10 Aralık İnsan Hakları Günü ve İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi’nin 69. Yıldönümünde, CHP tarafından çarpıcı bir rapor paylaşıldı.
CHP Genel Başkan Yardımcısı ve İzmir Milletvekili Zeynep Altıok’un yayınladığı raporda OHAL dönemi insan hakları ihlalleri, cezaevindeki gazeteci ve milletvekilleri, ihraç edilen kamu çalışanları, polis şiddetine maruz kalanlar, sokağa çıkma yasağı sürecinde yaşananlar ve diğer hak ihlallerine yer verildi.
10 Aralık insan hakları günü
Altıok, raporları özellikle 10 Aralık insan hakları gününde yayınladıklarını belirterek iktidarın, OHAL ve KHK’lar eliyle Türkiye’de insan hakları ihlallerini rekor seviyeye çıkardığını belirtti.
Zeynep Altıok “Bugün, İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi’nin 69. Yıldönümüne OHAL baskısı altında, tutuklu milletvekilleri ve belediye başkanlarının olduğu bir dönemde, gazetecilerin tutuklandığı, aydınların konuşturulmadığı bir ortamda giriyoruz. Anayasaya ve uluslararası sözleşmelere göre hakların korunması ve daha da ileriye götürülmesi konusunda öncelikli sorumluluk sahibi olan iktidarın bırakın bu sorumluluğu yerine getirmeyi ihlallerin kaynağı olduğu bir dönemdeyiz” dedi.
Zeynep Altıok Türkiye’nin iktidar eliyle gazeteci, akademisyen ve siyasetçi hapishanesi haline getirildiğini belirterek “Seçilmiş milletvekilleri, belediye başkanları ve genel başkanların hapsedildiği, ifade özgürlüğünün yok edildiği, belediyelere mafya usulü el konulduğu bir dönemde 10 Aralık insan hakları gününün ve anlamının ne olduğunu topluma daha fazla anlatmalı ve haklarının her gün daha çok nasıl gasp edildiğini belirtmemiz gerekiyor” dedi.
Türkiye insan hakları ihlalleri raporu 2016 – 2017 bilançosu
Zeynep Altıok’un 2016 ve 2017 insan hakları ihlalleri raporunda yer alan bilgi ve verilerden bazıları şu şekilde:
• 2016 Yılında 250 gazeteci çeşitli suçlamalarla gözaltına alındı, 17’si imtiyaz sahibi ve yazı işleri müdürü olmak üzere 152 gazeteci tutuklandı.
• Toplumsal gösterilerde 219’u çocuk 2581 kişi kolluk kuvvetleri tarafından şiddet gördü.
• Cezaevlerinde 1348 kişi işkence ve kötü muamele gördü.
• 2016 yılında sivillerin yaşam hakkını elinden alan 18 canlı bomba katliamı gerçekleştirildi. 8’ini terör örgütü TAK, 6’sını PKK, üstlendiği eylemlerin 5’i IŞİD tarafından gerçekleştirildi. Bu katliamlarda toplam 212 sivil yaşamını yitirirken 1273 yurttaş da yaralandı.
• Sokağa çıkma yasakları nedeniyle en az 1 milyon 900 bin kişinin en temel yaşam, eğitim ve sağlık hakları ihlâl edildi. Sokağa çıkma yasakları uygulanan il ve ilçelerde uygulanan abluka sonucu gerçekleştirilen yıkımların da etkisiyle en az 500 bin insan zorla yerinden edildi, göçe zorlandı.
• Barış isteyen 128 imzacı akademisyen ihraç edildi.
• 2016 yılında Erdoğan’a hakaret ettiği iddiasıyla 240’ı çocuk 5028 kişi hakkında dava açıldı.
• 2016 Yılında 328 kadın cinayete kurban gitti.
• 2017 Yılında tutuklu gazeteci sayış 212’ye yükseldi.
• 2016 ve 2017 yılında meydana gelen zırhlı araç çarpmaları sonucunda, 5’ü çocuk 22 yurttaş yaşamını yitirdi, 20’yi aşkın kişi ise yaralandı.
• 2017’nin ilk 10 ayında en az 1683 işçi iş cinayetlerine kurban verildi.
• 2017’nin ilk 10 ayında 346 kadın katledildi. 399 Çocuk cinsel istismara uğradı.
