Gelecekte bu yetkinlikler olmadan kimse ayakta kalamayacak! Dünya Ekonomik Forumu’nun 2020 yılı için iş dünyasının çalışanlarından beklediği yetkinliklere sahipseniz şanslısınız, peki bunu nasıl anlayacaksınız?
Herkes için yeni bir yıl yeni ümitleri, yeni başlangıçları, yeni heyecanları ifade eder. Özellikle yaşımız gençse kendimize koyduğumuz hedefler geleceğimizi şekillendirmek için daha büyük bir önem taşır. Lise son öğrencilerine baktığımızda yeni yıldan en büyük beklentilerinin üniversiteyi kazanabilmek olduğunu görüyoruz.
Öğrencilere üniversite seçimleri ve yapmak istediği meslekler hakkında sorduğumuzda ise çoğunun bu konuda yeteri kadar düşünmediğini fark ediyoruz. Gene birçoğunun üniversiteye girdikten sonra da yapması gerekenler hakkında çok az bilgiye sahip olduğunu gözlemliyoruz.
İzotomi Projesi ekibi gençlerin ihtiyaç duyacakları yetkinlikleri ve bunu nasıl belirleyeceklerini şöyle anlatıyor:
Z kuşağı olan lise gençleri ile çalışırken çoğunun yaparak öğrenen, anlam arayışı olan, özgürlük değeri yüksek, iş yaşam dengesi kurmanın önemli olduğuna inanan, sorgulayıcı, bütünsellik felsefesini benimseyen bir nesil olduğunu gözlemliyoruz.
İzotomi analistleri olarak bu gençler ile konuştuğumuzda ise yapacakları mesleklerin kendilerini tanımladıkları değerlerden çok farklı olduğuna sıkça rastlıyoruz. Gençlerin meslek seçimi yapmadan önce kendilerini tanımaya yönelik profesyonel bir çalışma almalarını tavsiye ediyoruz.
Eğer böyle bir çalışma alma fırsatları yoksa aşağıdaki soruları cevaplamaları ve bu konularda düşünmeleri kendilerini tanımaya fırsat sağlayacaktır:
• Benim için önemli olan ve tatmin edilmediğinde mutlu olamadığım özelliklerim neler?(Güç, para, güvenlik ihtiyacı, yaratıcılık, bağımsız düşünce ve eylem, kurallara uymak veya kuralların sınırlarını zorlamak, özgürlük, insanlara yardım etme vb gibi)
• Neyi yapmaktan mutluluk duyuyorum? İlgi alanlarım neler?
• Nasıl bir mizaca sahibim? Genelde sergilediğim davranış tarzları neler oluyor? Sosyal ortamlarda mı daha mutluyum, yalnız kalıp derin düşünmekten mi hoşlanıyorum? Hangi durumlarda motive oluyorum? Rahat olduğumda ve stres yaşadığımda nasıl davranıyorum?
• Güçlü yanlarım neler? Hangi konularda iyi ve yetenekliyim?
• Güçlendirilmesi gereken yönlerim neler?
• Herkesin düşüncesinden bağımsız olarak ileride nasıl biri olmak istiyorum?
• Bu hayata katmak istediğim anlam ne?
• Kendimi istediğim mesleğin içinde hayal ettiğimde bu beni mutlu ediyor mu?
Gençlerin kendilerini tanımalarının ve buna uygun bir meslek seçimi yapmalarının öneminin çok büyük olduğunu görüyoruz. Buna ek olarak gerek lisede gerekse üniversitede farklı meslek dallarında yapılacak stajların da meslek içeriğini görmek ve yerinde tanımak ile ilgili öğrencilere daha geniş bir bakış açısı kazandıracağını düşünüyoruz.
Gene de biliyoruz ki üniversiteye girmek hayat yolunda bir son değil bir başlangıç. Dolayısıyla iş dünyasının genç çalışanlardan beklentilerinin ve geleceğin iş dünyasında var olması gereken yetkinliklerin ve bunların nasıl kazanılacağının da üzerinde düşünülmesi gereken çok önemli bir konu olduğunu söyleyebiliriz.
Bahsettiğimiz Z kuşağının ilerideki çalışacağı meslek alanlarının yüzde 70’inin şu anda var olmadığını düşünürsek gelecekte disiplinler arası ve sürekli öğrenme temeline dayanan bir sürecin öğrencileri beklediğini söylemek zor olmaz. Gencin kendini tanımasının, hangi alanda ne yapmak istediğini bilmesinin, bu anlamda da onlara hayat boyu rehber olacak bir kaynak olduğu söylenebilir. Sonrasında hedefine yönelik yeni eğitimler almak, yurt dışı değişim programlarına katılmak, yurt dışı staj imkanlarını araştırmak, teknolojiyi takip edebilmek, kültürlerarası bir vizyona sahip olmak onlar için iyi alternatifler olabilir.
Dünya Ekonomik Forumu 2020 senesi için iş dünyasının çalışanlarından beklediği yetkinlikleri şu şekilde sıraladı:
- Karmaşık Problem Çözme
- Eleştirel Düşünme Yeteneği
- Yaratıcılık
- İnsan Yönetimi Yetkinliği
- Takım çalışması
- Duygusal Zeka
- Karar alırken objektif değerlendirme
- Hizmet Odaklılık
- Münazara Yetkinliği
- Bilişsel Esneklik
Türkiye’deki eğitim sisteminde üniversiteler de dahil olmak üzere (istisnalar hariç) yukarıdaki yetkinlikleri kazandırmada eğitim ve koçluk açısından ciddi bir açık olduğunu görüyoruz.
Burada ise gençlerin yapması gerekenin, mezun olmayı beklemeden hatta lise yıllarından itibaren farklı projelerde yer almaları. Bu bir sosyal sorumluluk projesinin parçası olmak olabilir. Okuldaki öğrenci kulüplerine üye olmak, yerine göre etkinlik düzenleyecek insiyatif almak, ilgilerine göre takım oyunu ağırlıklı spor yapmak veya müzik etkinliklerine katılmak olabilir.
Eğer okulunuzda bir öğrenci kulübü yoksa siz kurabilirsiniz veya bir okul gazetesi yoksa siz hazırlayabilirsiniz. İlginize göre bir kodlama atölyesinde belki de sizden küçük öğrencilere ders verebilirsiniz. Dans öğrenebilir veya öğretebilirsiniz. Önümüzdeki yıllarda içerik öğrenmekten çok yetkinlikler öne çıkacaktır.
Lider olarak veya değil; bir takım içinde yer alabilmek, esnek ve sürekli öğrenme odaklı olabilmek meslekleri ne olursa olsun gençleri kariyerlerinde başarıya taşıyacaktır. İzotomi Projesi, kişilerin yetkinliklerini, mizacını ve güçlü yönlerini belirleyen önemli bir envanter ve kariyer koçluğu sistemidir.
