Son çıkan OHAL KHK’sı ile kamu alacaklarında sabit kura geçildi. Cumhuriyet yazarı Çiğdem Toker, Türk Telekom ve Turkcell gibi özel şirketlerin devlete milyonlarca lira daha az ihale taksiti ödeyeceğine dikkat çekti. Toker bu durumu, devletin tahsilat sıkıntısının resmi belgesi olduğunu belirtti.
Sabit kura geçilmesi ne anlama geliyor?
Çiğdem Toker yazısında şu ifadeleri kullandı:
“AKP iktidarı, önceki gün dört OHAL KHK’si çıkardı. Kararnamelerin ikisinde OHAL’le ilgisi bulunmayan birçok madde vardı.
Birinde (683/m.4) mealen şöyle diyor:
‘Ey alacağını, yabancı para üzerinden kabul eden kamu kuruluşları. Ey BOTAŞ, ey Milli Savunma Bakanlığı, ey Özelleştirme İdaresi, BTK; Karayolları. Bundan böyle karşındaki şirket ödemesini 2 Ocak 2017 tarihli Merkez Bankası döviz alış kuru üzerinden yapabilir. Sabitlediğim kurla yaptığın alışverişi bütçede göstermeyeceğim.’
OHAL kararnamesinde belirtilen sabit kurun tarihi 2 Ocak 2017.
O tarihte Merkez Bankası döviz alış kuruna göre; dolar 3.53, Euro ise 3.70 TL.
2 Ocak’tan bugüne dek 23 gün içinde, dolar 23, Euro 34 kuruş arttı.
“Servet transferi”
Toker yazısında “Döviz alacaklarında kur sabitlemesinin ne anlama geldiğini somut bir örnekle açıklayalım” dedi ve 4.5 G ihalesinden örnek verdi:
“Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) 26 Ağustos 2015’te 4.5 G ihalesi yaptı. 4 milyar Euro bedelle sonuçlanan bu ihalenin son taksidi nisanda yapılacak.
Vodafone kendine düşen ihale bedelini peşin ödemişti.
Turkcell ile bu ihaleye o zamanki Avea markası altında giren Türk Telekom’un nisanda ödeyeceği taksidin toplam tutarı: 657 milyon 171 bin Euro.
Geçen aralıkta başlatılan “TL’ye dönüş” kampanyasında, taksitin TL üzerinden ödeneceği haberlerini, ilgisi hatırlar. O söz işte şimdi hayat bulacak. (!)
4.5G ihalesinden devlete gelecek 657 milyon 171 bin Euro’luk son taksidin iki şirket arasındaki dağılım şöyle:
Türk Telekom: 243 milyon 349 bin Euro
Turkcell: 413 milyon 822 bin Euro
Referandum ayı olan nisandaki Euro kurunu şimdiden kestiremiyoruz. Ama bugünkü kuru esas alarak basit bir hesap yapalım:
Türk Telekom nisan taksidini eğer bugünkü Euro kuru üzerinden ödemek istese 983.1 milyon TL ödemesi gerekiyor. Ancak son OHAL KHK’si sayesinde nisanda 3.70 TL üzerinden 900 milyon 391 bin TL ödeyecek.
Aradaki fark: 82 milyon 738 bin TL
Aynı hesabı Turkcell için yapalım. Turkcell nisan taksidini bugün ödeyecek olsa 1 milyar 671 milyon 840 bin TL ödemesi gerekiyor. Ancak Turkcel nisan geldiğinde OHAL KHK’sinin sağladığı imkândan yararlanarak (2 Ocak 2017 tarihli kur üzerinden) 1 milyar 531 milyon 141 bin TL ödeyecek.
Aradaki fark: 140.7 milyon TL
Böylece AKP iktidarının OHAL düzenini kullanarak iki şirkete yapacağı servet transferinin toplamı 223.4 milyon TL olacak.”
“Devletin tahsilat sıkıntısının resmi belgesi”
“Bakmayın siz, kararnamede, ‘Bu madde kapsamındaki işlemler ve sonuçları bütçe gelir ve gider hesaplarıyla ilişkilendirmez’ denildiğine” diye yazan Çiğdem Toker “Herkesi aptal yerine koyan, göz boyamadan ibaret bir cümle bu. Sözde bütçe hesaplarıyla ilişkilendirilmeyecek bu 223 milyon TL’lik kur zararını BTK elbette ki bir yerlere yazacak. Yazmakla kalmayacak gösterecek…
Kurum çalışanları aralarında para toplayıp ödemeyeceklerine göre, zarar şu ya da bu isim altında eninde sonunda bütçeden ödenecek. Son bir notla tamamlayalım. Yazıya konu bu hesap OHAL KHK’sinin getirdiği sabit kurla Hazine’nin gireceği zararın sadece bir örneğini oluşturuyor. Bunun BOTAŞ’ı var, Milli Savunma Bakanlığı var, Özelleştirme İdaresi, diğer enerji şirketleri var. Yazının başında bu maddenin OHAL’le ilgisi olmadığını belirttik. Ancak TL’ye dönüş adıyla perdelenirken, iki şirkete avantaj sağlayan bu düzenleme, aynı zamanda devletin içine girdiği tahsilat sıkıntısının resmi belgesidir” ifadelerini kullandı.
Yeni OHAL KHK’sı ile sadece 4.5G ihalesinde devlet 220 MİLYON TL zarar edecek. Kur yükseldikçe zarar daha da büyüyecek.
4.5G ihalesinin son taksiti 657 milyon Euro, TL’ye çevrilebilecek. Dünkü kura göre devlet aleyhine 220 milyon lira fark doğacak.
KHK ile yapılan kamu alacaklarının TL ile ödenmesine yönelik düzenlemenin en çok 4.5G ihalesini etkileyeceği öğrenildi. Başbakan Binali Yıldırım, daha önce ödemenin TL ile yapılacağını belirtmişti. Ancak, ödemenin yapılacağı günkü kurun esas alınacağının belirtilmesi operatörlerde hayal kırıklığı yaratmıştı. Yeni düzenlemeyle nisan ayında yapılacak son taksit olan 657 milyon 171 bin 462 Euro, devletin kasasına TL olarak girecek. Vodafone, ödemeyi peşin yapmıştı. 657 milyon Euro’nun 413.8 milyon Euro’sunu Turkcell, 243.3 milyon Euro’sunu ise Türk Telekom ödeyecek.
2 Ocak’taki 3.7086 TL’lik Euro kuruna göre devletin kasasına nisanda 2 milyar 438 milyon 40 bin TL girecek. Kur dün 4 TL seviyesindeydi. Dünkü kurdan hesaplandığında devlet aleyhine 220 milyon TL’lik fark ortaya çıkıyor.