2016 – 2017 insan hakları ihlalleri rapor özeti
2016 yılı Türkiye insan hakları ihlalleri
Medyaya yönelik baskı ve sansür
250 gazeteci çeşitli suçlamalarla gözaltına alındı, 17’si imtiyaz sahibi ve yazı işleri müdürü olmak üzere 152 gazeteci tutuklandı.
Polis şiddeti
Toplumsal gösterilerde 219’u çocuk 2581 kişi kolluk kuvvetleri tarafından şiddet gördü.
Cezaevinde ölüm, şüpheli asker ölümü, faili meçhul
• En az 12 mahkumun tedaviye erişemediği veya intihar sebebiyle öldüğü açıklandı.
• Cezaevlerinde 1348 kişi işkence ve kötü muamele gördü.
• Cezaevlerinde 1015 sağlık hakkı, 204 haberleşme hakkı ihlal edildi, 533 disiplin cezası verildi, 2 bin 227 bin sevk uygulaması yaşandı.
• 2016 yılında cezaevlerinde intihar, işkence, kötü muamele, kaza, ihmal, hastalık ve mahkumlar arası kavga gibi nedenlerle en az 35 kişi hayatını kaybetti.
• En az 10 asker şüpheli bir biçimde yaşamını yitirdi.
• 90’ların en önemli toplumsal travmalarından olan faili meçhul cinayetler ve zorla kaybetmeler son bulmadı. Ocak’ta 3 kişi, Nisan’da 1 kişi, Mayıs’ta 2 kişi olmak üzere en az 6 faili meçhul cinayet kaydedildi.
Sivillere yönelik terör eylemleri
2016 yılında sivillerin yaşam hakkını elinden alan 18 canlı bomba katliamı gerçekleştirildi. 8’ini terör örgütü TAK, 6’sını PKK, üstlendiği eylemlerin 5’i IŞİD tarafından gerçekleştirildi. Bu katliamlarda toplam 212 yurttaşımız yaşamını yitirirken 1273 yurttaş da yaralandı.
Sokağa çıkma yasakları sürecinde yaşam hakkı ihlalleri
• Türkiye’de vali ve kaymakamların kararları ile 16 Ağustos 2015’te başlayan bu süreçte TİHV verilerine göre 16 Ağustos 2015 ile 16 Ağustos 2016 tarihleri arasında başta Diyarbakır’da 100 kez, Mardin’de 23 kez, Hakkari’de 19 kez, Şırnak’ta 13 kez, Bitlis’te 4 kez, Batman’da 3 kez, Muş, Bingöl ve Tunceli’de 2 kez, Elazığ’da da 1 kez olmak üzere 10 il ve en az 39 ilçede, resmi olarak tespit edilebilen en az 169 gün süresiz ve gün boyu sokağa çıkma yasağı uygulandı.
• Bu yasaklar nedeniyle 2014 nüfus sayımına göre ilgili ilçelerde yaşadığı bilinen en az 1 milyon 900 bin kişinin en temel yaşam ve sağlık hakları ihlâl edildi.
• Net bir bilgi edinilememekle beraber Sokağa çıkma yasakları uygulanan il ve ilçelerde uygulanan abluka sonucu gerçekleştirilen yıkımların da etkisiyle en az 500 bin insan zorla yerinden edildi, göçe zorlandı.
• TİHV Dokümantasyon Merkezi verilerine göre, ilk sokağa çıkma yasağı ilan edilen tarih olan 16 Ağustos 2015 ile 20 Nisan 2016 tarihleri arasında en az 321 sivil sadece resmi sokağa çıkma yasağı ilan edilmiş zaman dilimleri içerisinde, ilgili çatışma ortamlarında yaşamlarını yitirdi. Bu kişilerden; 79’u çocuk, 71’i kadın ve 30’u 60 yaşın üzerindedir.
• 504’ü çocuk olmak üzere 13 bin 957 kişi gözaltına alındı. 133’ü çocuk, 3 bin 336 kişi tutuklandı.
Barış için akademisyenler
• 440’sı kamu, 152’si vakıf üniversitesinden olmak üzere 592 adli soruşturma açıldı.
• 37 akademisyen gözaltına alındı, 4 akademisyen tutuklandı.
• Bu süreçte 516 akademisyen hakkında idari soruşturma başlatıldı.
