Atık yönetimi konusunda yasal düzenmelerde yapılacak değişiklikler, Haziran 2018’de kabul edildi. AB Döngüsel Ekonomi Paketi nedir? Tükiye’de ÇEVKO’nun çalışmaları neler?
ÇEVKO Vakfı, bu alanda ortak akıl – ortak eylem odaklı çalışmalarda da öncülüğü üstleniyor. ÇEVKO Vakfı, küresel toplumun çevreye uyumlu sürdürülebilir gelişimi açısından dünya gündeminde önemli yer tutan döngüsel ekonomi modelinin, ülkemiz gündeminde daha yaygın yer tutması için yapılan çalışmalara önderlik ediyor. Geçtiğimiz yıl Döngüsel Ekonomi konusunda Türkiye’de uluslararası bir kongre düzenleyen ÇEVKO Vakfı, kongrenin ardından, düzenlediği bir dizi çalıştayla fikir ve eylem odağında devamlılığı hedefliyor.
ÇEVKO Vakfı’nın AB Döngüsel Ekonomi Paketi konulu çalıştayı ÇEVKO Vakfı Genel Sekreteri Mete İmer, Sürdürülebilir Kalkınma Derneği (SKD Türkiye) Genel Sekreteri Konca Çalkıvik ve Genişletilmiş Üretici Sorumluluğu Birliği (EXPRA) Kurumsal İlişkiler Müdürü Monika Romenska’nın katılımıyla 17 Temmuz 2018 günü gerçekleşti. Çalıştaya, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı yetkililerin yanı sıra, ÇEVKO Vakfı üye kuruluşlarının temsilcileri, çeşitli kuruluş, birlik ve derneklerin yöneticileri katıldı.
Çalıştayda, AB Döngüsel Ekonomi Paketi bütünüyle ele alınarak AB’de yapılacak yasal düzenlemeler hakkında bilgiler verildi.
AB Döngüsel Ekonomi Paketi nedir?
AB Döngüsel Ekonomi Paketi, hızla artmakta olan dünya nüfusu, ürün ve hizmetlere duyulan talep karşısında dünyanın kaynaklarının kısıtlı olduğu noktasından hareketle, dünyada “al-kullan-at” süreçlerini içeren doğrusal ekonomiden “sürdürülebilir üretim-sürdürülebilir tüketim-geri dönüşüm” süreçlerini içeren döngüsel ekonomiye geçişi öngörüyor.
AB Döngüsel Ekonomi Paketi, hammaddelerin temininden üretim süreçlerine; belediye atıkları ile ambalaj, gıda, inşaat ve yıkıntı atıklarının yönetimi, depolama sahaları, deniz çöpü, genişletilmiş üretici sorumluluğu ilkeleri, mali teşvikler gibi çok çeşitli konuları içeriyor.
Paketteki atık yönetimi ile ilgili yasal düzenmelerde yapılacak değişiklikler, Haziran 2018’de kabul edildi.
“Döngüsel ekonomiye geçişin, maliyetleri azaltıp, atık önleme, eko-tasarım, tekrar kullanım alanlarında yeni iş olanakları ortaya koyabileceğini belirten ÇEVKO Vakfı Genel Sekreteri Mete İmer, “Döngüsel ekonomide sanayinin rekabet edebilme gücünü artırmak için daha çok araştırmaya ve yeniliğe gereksinim var.” dedi.
Döngüsel ekonominin, sadece ülkemiz için değil, tüm dünya için oldukça yeni bir kavram olduğunu ve ÇEVKO Vakfı’nın; bu kavramın doğal bir öncüsü olarak konumlandığını belirten İmer; “Döngüsel ekonominin rekabet avantajlarından yeni iş modellerine, gelir ve istihdam olanaklarına, tüketicilere daha ucuz, dayanıklı ve kaliteli ürünler sunulmasına uzanan potansiyel yarar zinciri, geri dönüşüm ve atık yönetimi için farkındalığın artmasıyla başlıyor.
Bu alanda en köklü geçmişe sahip yetkilendirilmiş kurum olarak, farkındalığın artmasına odaklanıyoruz. Bununla birlikte Döngüsel ekonomi paketi şimdiden dünyada iş yapma modellerinin yakın gelecekte kökten değişikliğe uğrayacağı, rekabet koşullarının kaynakların yeniden kullanım, geri dönüşüm ve yenilenebilirlik ilkelerine göre yeniden şekilleneceğinin önemli bir habercisidir” dedi.
EXPRA Kurumsal İlişkiler Müdürü Monika Romenska AB Döngüsel Ekonomi Paketi’nde genişletilmiş üretici sorumluluğuna büyük önem verildiğini belirterek, AB Komisyonunun hazırladığı Döngüsel Ekonomi Paketi’nin nasıl hayata geçirileceğini ortaya koyan ve yol haritası niteliği taşıyacak bir kılavuz hazırlandığını ifade etti.
Ayrıca “Bu kılavuzun hazırlanmasında, aralarında ÇEVKO Vakfı’nın da olduğu üyelerimizle iş birliği içerisinde çalışıyoruz. Farklı ülkelerdeki uygulama örneklerini bir araya getirerek Komisyon’a sunmaya hazırlanıyoruz. Direktifler önemli ancak uygulama ile ilgili yol haritası kılavuz aracılığı ile ortaya konacak.” şeklinde konuştu.
Sürdürülebilir Kalkınma Derneği (SKD Türkiye) Genel Sekreteri Konca Çalkıvik ise çalıştayda; derneğin hayata geçirdiği ve endüstriler arası malzemelerin el değiştirmesine imkân tanıyan bir platform olan Materials Marketplace hakkında bilgiler paylaştı.
Üyeleri arasında iş birliği imkanları geliştirerek birincil malzeme ihtiyacını azaltmak, yan ürünlerin uygun fiyatla alıcı bulmasını sağlamak, toplam atık miktarının azaltılmasıyla malzemelerin yeniden kullanım ve geri dönüşümü sayesinde atık bertaraf maliyetlerini düşürmeyi hedefleyen platform; döngüsel ekonomi ilkeleri çerçevesinde hareket ederek Türkiye’de bu konuda yaşama geçirilen iyi uygulama örnekleri arasında yer alıyor.
Çalıştaya katılan ve AB Döngüsel Ekonomi Paketi’nin önemine vurgu yapan T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı yetkilisi “Tüm hedefler 2030 yılını gösteriyor. Paket, çevresel iyileştirmelerin yanı sıra, yeni iş olanakları sağlıyor. Örneğin, yeniden yayımlanan Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği’nde; üreticiye yönelik olarak, ürettilen malzemelerin bir kısmının yurt içinde ortaya çıkan atık ambalajlardan elde edilmesi hükmü getirildi. Bu, döngüsel ekonomiye uygun bir madde. Öte yandan, atık ve kaynak yönetimi konusunda başarılarımızı artırma yönünde çok hızlı sonuçlara giden adımlar atmalıyız” dedi.
Döngüsel ekonomi konusuna kamu yönetimi nezdinde verilen öneme dikkat çeken bakanlık yetkilisi;
“Bakanlığımızda, ülkemizin potansiyelinin ne olduğunu belirlemek amacıyla fizibilite çalışması yapılıyor. T.C Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının ve ekonomi yönetiminin de döngüsel ekonomiye yönelik stratejileri var. Tüm stratejileri bir araya getirip ortak bir sonuca ulaşmaya çalışıyoruz. 3 yıl içinde tüm planlamanın netleşeceğiniz düşünüyoruz” şeklinde konuştu.
