Çin Süper Ligi (CSL) futbol semalarının gittikçe yükseklere çıkan, her geçen gün daha fazla parlayan yeni yıldızı… Futbol dünyasını dalgılandıran yıldızlar, parmak ısırtan gelir rakamları, akıllara durgunluk veren transferler…
Dünyaca ünlü KPMG‘nin www.footballbenchmark.com web sayfasında, 24 Temmuz’da yayınlanan Chinese Football: Revolution into evolution adlı makalede çin futboluyla ilgili dikkat çekici noktalara değinildi. Ünlü araştırma kurumu, ekonomik veriler ışığında Çin Süper Ligi’nin bugünkü ve gelecekteki durumuna dikkat çekiyor. KPMG’nin bulguları ışığında, çin futbolunu hep birlikte inceleyelim.
Çin Futbol Federasyonu, 2015 yılında çin futbolu adına büyük bir devrim gerçekleştirdi.
CSL’nin yerel yayın haklarından konu açıldığında hepimizin aklı 2015 yılına gidecektir. Çin Futbol Federasyonu tarihi bir başarıya imza atarak, 2016 ile 2020 yılları arasında geçerli olmak üzere, Çin Süper Ligi’nin yerel yayın haklarını, bir milyar avroyu aşkın bir rakam karşılığında China Media Capital’a sattı. Bu dev icraat, bir önceki yayın hakları sözleşmesine kıyasla kulüpler için çok daha büyük bir gelir sağlamasının yanında Çin Süper Ligi’ne duyulan güveni tüm dünyaya ilan eder nitelikteydi.
Aşağıdaki çizge Avrupa’nın önde gelen futbol ligleriyle Çin Süper Ligi’ni yerel yayın hakları açısından karşılaştırıyor.
Çin Süper Ligi’nin destekleyici gelirleri son derece yüksek rakamlar ile ifade ediliyor.
Yayın hakları değerindeki artışa karşın destekleyicilik çin kulüpleri için en yüksek gelir kalemini temsil etmeyi sürdürüyor. Örneğin, Çin Süper Ligi’nin sponsorluğunu yapmakta olan Ping An Insurance şirketi ile Çin Futbol Federasyonu arasında, kısa süre önce, 2018 ile 2022 yılları arasını kapsayan, 128 milyon avro değerinde yeni bir destekleyicilik (sponsorluk) sözleşmesi imzalandı. Ping An Insurance, bugün itibarıyla Çin Süper Ligi’nin ‘en uzun süreli destekleyicisi’ olma gururunu elinde tutmakta.
Destekleyici gelirler ile ilgili olarak Football Benchmark’ın makalesinde değinilen özgün birkaç ilginç noktanın altını çizmek istiyorum. Forma destekleyiciliği gibi birçok temel gelir kulübün sahibi olan şirketlerce doğrudan sağlanıyor. Ayrıca, kulübün isim hakkı kulübün sahibi olan şirkete ait. Dolayısyla, kulübün sahibi olan şirket değişince kulübün adının da değişmesi çin futbolunda zaman zaman rastlanan ilginç bir durum olarak gözlemleniyor.
Çin Süper Ligi’nin seyirci sayısı sürekli olarak artış gösteriyor.
Birçok ülkede olduğu gibi Çin Süper Ligi’nde maç günü gelirleri temel gelir kaynaklarından birisi olarak göze çarpıyor. Yatırımcı şirketlerin güveninin artması ligin genel seyirci ortalamasına ciddi oranda artış kazandırmış.
Aşağıdaki çizgede ortalama seyirci artışının yıl bazında seyrini görebilirsiniz.
Çin kulüpleri seyirci sayısı açısından avrupa kulüpleriyle karşılaştırılabilecek durumda olmakla birlikte bilet fiyatları çok ucuz olduğu için maç günü gelirleri avrupa kulüplerininkine kıyasla gözle görülür düzeyde düşük kalıyor. Seyirci sayısının sürekliliği açısından ise çin futbolu adına son derece ilginç bir nokta var. Takımın başarısının maç gelirlerine etkisi incelendiğinde seyirci sayısının futbol sahasındaki başarıya dizinli (endeksli) olduğu görülmüş. Avrupa tribünlerinde takım için hissedilen bağlılık ve sadakat duygularının egemen olması sayesinde seyirci sayısı durağan kalmakla birlikte Çin’de takım başarısız sonuçlar aldığında tribünler bomboş kalıyor, bunun sonucunda kulüplerin seyirci gelirleri ciddi oranda düşüyor.
2020 yılına kadar çin spor endüstrisinin büyüklüğünün 386 milyar avroya ulaşması bekleniyor.
Football Benchmark’a göre çin spor endüstrisinin ulaşması beklenen dev boyut çin futbolunun çağdaş ve gelir odaklı bir futbol ekonomisi oluşturmasını zorunlu kılıyor. Çin Süper Ligi’nin ekonomik verileri değerlendirildiğinde geleneksel gelir kalemlerinin önümüzdeki yıllarda artış göstereceğini görmek zor değil. Artık, çin kulüpleri örgütsel ve operasyonel açıdan yapısal gelişmelere odaklanmalı ve yönetsel etkinliklerini arttırmalıdır.