• 2016 yılında ilan edilen KHK’lar ile birlikte toplam 4261 akademisyenden 124’ü ‘Bu suça ortak olmayacağız’ bildirisine imza atan akademisyenlerdi.
• Toplam 128 imzacı akademisyen ihraç edildi.
5 binden fazla kişiye Cumhurbaşkanı’na hakaretten dava açıldı
2016 yılında Erdoğan’a hakaret ettiği iddiasıyla “240’ı çocuk” 5028 kişi hakkında dava açıldı.
İş cinayetleri
2016 yılında en az 1970 işçi iş cinayetlerine kurban verildi.
Kadın cinayetleri
2016 Yılında 328 kadın cinayete kurban gitti.
Kamu çalışanlarına yönelik baskılar
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın verilerine göre; toplam 135 bin 356 kamu çalışanı hakkında işlem yapıldı, bunlardan 97 bin 679’u ihraç edildi.
2017 yılı insan hakları ihlalleri
Medyaya yönelik baskı ve sansür
Yaptığı çalışmalar ile Dünya’da basın özgürlüğünü güçlendirmek için çalışmalar yapan Sınır Tanımayan Gazetecileri’nin yayınladığı 2017 Dünya Basın Özgürlüğü Endeksi’nde Türkiye 180 ülke arasında 155’nci sırada yer aldı. 2016 yılında da 180 ülke arasında 151’nci sırada yer almıştı. Son 12 yılda 56 basamak düşüş kaydeden ve 100’ü aşkın tutuklu gazeteci sayısı ile “dünyanın en büyük gazeteci hapishanesi” haline gelen Türkiye, geçen yıl olduğu gibi bu yıl da “gazetecilik yapmanın zor olduğu ülkeler” arasında.
2016 ve 2017 yılında meydana gelen zırhlı araç çarpmaları sonucunda, 5’ü çocuk 22 yurttaş yaşamını yitirdi, 20’yi aşkın kişi ise yaralandı.
Cezaevinde kötü muamele
Türkiye’de 291 kapalı ceza infaz kurumu, 70 müstakil açık ceza infaz kurumu, 3 çocuk eğitimevi, 8 kadın kapalı, 5 kadın açık, 7 çocuk kapalı ceza infaz kurumu olmak üzere toplam 384 cezaevi bulunuyor. Darbe girişimi sonrası başlatılan tutuklama furyası sonucunda cezaevlerinin mevcudu 229 bin 790’ı buldu. Kapasitenin 207 bin 339 olduğu göz önünde bulundurulduğunda, cezaevlerinde 22 bin 451 kapasite fazlası mahpus olduğu ortaya çıkıyor.
Sokağa çıkma yasakları
• Türkiye’de vali ve kaymakamların kararları ile 16 Ağustos 2015’te başlayan bu süreçte TİHV verilerine göre 16 Ağustos 2015 ile 16 Ağustos 2017 tarihleri arasında başta Diyarbakır (136 kez), Mardin (42 kez) ve Şırnak (13 kez) olmak üzere Hakkâri (21 kez), Bitlis (12), Muş (7 kez), Bingöl (7 kez), Batman (5 kez), Elazığ (2 kez), Tunceli (6 kez) ve Siirt (1 kez) toplam en az 11 il ve 45 ilçede, resmi olarak tespit edilebilen en az 252 gün süresiz ve gün boyu sokağa çıkma yasağı uygulandı.
• Bu yasaklar nedeniyle 2014 nüfus sayımına göre ilgili ilçelerde yaşadığı bilinen en az 1 milyon 809 bin kişinin en temel yaşam ve sağlık hakları ihlâl edildi.
• Net bir bilgi edinilememekle beraber Sağlık Bakanının 27 Şubat 2016 tarihli açıklamasına göre en az 365 bin kişi yaşadıkları il ve ilçeleri terk etmek zorunda kaldı.
İş cinayetleri
Ocak’ta 161, Şubat’ta 133, Mart’ta 153, Nisan’da 151, Mayıs’ta 147, Haziran’da 170, Temmuz’da 211, Ağustos’da 222, Eylül’de 153, Ekim’de 182 Olmak üzere 2017’nin ilk 10 ayında en az 1683 işçi iş cinayetlerine kurban verildi.
