Sistit nedir, neden olur? Teşhis ve tedavisi nasıl yapılır?

Sistit mesanenin yani idrar yollarının iltihaplanması anlamına gelir. İdrar yolları ve üreme sisteminde en sık görülen hastalıklardan biridir. Bakteriyel bir enfeksiyon söz konusudur. Sık idrara çıkma isteği, idrara çıkıldığında zorlanma, idrarın damla damla gelmesi ve idrar yaparken şiddetli yanma gibi belirtileri vardır.

Sistit nedir, neden olur? Teşhis ve tedavisi nasıl yapılır?

Sistit nedir?

Görülme oranı kadınlarda çok daha yüksek olan sistite, kadınların en az yüzde 20’si, yaşamları boyunca en az bir kez yakalanır. Sistit, sık sık idrara gitmek, az az idrar yapmak, tam olarak rahatlayamamak ve idrar yaparken yanma, ağrı hissetmek şeklinde kendisini gösterir.
Sistit her yaşta ve her cinste gorülebileceği gibi kız coçuklarında ve kadınlarda daha sık görülür. Bunun çeşitli sebepleri vardır. En önemli sebeplerinden biri kadın anatomisinin özelliğinden kaynaklanır. Çünkü kadınlarda idrar torbasının altındaki idrar yolu yaklaşık 2-3 cm kısalıktadır ve doğrudan vajene açılır. Vajen ise mikrobik bir ortamdır ve kendi florası vardır.

Sistit çocuklar da dahil olmak üzere hemen her yaşta görülebilir ve ciddiye alınmalıdır. Tedavi edilmediği takdirde böbreklerde enfeksiyona ya da idrarda kanamaya yol açabilir.

  • Sistit sorunu olanlar üroloji uzmanlarına muayene olmalıdır.

Sistitin Nedenleri Nelerdir?

Yaygın inanışlardan biri, cinsel hayatı olmayan kişilerde sistit olmayacağıdır. Bu yanlış bir inanıştır. Cinsel hayat bakterilerin mesaneye geçişini kolaylaştırabilir ancak cinsellik dışında sistitin başka pek çok nedeni vardır.


Sistit genelliklee. coli adlı, normalde mide-bağırsak yolunda bulunan bir bakteriden dolayı kaynaklanır. Çoğu zaman vücudumuz bu tür bakterileri idrar yoluyla atar. Ancak bazen bakteriler mesane duvarına yapışabilir ya da o kadar hızla çoğalır ki bakterilerin bir kısmı mesanede kalır.

Daha az yaygın olarak sistit bakterilerle ilgisi olmayan sebeplerden de kaynaklanabilir. Işın tedavisine, bazı ilaçlara ya da uzun dönem sonda kullanımı veya sperm öldürücü jel gibi çeşitli etkenlere karşı vücudun tepkisi olarak da ortaya çıkabilir. Sistit tedavisi için genellikle antibiyotik önerilir ancak örneğin interstisyel sistit gibi, sistitin diğer türlerinde tedavi, altta yatan nedene göre değişebilir.

Sistit nedir, neden olur? Teşhis ve tedavisi nasıl yapılır?

Sistit çoğu kez sanki kadınlara özgü bir rahatsızlık gibi algılanır ama erkeklerde de görülebilir. Öte yandan kadınlarda daha sık görüldüğü doğrudur çünkü kadınlarda idrar kanalı kısadır ve bakteriler mesaneye daha çabuk ulaşır. Bakteriler idrar yoluna cinsel ilişki ya da tuvalet temizliği esnasında geçip enfeksiyona yol açabilir.

Sistite neden olan  yaygın faktörler

  • Sıkı, naylon iç çamaşırları
  • Çok uzun süreler boyunca oturmak
  • Tuvalet temizliğini arkadan öne doğru yapmak ya da temizliğe dikkat etmemek
  • Stres
  • Cinsel ilişki: Sistit sadece cinsel açıdan aktif kişilerde ortaya çıkmaz, çocuklarda bile görülebilir ancak cinsel açıdan aktif kişilerde daha yaygındır. Cinsel ilişkinin hemen sonrasında idrara çıkmak, bakterinin dışarı atılmasına yardım eder ve sistite karşı önleyici bir tedbir olabilir.
  • Kimyasallar (sabun, vücut şampuanı, temizlik mendilleri vb)
  • Mesane ya da idrar yolunda tıkanıklık (taş veya prostat büyümesi gibi nedenlerle)
  • İdrarın tam boşalmaması (çeşitli rahatsızlıklar vs nedenlerle)
  • Genital bölgede aşırı kuruluk
  • Hamilelik (hormonlarda değişim ve mesaneye baskı olması nedeniyle)
  • Menapozda östrojen hormonu eksikliğinin etkileri
  • Diyabet
  • Yapısal sorunlar

Sistiti kontrol altına almak ne kadar sürer?

