Irak Dışişleri Bakanı İbrahim Caferi, Türkiye’nin Irak’ın egemenlik haklarını ihlal ettiğini öne sürdü ve “Bütün seçenekler önümüzde. Hiç kimse bu seçenekleri sınırlayamaz” dedi.
İngiltere’nin başkenti Londra’da, Barzani’ye yakınlığıyla bilinen Rudaw’a konuşan Irak Dışişleri Bakanı İbrahim Caferi, “Bütün yollara başvuracağız. Diplomatik yollar tükenince uluslararası yasalara başvuracağız. Bütün seçenekler önümüzde açık. Egemenliğimiz ihlal edilmişken hiç kimse bu seçenekleri sınırlayamaz” ifadesini kullandı.
Caferi, Peşmerge güçlerinin Musul operasyonuna katılması konusunda ise, “Peşmerge, Kürdistan bölgesinde bulunan Iraklı bir askeri güçtür. Tüm Iraklılar için de Iraklı silahlı güçlerin bir parçasıdır” dedi.
Irak ve Türkiye arasında karşılıklı nota
Türkiye ile Irak arasında Başika nedeniyle yaşanılan gerilim yüzünden Bağdat yönetimi dün Türkiye Büyükelçisi’ni Dışişleri Bakanlığı’na çağırarak protesto notası vermişti. Irak Dışişleri Bakanlığı, notaya gerekçe olarak, Başika yakınlarındaki Türk güçlerinin devam eden varlığını ve Türk liderlerden yapılan açıklamaları göstermişti.
Ne olmuştu?
• 4 Ekim 2016 – Irak Meclisi aldığı kararda Başika’daki Türk askerini “işgalci güçler” olarak tanımlamıştı. Söz konusu karar, “Türk güçlerinin ülkeden çıkarılması için Irak hükümetinin BM Güvenlik Konseyi’ne acilen başvurması, hükümetin ayrıca ülkenin egemenliğinin korunması için siyasi ve diplomatik yollara başvurması” talebini içeriyordu.
• 5 Ekim 2016 – Irak Hükumeti, Türkiye‘nin Başika’daki askeri varlığı nedeniyle Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’ni acil toplantıya çağırdı. Başbakan Binali Yıldırım ise Türk askerinin Irak’ta kalmaya devam edeceğini açıkladı.
• 5 Ekim 2016 – Irak’ın Ankara Büyükelçisi Hişam Ali Ekber İbrahim el Alevi, dün Irak Meclisi’nde Türkiye aleyhine alınan karar nedeniyle Dışişleri Bakanlığı’na çağrıldı.
• 10 Ekim 2016 – Irak Başbakanı İbadi, Başika Kampı’ndaki Türk askerleri için “Yerlerinden kıpırdamamalarını öneriyoruz” dedi.
• 11 Ekim 2016 – Cumhurbaşkanı Erdoğan, Irak Başbakanı İbadi’ye “Sen benim zaten muhatabım değilsin, seviyemde değilsin, kıratımda değilsin, kalitemde değilsin. Irak’tan senin bağırman çağırman bizim için hiç de önemli değil, biz bildiğimizi okuyacağız, bunu böyle bilesin. Kim bu? Irak’ın Başbakanı. Önce haddini bil…” ifadelerini kullandı.
• 12 Ekim 2016 – Irak’ın Ankara Büyükelçisi Hişam Ali Ekber İbrahim el Alevi, Başika’da Türk askerlerinin Irak’ın egemenliğini ihlal ettiğini söyledi. Büyükelçi Alevi, “Türkiye toprak bütünlüğümüze saygı göstermeli. Eğer bu konuda geri adım atmazlarsa tavrımız farklı olur” dedi.
• 12 Ekim 2016 – Irak Başbakanlık Enformasyon Dairesi yayımladığı bildiride, “Türk askerlerinin önce Musul Valisi Etil Nüceyfi’nin isteği, daha sonra da Kürdistan hükümetinin talebi üzerine Başika’ya girdiğini öne süren Türk hükümetinin bu iddiaları, Uluslararası Koalisyon Gücü tarafından yalanlanmıştır. Ayrıca Türk hükümetinin ‘Koalisyon gücünün talebi ve izni üzerine bulunuyoruz’ sözlerinde çelişkiler görünmektedir” denildi.
Başika Kampı nerede ve neden önemli?
Başika, Irak’ın Musul kentinde yer alan bir bölge. Musul’un 25 kilometre yakınlarında bulunan Başika Bölgesi’nde Türk ordusunun peşmergeyi eğittiği bir kamp bulunuyor. Musul’un 20 km kuzeydoğusunda bulunan ve tarihi bir Asur yerleşimi olan Başika’nın ismi, Aramice’de “Bet” (Ev) ve “Aşika” (Aşıklar) sözcüklerinden türetilmiş ve “Aşıklar Evi” anlamına geliyor. Zeytin ağaçlarıyla ünlü yerleşimde, Yezidilerin ve Şabakların yanısıra Süryaniler ve Müslüman Araplar da yaşıyor.
IŞİD bu yerleşimi Haziran 2014’te ele geçirdikten sonra ismini “Dua” olarak değiştirmişti. Dua Halil Esvad, 2007’de Başika’nın kasaba meydanında, bir iddiaya göre İslam’a geçtiği için kalabalıkça recmedilerek öldürülen bir Yezidi genç kızın adıydı. Recmi gösteren video internette yayılmış ve uluslararası kamuoyunun da tepkisini çekmişti.
Türkiye Musul’a neden üs kuruyor? Musul’un Türkiye için önemi nedir? Musul’un tarihteki yeri nedir? Başika ya da Besika neresidir?
Türk Silahlı Kuvvetleri‘nin (TSK), iki yılı aşkın süredir Musul’un 32 kilometre kuzeyindeki Başika Kampı’nda peşmerge güçleri ve diğer IŞİD karşıtı grupları eğiten komando birliği ve tank gücünde nöbet değişimi, Kuzey Irak yönetimi ile varılan bir mutabakatı ortaya çıkardı. Başika’ya Siirt 3. Komando Tugayı’ndan 400 komando gönderildi. Kampta daha önce 90 kadar komando bulunuyordu.
Bu yıl 25 tanktan oluşan zırhlı birlikte nöbet değişimi yapılmış; tanklar, Trakya’daki zırhlı birliklerden sevk edilmişti. Başika Kampı’na yerleşen toplam asker sayısı 600’ü buldu. Takviyeli görev değişimine ilişkin mutabakata, geçici hükümet döneminde dışişleri bakanı olan Feridun Sinirlioğlu’nun Kuzey Irak’a 4 Kasım’da yaptığı ziyaret sırasında Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi Başkanı Barzani ile görüşmesinde varılmıştı.
Erdoğan’dan Irak Başbakanı’na: Sen benim seviyemde kalitemde değilsin