Kadın cinayetleri
2017’nin ilk 10 ayında 346 kadın katledildi. 399 Çocuk cinsel istismara uğradı.
Yayınlanan KHK’lar (kanun hükmünde kararname)
667 Sayılı kararname (23 Temmuz 2016)
35 sağlık kurum ve kuruluşu, bin 43 özel öğretim kurum ve kuruluşuyla özel öğrenci yurdu ve pansiyonu, bin 229 vakıf ve dernek, 19 sendika, federasyon ve konfederasyonla 15 vakıf yükseköğretim kurumu kapatıldı. Kapatılan kurumlardaki öğrenciler Devlet ve Vakıf Üniversitelerine yerleştirildi.
668 sayılı KHK (27 Temmuz 2016)
‘FETÖ’yle bağlantılı olduğu gerekçesiyle aralarında generallerin de bulunduğu 1684 asker ihraç edildi. 3 haber ajansı, 16 TV kanalı, 23 radyo kanalı, 36’sı yerel, toplam 45 gazete, 15 dergi, 29 yayınevi ve dağıtım kanalı kapatıldı. 24 saat olan gözaltı süresi, 30 güne çıkarıldı. Jandarma ve Sahil Güvenlik Komutanlığı İçişleri Bakanlığı’na bağlandı. KPSS olmadan sözleşmeli öğretmen atanmasının yolu açıldı. OHAL KHK’ları kapsamında karar alan ve uygulayanlara cezai sorumlulukları olmayacağı hüküm altına alındı.
669 Sayılı KHK (31 Temmuz 2016)
TSK’dan 193, Jandarma’dan 1196 kişi ihraç edildi. OHAL süresince iflaslara erteleme geldi. Harp Akademileri, askeri okullar kapatıldı. Milli Savunma Üniversitesi kuruldu. Yüksek Askeri Şura’nın yapısı değiştirildi, sivil sayısı arttırıldı. Genelkurmay Başkanı atanmak için kuvvet komutanlığı yapma şartı kaldırıldı. Başta GATA olmak üzere askeri hastaneler Sağlık Bakanlığına devredildi.
670 sayılı KHK (17 Ağustos 2016)
196’sı BTK, 112’si TSK, 24’ü Sahil Güvenlik, 2360’ı Emniyet Genel Müdürlüğünden toplam 2692 kamu personeli ihraç edildi. Kapatılan özel kurumlar ile vakıfların varlıklarının hazineye geçirilmesine karar verildi.
671 sayılı KHK (17 Ağustos 2016)
Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı kapatıldı. Öğretim elemanı emeklilik yaşı 72’den 75 yükseltildi. 1 Temmuz 2016 tarihine kadar işlenen kimi suçlarda denetimli serbestlik süresi 1 yıldan 2 yıla çıkarıldı. Hapis cezasının üçte ikisini yatanlar için koşullu salıverilme “yarısı” olarak değiştirildi.
672 sayılı KHK (1 Eylül 2016)
Milli Eğitim Bakanlığından 28 bin 163, Sağlık Bakanlığı ve bağlı kuruluşlardan 2 bin 18 ve üniversitelerden 2 bin 346 olmak üzere pekçok kamu kurum ve kuruluşundan 42 bin üzerinde çalışan ihraç edildi.
673 sayılı KHK (1 Eylül 2016)
Yurt dışında öğrenim gören 158 kişinin öğrencilikle ilişikleri kesildi. Kamu iştiraklerinde çalışan işçilerden terör örgütleriyle bağlantı gerekçesiyle sözleşmesi feshedilenlerin başka kamu kurumlarında istihdam edilmemesi düzenlendi. İşyeri hekimi, iş sağlığı ve güvenliği uzmanı gibi görevleri yürüten kişi ve kuruluşlardan terör örgütleriyle bağlantılı olanların yetki belgeleri iptal edildi.
674 sayılı KHK (1 Eylül 2016)
Dershane öğretmenlerine KPSS şartı olmadan sözleşmeli öğretmenlik imkanı getirildi. OHAL kapsamında kayyım atanan şirketlerde görev TMSF’ye devredildi. Tüzel kişiler yanında gerçek kişilere de kayyım atanması imkanı getirildi. Geçici köy korucularına katıldıkları operasyonlar için ödenen tazminatlar artırıldı, görev alanları genişletildi. Valilere ilde çıkabilecek olaylarda gerektiğinde TSK’dan yararlanma imkanı verildi. Terör bağlantısı nedeniyle belediye başkanlarının görevden alınabilmesine, yerlerine kayyum atanmasına imkan getirildi.
