Ses kısıklığı neden kaynaklanır? Ses kısıklığı ciddi bir hastalığın belirtisi olabilir mi? Ses kısıklığı sorunlarından korunmak için nelere dikkat edilmelidir?
Ses kısıklığı nedenleri nelerdir?
Bağırarak konuşma, aralıksız çok konuşma gibi sesin yanlış kullanımı, dizartri ve ses teli felci gibi nörolojik hastalıklar, sulkus, papillom ve kanser gibi organik nedenler, alkol ve sigara tüketimi gibi alışkanlıklar, gırtlağın alınması ve kalp ameliyatı gibi tıbbi operasyonlar, alerji ve reflü gibi kronik hastalıklar ses bozukluğuna yol açabilir.
Ses kısıklığı ciddi bir hastalığın belirtisi olabilir mi?
Ses bozukluğunun en sık rastlanan belirtisi ses kısıklığıdır. Her 3 kişiden 1’i hayatının belli döneminde ses kısıklığı yaşamıştır. Geçici ses kısıklığının nedenleri grip, boğaz ağrısı ya da sesin fazla kullanımı olabilir. Bir haftadan uzun süren ses kısıklığında ise kişinin vakit kaybetmeden bir KBB hekimine başvurması gerekir. Çünkü yaşanan bu tür ses kısıklığı belirtileri, nodülden kaynaklanabileceği gibi kanser gibi ciddi bir hastalığın habercisi olarak da ortaya çıkmış olabilir. Bu konuda yapılan araştırmalarda, gırtlak kanseri teşhisi konan kişilerin %52’sinin ses kısıklığını önemsiz bir belirti olarak gördüğü ve doktora başvurmayı ertelediği gözlemlenmiştir.
Ses kısıklığına yatkın meslek grupları hangileri?
Bazı meslek grupları, ses kullanım alışkanlıkları nedeniyle ses bozukluğuna daha yatkındır. Ses bozukluğuna en sık rastlanılan meslek grupları; öğretmenler, pazarlamacılar, ses sanatçıları, oyuncular, avukatlar, satış temsilcileri ve çağrı merkezi çalışanlarıdır. Meslekleri gereği çok fazla konuşmaları gereken bireylere ek olarak, gürültülü ortamda çalıştıkları için de risk altında olan meslek elemanları da bu gruba girer. Bunlara örnek olarak servis elemanları, fabrika çalışanları, polis memurları ve öğretmenler verilebilir.
Ses kısıklığı sorunlarından korunmak için nelere dikkat edilmelidir?
- Günde en az 2 litre su içilmelidir. Su, ses tellerinin nemini korur.
- Gürültülü ortamlarda konuşmaktan kaçınılmalıdır.
- Telefonda çok uzun konuşulmamalıdır.
- Uygun olmayan perde ve şiddette konuşulmamalıdır.
- Kalabalık bir gruba konuşma yaparken amplifikasyon sisteminden (ses yükselticisi) yararlanılmalıdır.
- Grip gibi hastalıklarda fazla konuşmaktan kaçınılmalıdır.
- Fısıldayarak konuşmaktan kaçınılmalıdır.
- Abur cubur fazla tüketilmemelidir.
- Çay, kahve ve asitli içecekler minimum düzeyde tüketilmelidir.
- Alkol ve sigara kullanılmamalıdır.
- Fazla baharatlı yiyecekler yenmemelidir.
- Kullanılan yastık yüksek olmalıdır.
- 1 haftadan uzun süren ses kısıklıklarında mutlaka KBB (kulak burun boğaz) hekimine başvurulmalıdır.
Ses kısıklığı tedavisi nedir?
Ses bozukluğuna uygulanacak tedavi yöntemi genel olarak ses bozukluğunun nedeni ile doğrudan ilişkili olarak değişir. İlaç tedavisi, cerrahi müdahale veya ses terapisi ya da birkaç yönteme aynı anda başvurulabilir.
Anadolu Sağlık Merkezi Dil ve Konuşma Terapisi Uzmanı Seçil Aydın Oral 16 Nisan Dünya Ses Günü kapsamında ses sağlığı ve sesin korunmasına ilişkin ipuçları verdi.
Birçok farklı ortamda ‘sosyal, iş veya okul’ için sesimizi kullanıyoruz. Bir iş sunumu, koro performansı, ya da sohbet ederken günlük yaşamımızda sesimizin önem taşıdığını belirten Anadolu Sağlık Merkezi Dil ve Konuşma Terapisi Uzmanı Seçil Aydın Oral “Ses sorunu genellikle ilk olarak ses kısıklığı ile kendini belli ediyor. Tüm dünyada kutlanan 16 Nisan Dünya Ses Günü’nde çocuk – genç – yetişkin ve yaşlıların ses sağlığını değerlendirilmesi, geliştirilmesi ya da sağlıklı sesin koruması ve sağlıklı ses alışkanlıklarının teşvik edilmesi sağlamak amaçlanıyor. Özellikle yüksek ses gerektiren meslekler başta olmak üzere sesindeki bozulmanın işaretlerini takip edip önlemini almalı. Sesinde sorun olanlar hastaneye başvurmalı” dedi.
Sesinizde aşağıdaki belirtiler varsa dikkat!
- Ses kısıklığı çalışmanızı engelliyorsa;
- Yutma güçlüğü varsa;
- Ses kısıklığı özellikle iki haftadan uzun sürerse;
- Boyunda şişlik hissederseniz;
- Bir ses sanatçısı iseniz ve sesiniz performansınızı etkiliyorsa;
- Nefes almada zorlanıyorsanız ve buna ses değişikliği eşlik ederse bir uzmana başvurun.
Ses bakımı için ipuçları
SU İÇİN: Her gün (6-8 bardak) su içilmesi ses korumak için gereklidir. Ses telleri en basit ses üretimi ile son derece hızlı titrer; su tüketimi ile nemli kalan ses telleri titreşim yapabilmesi için zorlanmaz. Kafein tüketimi bu döngüyü bozarak ses tellerinin kurumasına yol açmaktadır.
TÜTÜN ÜRÜNLERİNİ KULLANMAYIN: Sigara, nargile vb. akciğer veya gırtlak kanserine yol açtığı bilinmektedir. Aynı zamanda duman ses tellerinin şişmesine ve tahrişe neden olmaktadır. Bu da sesin kalitesini değiştirmektedir.
BOĞAZINIZI TEMİZLEMEKTEN KAÇININ: Boğazını temizlemek aslında ses tellerinin birbirine çarptırılmasıdır. Aşırı boğaz temizleme, ses teli yaralanmasına ve ses kısıklığı sorunlarına neden olmaktadır.
SESİNİZİ KÖTÜ KULLANMAYIN: Bağırmaktan, çığlık atmaktan kaçının ve gürültülü ortamlarda yüksek sesle konuşmamaya çalışın. Gürültü olduğunda, ses hacminde önemli artışlar olmaktadır. Ses telleri gereğinden fazla titreşime girer ve doğal olarak zarar görür.
