Çocukların fiziksel ve ruhsal gelişimi için önemli bir aşama olan tuvalet eğitimi, çok kolay ve eğlenceli yöntemlerle kısa sürede aşılabilir. Çocuklar neden tuvalete gitmek istemez? Bırakma korkusu nedir? Tuvalet eğitimi nasıl verilmeli? Alıştırma nasıl yapılmalı?
Çocuğun tuvalet eğitimi için hazır olması gerekir
Öncelikle dikkat edilmesi gereken en önemli kriterlerin başında çocuğun hazır olması gelir. Diğer kriterler ise ebeveynin hazır olması ve ortam şartlarının uygunluğuyla ilgilidir. Eğitim için, evde, aile içinde gerçekleşen büyük değişimlerin olduğu dönemler tercih edilmemelidir. Örneğin kardeş gelmesi, taşınma gibi zamanlarda uzmanlar tuvalet eğitimine başlamanın uygun olmayacağını, çocuklarda uyum problemlerinin yaşanacağını belirtiyorlar.
Çocuk, eğitimi için nasıl alıştırılmalı?
Klinik Psikolog Pınar Mermer konuyla ilgili olarak; tuvalet eğitimine başlamadan önce ebeveynlerin çocuklarının hazırlamasının önemini vurgulayıp; “Bezi haber vermeden atmak, saklamak doğru değildir. Çocuğunuzu, bir süre kitaplar, hikâyelerle hazırladıktan sonra tuvalet eğitimine adım adım başlamak daha uygundur. Alıştırma külotu, oturak, klozet adaptörü kullanılması eğitimi kolaylaştırabilir.” diyerek konuyla ilgili ipuçları paylaşıyor.
Çocuklarda bırakma korkusu nedir?
Çocukların tuvalete gitmek istememesinin nedeni 2-3 yaş döneminde görülen “bırakma korkusu” olabilir. Zaman zaman bağımsız olmak isteyen çocuklar, bu yaşlarda bir anda anneye, oyuncağına veya evine yapışabilir! Bu durum da aileleri şaşırtır. Klinik Psikolog Pınar Mermer, “Çocukların böyle davranmasının sebebi bebeklik ve çocukluk arasına sıkışıp kalması diye düşünebiliriz. Tuvalet konusunda da bir olgun, uyumlu veya birden bebek gibi davranabilir. Böyle durumlarda anlayışlı ve sabırlı davranmalı, her zaman gülerek, oyunla ve çocuğun ritmine uygun olarak hareket etmeyi unutmamalı” dedi.
Çocukların ilk eğitimlerinden biri olan, ebeveyn ve çocuk arasındaki karşılıklı güven ve bağlılık duygusunu geliştiren tuvalet eğitimi, çocuğunuzla yakalayacağınız uyum çerçevesinde üstesinden kolayca geleceğiniz bir anıya dönüşebilir. Çocuğunuza güvenmeyi unutmayın.
Çocuğun tuvalet eğitimi için hazır olduğunu nasıl anlarız?
- Yürüyebiliyorsa
- Basit emirleri yerine getirebiliyorsa
- İsteklerini kelimelerle konuşarak anlatabiliyorsa
- Kendi kendine basit giysileri çıkarabiliyorsa
- Genellikle gün içinde 2-3 saat kuru kalabiliyorsa
- Tuvalete çıktığı saatlerin bir rutini oluşmuşsa
- Altının ıslaklığından rahatsızlığını ifade eder hale gelmişse tuvalet eğitimine başlama zamanları gelmiş demektir.
Bazı durumlar yaşı gelmesine karşın tuvalet eğitimini zorlaştırabilir. Bu belirtiler şu şekilde sıralanabilir:
- Henüz çocuğun saydığımız belirtileri göstermiyor olması,
- Devamlı kabızlık problemi yaşaması,
- Son dönemde hayatında önemli bir değişiklik olması (yeni bakıcı, yeni kardeş, taşınma, ölüm vb.)
- Tuvalet eğitimini verecek olan kişinin gergin, sinirli olması, yeterli zaman ayıramayacağını düşünmesi ve
- Birden fazla kişinin farklı şekillerde çocuğa tuvalet eğitimi vermeye çalışıyor olması.
* Prof. Dr. Bengi Semerci – Tuvalet Eğitiminin Püf Noktaları