675 sayılı KHK (29 Ekim 2016)
Çeşitli kamu kurumlarından 10 bin 131 kişi ihraç edildi. Daha önce 668 ve 672 sayılı KHK’larla görevden alınan memurlardan 100’e yakın kişi görevlerine iade edildi. 10 gazete, 2 haber ajansı ve 3 dergi kapatıldı.
676 sayılı KHK (29 Ekim 2016)
OHAL kovuşturmalarındaki duruşmalarda en çok üç avukat bulundurulması hükmü getirildi. Avukat görüşüne kısıtlama getirildi. Memuriyete girişte güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması zorunlu hale getirildi. Geçici köy korucularının unvanı “güvenlik korucusu” yapıldı. İçişleri Bakanlığına yurtdışı teşkilatı kurma yetkisi verildi. Üniversitelerdeki eğilim yoklaması kaldırıldı. Rektörlerin YÖK’ün önerdiği üç aday arasından Cumhurbaşkanınca atanması kararlaştırıldı.
677 sayılı KHK (22 Kasım 2016)
15 binin üzerinde kamu çalışanı ihraç edildi, 157 memur iade edildi. 375 dernek kapatıldı. 7 gazete, 1 dergi ve 1 radyo kapatıldı. OHAL kapsamında tutuklu ve hükümlü olarak cezaevinde bulunanların yapılan her türlü sınava girmesi yasaklandı.
678 sayılı KHK (22 Kasım 2016)
Otellere bilgi belge ve kayıtları anlık olarak genel kolluk güçlerine bildirme zorunluluğu getirildi. 15 Temmuz’da hayatını kaybedenlerin yakınları zorunlu askerlikten muaf tutuldu. Belediyelerdeki grevlerin 60 gün süreyle ertelenmesinin önü açıldı. Kayyım atanan belediyelerde, belediye hizmetinin başka bir belediye tarafından yerine getirilmesine imkân sağlandı. Kayyım atanan belediyelere iş yapan şirketlerin sözleşmelerinin tek taraflı olarak feshedilmesinin önü açıldı.
679 sayılı KHK (6 Ocak 2017)
2 bin 687 emniyet çalışanı, 631 akademisyen meslekten ihraç edildi. 277 kamu görevlisi görevlerine iade edildi, 83 dernek kapatıldı. Daha önce kapatılan 7 derneğin açılmasına izin verildi. KHK ile kapatılan 11 gazete açıldı. Kapatılan özel okulların borçlarında kamu alacakları öncelikli hale getirildi.
680 sayılı KHK (6 Ocak 2017)
Kamu kurumlarından 367 kişi ihraç edildi, 124 kişi görevine iade edildi. Yayın yasaklarına aykırı yayın yapan kuruluşların yayınının geçici olarak durdurulmasına karar verildi. Emniyet tarafından yürütülen araç tescil hizmetleri noterliklere devredildi. Hakkında soruşturma veya kovuşturma yürütülen ve yabancı ülkede bulunması nedeniyle kendisine ulaşılamayan Türk vatandaşlarının; Resmi Gazete’de yapılan “Yurda dön” ilanına rağmen üç ay içinde yurda dönmemeleri halinde, bu kişilerin Türkiye vatandaşlıkları çıkarılabilmesine yönelik düzenleme yapıldı. At yarışı, şans oyunları lisans hakkı 1/1/2018 tarihinden itibaren 49 yıl süreyle Türkiye Varlık Fonu’na verildi.
681 sayılı KHK (6 Ocak 2017)
TSK İç Hizmet Kanunu’nda değişiklik yapıldı. Genelkurmay Başkanının subayların sınıflandırılması, general kadrolarının belirlenmesi, görev süreleri gibi konulardaki yetkileri kısıtlandı. YAŞ kararlarındaki yetki Milli Savunma Bakanına devredildi. TSK’daki üst düzey atamalarda, diğer kamu görevlilerinin atanmasında uygulanan esaslar öngörüldü. Erbaş olmakta “lise mezunu” şartı kaldırıldı, ilkokul mezunlarına erbaşlık yolu açıldı. Milli Savunma Bakanlığına TSK mensuplarına yönelik disiplin soruşturması yapma hakkı verildi.