Antibiyotik kullanımına başlanmasıyla birlikte genellikle 48 saat içerisinde hastalığın belirtileri diner. Ancak doktor aksini söylemediği müddetçe antibiyotik tedavisini hasta iyileştim diyerek, kendi kendine kesmemelidir. Aksi halde enfeksiyon daha şiddetli şekilde tekrarlayabilir. Doktorun tavsiyesine göre 1 veya 2 hafta sürecek bir antibiyotik tedavisi hastalığın tekrar etme riskini de büyük oranda düşürecektir.

Sistit nedir, neden olur? Teşhis ve tedavisi nasıl yapılır?

Özellikle cinsel ilişki sonrası sistit olan ve bunu sık yaşayan kişilerde uzun süreli, koruyucu (profilaktik) antibiyotik tedavisi gerekebilir. Bu tür bir tedavi birkaç ay sürebilen, uzun soluklu bir tedavidir.

Sistit kendi kendine iyileşir mi?

Ender olarak vücudun enfeksiyona karşı savaştan galip çıktığı görülebilir ama çoğu kez antibiyotik kullanmadan sistitten kurtulmak mümkün olmaz. Hastalıktan ilaçsız, doğal reçetelerle kurtulmaya çalışmak, özellikle de enfeksiyona neden olan şartlar değişmedikçe, aynı sorunu tekrar tekrar yaşamanızı engellemeyecektir.


Sistitin belirtileri ve etkileri nelerdir?

Sistitin belirtileri kadın, erkek ve hatta çocuklar için aynıdır. Çocuklarda ateşle birlikte iştah kaybı ve kusma da görülebilir. Belirtiler eşliğinde çocukta sistitten şüpheleniliyorsa hemen bir doktora başvurmak gerekir.

Yetişkinlerde ise sistit belirtileri başka rahatsızlık belirtileriyle benzerlik gösterebilir. Tedaviye başladıktan sonra birkaç gün içerisinde durumunuzda bir iyileşme olmuyorsa yeniden doktora danışılması en doğrusudur.

Sistitin yaygın belirtileri:

  • Acil idrara çıkma isteği
  • Sık sık idrar çıkma isteği
  • İdrarın az az gelmesi, idrar yaparken tam rahatlayamama
  • İdrar yaparken yanma
  • Mesanede ağrı ve hassasiyet
  • Bulanık veya keskin kokulu idrar
  • Yorgunluk hissi
  • Cinsel ilişki sırasında ağrı
  • Bazı durumlarda idrarda kan
  • Nadiren yüksek ateş

Hamilelikte Sistit

Hamilelikte, sistitin ortaya çıkmasına neden olan birçok neden vardır. Vücut direncinin zayıflamış olması, hormonlardaki değişim, büyüyen rahmin mesaneye baskı yapması, idrarın mesanede daha çok birikmesi gibi nedenlerdir bunlar. Sistit belirtileri gebelerde de diğer hastalarla aynı belirtilerdir. Hamilelikte farklı olan, anne adaylarına diğer hastalara önerilen antibiyotiklerin önerilememesidir. Gebelikte güvenle kullanılabilecek, özel sınıf antibiyotikler vardır ve mutlaka doktora danışarak, doktor reçetesiyle, belirtilen sürede kullanılmalıdır.

Hamile kalmak isteyen kadınlar eğer sistitten şüpheleniyorlarsa, önce mutlaka tedavi olmalıdırlar. Aksi halde ilerleyen günlerde enfeksiyon hamile kalmayı ya da hamilelik sürecini zorlaştırabilir.

İnterstisyel Sistit

İnterstisyel sistit, sistitin bakterilerden kaynaklanmayan, farklı bir türüdür. Peki, neden kaynaklanır? diye sorduğumuzda ise henüz tam olarak bilinmemektedir. Bağışıklık sisteminden tutun, alerjik veya çevresel faktörlere kadar pek çok sebebin etkili olabileceği düşünülmüştür. Bakterilerden kaynaklanmadığı için de, bu tür sistitte antibiyotik tedavileri etkili olmaz.


