Rüyalar, bilinçaltındaki fazla enerjinin uyku esnasında deşarj edilmesi olup bilinçaltının gizemli ifadeleridir. Rüyalarımızı yönetmek mümkün mü? Lucid rüya nedir? Lucid rüya tedavi amaçlı kullanılabilir mi?
Rüyalar bastırılan olumsuz anıların, arzu ve dürtülerin, beklentilerin, yakın geçmişte ya da gün içinde etkilendiğimiz olayların öykümsü sembolleridir. Bazen de uyku esnasında hafızaya çeki düzen verip eski anılar silinirken, bunların bazıları rüyalar şeklinde bilince yansıyabilir.
Freud’a göre rüyalar; insanın uyanık yaşamında arka plana itilmiş, sosyal ve ahlaki değerlerle kontrol altında tutulmuş ya da bastırılmış düşünce ve duyguların, uykuda bilincin devre dışı kalıp rahatlamasıyla görsel açıdan ön plana çıkmasıdır.
Bu nedenle rüyalar ile bilinçaltının boşalması ve rahatlaması sağlanır. Dolayısıyla çoğunu hatırlamasak bile rüya, sağlıklı bir uyku için gereklidir.
Nöroloji Uzmanı Doktor Mehmet Yavuz da konu ile ilgili önemli açıklamalarda bulunuyor.
Rüyalarımızı yönetebilir miyiz?
Uyku sırasında hemen her insan rüya görür. Eğer birinin uykuda iken göz kapaklarının titrediğini görürseniz, o esnada rüya gördüğünü düşünebilirsiniz. Görülen rüya bir dakikayı aşmamasına rağmen, kişi gördüklerini saatlerce anlatabilir.
Hatta rüya içinde rüya bile görebilir ve her şeyi açıkça hatırlayabilir. Dolayısı ile rüyada zaman sıfırdır ve zaman mefhumu süre tanımaz. Bazen rüyaları yönetmek de mümkün olabilir.
Örneğin; bir rüyadan uyanırsınız ancak devam etmek istersiniz. Bu esnada tekrar uyuduğunuzda aynı rüyaya devam etmeniz mümkün olabilir. Bu duruma Lucid rüya ya da berrak uyku dönemi denmektedir.
Hatta bazı kişilerin Lucid rüya yetenekleri de olabilir. Bu kişiler rüya gördüklerinde garip bir önsezi ile rüyada olduklarını anlayıp rüyalarına yön verebilirler, istedikleri gibi senaryolaştırabilirler.
Rüya esnasında kendi hayallerini yaşayabilirler, istedikleri yere gidip, havada uçabilirler. Nitekim rüyanın bu özelliğini keşfedip kullanabilen nice kişi vardır. Böylelikle rüyaları eğlenceli hale getirmek mümkündür.
Lucid rüyanın tıp dünyasındaki bilinirliği
Lucid rüya, çok bilinen bir durum değildir. Birçok nöro-psikolog bu konu üzerinde çalışma yapmaktadır. Lucid rüya yeteneği ile rüyalarını eğlenceli hale getiren birçok örnek mevcuttur. Rüya esnasında istediği yere gidip gelmek, kıtalararası yolculuk yapmak, bir kuş gibi havada süzülmek ya da uzaktaki bir sevdiğini görebilmek hemen herkesin arzulayacağı bir konudur.
Ancak bununla beraber Lucid rüya için “bu tamamen beynin bir otohipnozudur özel bir yetenek değildir” diyen araştırmacılar da mevcut.
Lucid rüya görmek zararları mıdır?
Lucid rüyanın zararlı olabileceği kanaatinde değilim. Ancak kişiyi gerçeklik boyutundan ve reel hayattan soyutlamaya başlarsa sakıncalı olabilir.
Lucid rüya çok bilinen bir durum olmadığı için zaman zaman toplum bu konu hakkında endişelense de, ben çevremde rüyalarımı yönetebiliyorum diyerek bundan şikayetçi olan kimseye rastlamadım.
Fakat karşılaştığım insanlar arasında “bazen rüyalarımı yönetebiliyorum” diyenlere rastladım. Aslında birçok kişi, gördüğü güzel bir rüyadan uyandıktan sonra hemen uyuyup tekrar aynı rüyaya devam edebilmektedir. Şahsen kendim de bir kaç defa bu olayı yaşadım.
Lucid rüyada farkındalık söz konusu mudur?
Lucid rüyacılar, gerçek durumun daha iyi farkındadırlar, rüya gördüklerini bilmektedirler. Bu nedenle, rüyaları içinde bir çeşit farkındalık geliştirdiklerini söyleyebiliriz.