682 sayılı KHK (23 Ocak 2017)
Emniyet, Jandarma ve Sahil Güvenlik’te disiplinle ilgili düzenleme yapıldı.
683 sayılı KHK (23 Ocak 2017)
367 kişi kamu görevinden çıkarıldı, 124 kişi iade edildi. Hakkında soruşturma başlatılanların doçentlik başvuruları durduruldu. 2 televizyon kanalı kapatıldı. Çeşitli kurum ve kuruluşların yabancı para cinsinden yurtiçi ödeme yükümlülüğü olan alacaklarını Türk Lirası olarak tahsil edebilecekleri öngörüldü.
684 sayılı KHK (23 Ocak 2017)
Gözaltı süresi 30 günden 7 güne düşürüldü, yedi gün daha uzatma hakkı verildi. Merkez Bankasının bazı hizmet alımları Kamu İhale Kanunu kapsamından çıkarıldı. Ön ödemeli konut satışında sözleşmeden dönme devir ve teslime kadar değil 24 aylık süre içinde mümkün olacak ve dönme halinde istenebilecek tazminatlar artacak düzenlemesi yapıldı. Terörle Mücadele kapsamında yaralanan fakat malul sayılmayanlara maaş bağlanmasının önü açıldı.
685 sayılı KHK (23 Ocak 2017)
OHAL KHK’ları ile ilgili kararları incelemek üzere 7 kişilik Olağanüstü Hal İşlemleri İnceleme Komisyonu kuruldu. 2 yıl çalışacak komisyonun 1 ay içinde üyelerinin atanması hükme bağlandı. Komisyon kararlarına karşı HSYK tarafından belirlenecek Ankara İdare Mahkemelerinde iptal davası açılması düzenlendi.
686 sayılı KHK (7 Şubat 2017)
Başta Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler ve İletişim Fakültesi olmak üzere 330 akademisyen ile çeşitli kamu kurumlarından, 4 bin 464 kişi kamu görevinden ihraç edildi. 17 memur görevlerine iade edildi. 242 emekli polis memurunun rütbeleri geri alındı.
687 sayılı KHK (9 Şubat 2017)
TMSF’nin kayyımlık yetkisini kullandığı şirketlerin satılması veya tasfiye edilmesi ve OHAL ile kapatılan özel radyo ve televizyonların lisans ve haklarının satılması düzenlendi. Bankacılık zimmet suçu kaldırıldı. Öğrenci etüt eğitim merkezleri özel öğretim kurumları arasından çıkarıldı, 1 Temmuz 2017 özel öğretim kursuna dönüştürülmeyenlerin kapatılmasına karar verildi. Yüksek Seçim Kurulu tarafından seçim yasaklarına uymayan yayın kuruluşlarına yaptırım kaldırıldı. Kış lastiği kullanımı zorunluluğuna ilişkin yaptırımlar yeniden düzenlendi, bu yükümlülüğe uymayanlara 625 lira para cezası getirildi.
688 sayılı KHK (29 Mart 2017)
İçişleri Bakanlığı Mahalli İdareler personelinden 90, Sağlık Bakanlığından 83, Diyanet İşleri Başkanlığından 76 olmak üzere toplam 416 kişi kamudaki görevlerine iade edildi.
689 yılı KHK (29 Nisan 2017)
3 bin 974 kişi kamu görevinden çıkarıldı, 235 kişi görevlerine iade edildi. 14 dernek, 1 gazete, 1 dergi, 18 vakıf, 13 sağlık kuruluşu kapatıldı. Daha önceki KHK’lerle kapatılan 5 dernek tekrar açıldı. 670 sayılı OHAL KHK’sının “Fethullahçı Terör Örgütü (FETÖ/PDY)’ne” ibaresinden sonra gelmek üzere “veya diğer terör örgütlerine” ibaresi eklendi. Böylece daha önceki KHK’lerde diğer terör örgütlerine yönelik olarak uygulanan yaptırımlara, geçmişe dönük olarak yasal dayanak kazandırıldı.
