliyet olan projenin en az, yılda 40 milyon dolar gelir elde etmesi bekleniyor.
Dikey tarım alanlarına diğer bir örnek de Toronto’daki Gordon Graff’ın 58 kat yüksekliğindeki SKYFarm projesi. 750.000 m2 tarım alanı sağlayarak, yılda 35.000 kişiyi besleyebiliyor. Her bölümünde farklı iklim şartlarının oluşturulacağı bu dikey tarla sayesinde, bölgede yetişmeyen ürünlerin dışarıdan ithal edilmesinin de önüne geçilmiş olacak.
Foto Galeri: Dikey Tarım örnekleri