Farklı şuur hallerine ulaşma konusunda geleneksel yöntemleri izleyenler bir “uyanış” halinden bahsederler. Bunun anlamı kişinin Kozmos’ta nasıl bir yer işgal ettiği konusunda farkındalığını artırmasıdır.
Lucid rüya çalışmaları gösteriyor ki, insanın uyku sırasında günlük farkındalığının ötesinde bir farkındalığa ulaşabilmesi mümkündür. Çünkü duyular aracılığıyla dış dünyadan gelen etkiler, uyku sırasında minimuma iner. Zihin iç varlığının çok daha ince ve hassas etkilerine açık olduğu kadar, ruhsal dünyaya uzanıp o farklı boyutların titreşimlerini çözümleyebilecek bir seviyeye ulaşır.
Lucid rüya sürecinde beyin dalgaları…
Rüyalar çok kısa sürelidir. Genelde bir dakikayı geçmez ama biz o bir dk içerisinde uzunca bir zaman dilimi geçirebiliriz. Aslında rüyada zaman sıfırdır. Hatta rüya içinde rüya bile görülebilir. Şahsen benim fikrim, rüyaların beta frekansından ziyade daha çok teta döneminde olduğudur.
Delta aktivitesi esnasında da rüya görülebilir ancak derin uyku döneminde olunduğu için bunlar hatırlanmaz. Ana bellek bölgeleri; beynin temporo-parietal bölgelerindedir. Uyku esnasında yenilerin depolanması için bazı hatıra kayıtları silinir.
İşte bazı hatıralar silinirken bunların bazıları da rüyalar şeklinde iç dünyamıza yansıyabilmektedir. Dolayısıyla rüya esnasında parietal loblarda aktivite artışı bu nedenle olabilir.
Rüya esnasında retinaya düşen sinyallerin dijital ortama aktarılması..
Japonya’da yapılan bir araştırmada rüya esnasında retinaya düşen sinyallerin dijital ortama aktarılması mümkün olabilmiştir. Belki de gelecekte rüyalarımızı bilgisayar ortamlarında depolayabileceğiz.
Hatta bir arkadaşımıza “sana rüyamı maille gönderiyorum bir tabir edip bana dönebilir misin?” diyebileceğiz. Bu noktada geçtiğimiz yıl gerçekleştirilen önemli bir konuyu aktarmak istiyorum; Halen üzerinde çalışılan bu araştırma ile bir gözlük geliştirilmiştir. Bu gözlüğün özelliği rüya esnasında beynimize bir sinyal göndermesidir.
Bu sinyaller ile rüyada olduğumuzu anlayıp, rüyalarımızı yönlendirmek yani rüyayı, Lucid Rüya haline çevirebilmek mümkün olabilecektir. Eğer bu buluş netleşirse, rüyalar ile eğlenceli bir geziye şimdiden hazırlanabilirsiniz.
Lucid rüya tedavi amaçlı kullanılabilir mi?
Bir araştırmada tarih dersi kaydedilmiş bir kaset sabaha kadar kulaklıkla dinlettirilmiş fakat iyi bir uykuya rağmen, sabah kalktıklarında bu dersten akıllarında hiçbir şeyin kalmadığı görülmüş ve rüyada öğrenmenin mümkün olmadığı sonucuna varılmıştır.
Bununla beraber rüyalarda nice keşiflerin yapıldığını da unutmamak gerekir. Diğer taraftan Lucid rüya’da öğrenme özelliğinin olup olmadığı henüz tam manasıyla araştırılmamış bir konudur. Fakat ben yine de Lucid rüya esnasında çeşitli telkin yöntemleri ile, tedavi amaçlı kullanımın mümkün olabileceğini düşünmekteyim.
Ancak Lucid rüya alışkanlığı geliştirmiş bir kişi gerçeklik boyutundan kopabilir. Rüya alemi, reel hayattan daha eğlenceli hale gelebilir. Bağımlılık gelişebilir, bu ise istemediğimiz bir durumdur.
Bu noktada Lucid rüya ile astral seyahat arasındaki farka değinmekte fayda görüyorum. Astral seyahat, Lucid rüyadan farklı olarak; uyku ile uyanıklık arasında gerçekleşen bir olgudur ve gerçek bir farkındalık vardır.
Kişinin fiziksel bedenini bırakıp astral bedeni ile gezinmesidir. Ancak astral seyahatla alakalı da ciddi tartışmalar vardır. Aslında bunun astral beden ile seyahat olmayıp bir otohipnoz olduğunu savunanlar da bir hayli fazladır.