690 yılı KHK (29 Nisan 2017)
HSK üyelerinin soruşturmasında yetki Kurul’dan alınarak Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına verildi. Daha önce görevden alınan pilot subayların belli koşulları taşımaları koşuluyla yeniden istihdam edilmeleri sağlandı. Millî Savunma Bakanlığı personelinin güvenlik soruşturması ve arşiv araştırması MİT ve Emniyet tarafından yapılması hükme bağlandı. Emniyet Genel Müdürlüğünde 7000 adet çarşı ve mahalle bekçisi kadrosu ihdas edildi. Evlilik programları, mevzuata aykırı özellik taşıyan sağlığa zararlı ürünlere ilişkin programlar, izleyici ve dinleyicileri yanıltıcı ve/veya haksız kazanca neden olacak şekilde yarışma, çekiliş, lotarya ve benzeri adlar altında ödül ve ikramiye veren programlar yasaklandı. Rektörün yurt dışına çıkışı YÖK iznine bağlandı.
691 sayılı KHK (22 Haziran 2017)
Helikpoter kazasının ardından uçuş emniyetiyle ilgili düzenleme yapıldı. Askerlik Kanunu’na eklenen madde ile FETÖ ile ilişkili polis yükümlülerden, yoklama kaçağı ve bakayaların Milli Savunma Bakanlığınca belirlenecek celp ve sevk esaslarına göre silah altına alınması kararlaştırıldı.
692 sayılı KHK (14 Temmuz 2017)
Emniyet Genel Müdürlüğü’nden 2 bin 303 kişi, İçişleri Bakanlığı’ndan bin 486 kişi olmak üzere 7 bin 348 kişi ihraç edildi. Hakan Şükür ve Arif Erdem’e verilen madalyalar geri alındı. 1 dernek açıldı, 85 kişi göreve iade edildi.
693 ve 694 sayılı KHK (25 Ağustos 2017)
3 medya kurumu kapatıldı, 922 kişi ihraç edildi. MİT cumhurbaşkanlığına bağlandı. Vekillere soruşturma yolu açıldı. 693 sayılı KHK ile 922 kişi kamudaki görevinden ihraç edilirken, 57 kişi görevine iade edildi, 13 emekli TSK personelinin rütbeleri alındı ve 6 kurum ve dernek kapatıldı. Yeni KHK’lere göre, Adalet Bakanlığı’ndan 142, İçişleri Bakanlığı’ndan 29, Milli Savunma Bakanlığı’ndan ise 19 kişi; Yüksek öğretim kurumlarından ise 120 akademisyen ihraç edildi.
FETÖ davaları
Adalet Bakanı Abdulhamit Gül dün ‘FETÖ’ davalarına ilişkin bazı rakamlar verdi. Bakanın verdiği son rakamları daha önceki resmi rakamlara eklediğimizde adli ve idari işlemlere ilişkin şu manzara ortaya çıkıyor:
• 49 bin 697 kişi tutuklu yargılanıyor.
• 55 bin 495 kişi tutuksuz yargılanıyor (Bu rakam Bakan Gül’den önce verilen resmi rakamlardan alınmıştır).
• Tutuksuz ve tutuklu yargılananlar ile tutuklular toplandığında 105 bin 19 kişinin mahkemelerde yargılandığı ortaya çıkıyor.
• Tutukluların 7 bin 444’ü eski asker, 8 bin 628’i polis, 25’i vali, 75’i vali yardımcısı, 117’si kaymakam.
• Eski Anayasa Mahkemesi, Danıştay, Yargıtay, HSK üyeleri dahil 2 bin 302 tutuklu hakim ve savcı var.
• 37 bin 237 kişi adli kontrolle serbest.
• 8 bin 997 yakalamalı şüpheli aranıyor.
• 5 bin 911 kişi hakkında takipsizlik kararı verildi.
• Devam eden 20 bin 9 soruşturma dosyası var. Yaklaşık 8 bin dava açıldı.
• Darbe davalarındaki tutuklu sayısı 5 bin 230.
• Darbeyle ilgili açılan dava sayısı 351.
• Temmuz ayı resmi rakamlarına göre de 15 Temmuz darbe girişimi sonrası 142 bin 648 kişi kamudan ihraç edilmişti. Bunların 33 bin 506’sı görevine iade edildi. 109 bin 142 kişi darbe girişimi sonrası kamudaki işini kaybetti. (Kaynak: CHP.org.tr)