İnterstisyel sistit belirtileri de bakteriyel sistit ile benzerlik gösterir. Sık sık ve acil olarak idrara çıkma isteği duyulur. Hatta bu durum kişilerin sosyal yaşantılarını olumsuz etkileyecek kadar ileri gidebilir. Sık tuvalet ihtiyacı yüzünden dışarıdaki aktiviteler sınırlanmaya başlar. İnterstisyel sistitte mesane ağrısı da öne çıkan belirtilerden biridir. Hastalığın bir diğer adı da zaten ağrılı mesane sendromudur. Mesanenin dolması ağrıyı arttırır ve idrara çıkmak rahatlık verir, ağrıyı azaltır.

İnterstisyel sistit teşhis ve tedavisi

Hastalığın teşhis sürecinde idrar tahlili, üreoplazma, chlamydia ve candida (bunlar bakteri vemantar isimleridir) kültürleri  ve ayrıca sistoskopi (idrar yolunun ışıklı kamera ile incelenmesi) yaptırılması istenir.
İnterstisyel sistit tedavisi sabır isteyen, uzun bir tedavi sürecini kapsar. Günümüz tedavileri hastalıktan tamamen kurtulmayı garanti edemese de belirtilerin hafiflemesi ve hastaların rahatlaması adına çeşitli seçenekler sunmaktadır. Ağızdan alınan ilaçlar, mesaneye ilaç verilmesi, botoks, ozon tedavisi ya da lazer tedavisi gibi yöntemler çeşitli testleri kapsayan bir muayenenin ardından hastaya önerilmektedir. Hangi yöntem hastada belirtileri en çok hafifletiyorsa bu yönteme devam etmek en iyisidir. Bu yöntem işe yaramaz hale gelirse daha farklı bir tedaviye geçilebilir.İnterstisyel sistitte hastalığın nedenleri kadar tedavi yöntemleri de tartışmalıdır. Hastalara farklı farklı yöntemler, farklı ilaçlar önerilir. Bu nedenle bu hastalıkta uzaktan ya da kulaktan dolma bilgilerle yardım almaya çalışmak mümkün olmayacaktır. Mutlaka bir üroloji uzmanı ile birlikte tedaviyi planlamak gerekir.


Editor
İndigo Dergisi Haber Merkezi | İndigo Dergisi, 18 yıldır yayın hayatında olan bağımsız bir medya kuruluşudur. İlkelerinden ödün vermeden tarafsız yayıncılık anlayışı ile çalışmaktadır. 2005 yılında kurulan İndigo Dergisi, indigodergisi.com web sitesi üzerinden tamamen dijital ortamda günlük yayın yapmaktadır. Aynı zamanda Türkiye’nin ilk internet haber dergisi olmakla birlikte, tüm yayın kadrosu ve okurlarıyla birlikte sürekli gelişmektedir. İndigo Dergisi’nin amacı; gidişatı ve tabuları sorgulayarak, kamuoyu oluşturarak farkındalık yaratmaktır. Vizyonu; okuyucularında sosyal sorumluluk bilinci geliştirerek toplumun olumlu yönde değişimine katkıda bulunmaktır. Temel değerleri; dürüst, sağduyulu, barışçıl ve sosyal sorumluluklarının bilincinde olmaktır. İndigo Dergisi, Türkiye’nin saygın İnternet yayınlarından biri olarak; iletişim özgürlüğünü halkın gerçekleri öğrenme hakkı olarak kabul etmekte; Basın Meslek İlkeleri ve Türkiye Gazetecileri Hak ve Sorumluluk Bildirgesi’ne uymayı taahhüt eder. İlaveten İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi’ni benimsemekte ve yayın içeriğinde de bu bildiriyi göz önünde bulundurmaktadır. Buradan hareketle herkesin ırk, renk, cinsiyet, dil, din, siyasi veya diğer herhangi bir milli veya içtimai menşe, servet, doğuş veya herhangi diğer bir fark gözetilmeksizin eşitliğine ve özgürlüğüne inanmaktadır. İndigo Dergisi, Türkiye Cumhuriyeti çıkarlarına ters düşen; milli haysiyetimizi ve değerlerimizi karalayan, küçümseyen ya da bunlara zarar verebilecek nitelikte hiçbir yazıya yer vermez. İlkelerinden ödün vermeyen şeffaf yayıncılık anlayışını desteklemektedir. Herhangi bir çıkar grubu, örgüt, ideoloji, politik veya dini; hiçbir oluşumun parçası değildir. Köşe yazarlarımızın yazdıkları fikirler, kendi özgür düşünceleridir; İndigo Dergisi yayın politikası dahilinde değerlendirilir ve yayın ilkeleri ile çelişmediği müddetçe, düşünce ve ifade özgürlüğünü teşvik ederek yayına alınır. İndigo Dergisi, sunduğu tüm bilgilerin doğruluğunu teyit ve kontrol eder; bu bilgilerin geçerliliğine son derece önem verir.