Burdur’un Yeşilova ilçesinde bulunan ve Türkiye’nin Maldivleri olarak bilinen Salda Gölü’nün su toplama havzasında DSİ tarafından inşa edilen Kayadibi Göleti’ni mahkeme iptal etti. Ancak dava sürecinde gölet tamamlandı.
Proje için Burdur Valiliği tarafından verilen ÇED Gerekli Değildir kararının iptali için yöreden vatandaşların açtığı davayı gören Isparta İdare Mahkemesi, Göleti ve Sulamasına Ait Malzeme Ocakları projesi için verilen ÇED Gerekli Değildir kararında hukuka uyarlık görülmediğine hükmederek projeyi iptal etti.
Davacıların avukatı Tuncay Koç, açtıkları davanın önce reddedildiğini ancak temyize götürmelerinin ardından Danıştay’ın ret kararını bozduğunu belirterek; “Tekrar yapılan keşifte bilirkişi heyeti göletin Salda Gölüne ve önemli bir kuş alanı olan bölgeye zarar vereceğini saptadı. Bu raporu esas alan mahkeme de projeyi iptal etti. Ancak, dava için ikinci kez keşfe gittiğimizde gölet çoktan bitmişti ve içinde su yoktu. Bu da DSİ’nin müsrif projelerinden biri” diye konuştu.
Son zamanlarda kıyısında millet bahçesi yapılması projesiyle gündeme gelen Burdur’un Yeşilova ilçesindeki Salda Gölünün etkileme alanında inşa edilen Kayadibi Göleti projesini mahkeme iptal etti. Ancak iki yıl önce yöreden vatandaşların açtığı dava önce reddedilmiş, yerel mahkemenin red kararının Danıştay tarafından bozulmasıyla proje alanında yeniden bilirkişi incelemesi yapılmıştı.
Bilirkişi raporu: Salda Gölü’nde endemik türler yaşıyor
DSİ tarafından inşa edilen proje alanındaki incelemesinin ardından hazırladığı raporu 23 Ocak 2019’da tamamlayan bilirkişi heyeti, dava konusu göletin inşaatının tamamlandığına dikkat çekti. Gölette biriken su miktarının az olmasından dolayı, mansap kısmına su verilmediğine dikkati çeken bilirkişi heyetinin raporunda, Kayadibi Göletinin Salda Gölünün su seviyesinde azalmaya neden olacağının da altı çizildi.
Göletin inşa edildiği alanın korunan alan sınırlarında olduğuna da değinilen raporda ayrıca ‘aphanius splendens’ adlı yosun balığı, ‘pseudophoxinus burduricus’ adlı yağ (çiçek) balığı, ‘cyprinus carpio’ adlı ot balığı ve ‘oxynoemacheilus’ adlı sürüngen damalı yılan balığı gibi endemik türlerin Salda Gölü’nde yaşadığı kaydedildi.
Mahkeme: Gölet projesi Salda Gölü’nün su seviyesini azaltacak
Bilirkişi heyetinin hazırladığı raporda işaret edilen eksiklikleri ve uyarıları dikkate alan Isparta İdare Mahkemesi’nin projeyle ilgili iptal kararında Salda Gölünde endemik balık türlerinin yaşadığının altı çizilerek Kayadibi Göleti‘nin Salda Gölü’nün havzasında yer aldığı belirtildi.
Göletin, Salda Gölünün su seviyesinin azalmasına neden olacağına değinilen Mahkeme kararında, ayrıca dava konusu alanların uluslar arası önemde olan “Önemli Kuş Alanı” içerisinde kaldığı vurgulandı. Kayadibi Göleti ve Sulamasına Ait Malzeme Ocakları projesi için verilen ÇED Gerekli Değildir kararında hukuka uyarlık görülmediğine hükmeden Mahkeme, kararı iptal etti.
Davalı idare, ‘SİT alanı projeden çıkarıldı, ÇED’e gerek yok’ dedi
DSİ’nin tüm uyarılara karşın inşa ettiği gölet projesine ÇED Gerekli Değildir kararı vererek kuraklık riski altındaki Salda Gölü’nün tehlikeye atılmasına neden olan Burdur Valiliği ise mahkemeye sunduğu savunmasında projenin sit alanında kalan kısmının çıkarıldığını belirterek ÇED’e gerek olmadığını savunarak davanın reddini talep etti.
Mahkeme, Gölet inşaatı tamamlandıktan sonra iptal kararı verdi
Mahkemenin iptal ettiği projeyle ilgili davayı açan Antalya Barosu avukatlarından Tuncay Koç şöyle konuştu:
— Salda Gölü’nün besleme alanında inşa edilen Kayadibi Göleti ve gölet yapımı için açılacak taş ocağına karşı dava açmıştık. Davamız Isparta İdare Mahkemesi’nce önde reddedildi. Ancak red kararını temyizimiz üzerine Danıştay 14. Dairesi, Salda Gölü’nün önemli bir sulak alan olduğuna ve konunun sulak alanlar yönetmeliğine göre yeniden incelenmesi gerektiğine hükmederek yerel mahkemenin kararını bozdu.
— Bunun üzerine proje sahasında yeniden yapılan keşifte bilirkişi heyeti göletin Salda Gölü’ne ve önemli kuş alanı olan bölgeye zarar vereceğini saptadı. Bu raporu esas alan mahkeme de projeyi iptal etti. Ancak, dava için ikinci kez keşfe gittiğimizde gölet çoktan bitmişti ve içinde su yoktu. Bu da DSİ’nin müsrif projelerinden biri.
Salda Gölü, gereksiz gölet projeleriyle yoruluyor
Salda Gölü’nün gereksiz gölet projeleriyle yorularak su kaynaklarından beslenmesinin engellendiğine işaret eden avukat Tuncay Koç, “Türkiye’nin bu en derin gölüne böyle hoyratça projeler yapılmamalı. Önemli bir kuş alanı ve ayrıca 1. derece SİT bölgesi. Endemik balık türleri de mevcut. Bunların hiç biri dikkate alınmadan bölgede eski Bakan Veysel Eroğlu’nun gölet projelerinden biri uygulandı. Yazıktır” dedi.
Hukuksuz olduğu ortaya çıkan gölet yıkılacak mı?
Türkiye’nin dört bir yanında yeterli fizibilite çalışması yapılmadan ve bilimsel kıstaslar yerine getirilmeden DSİ eliyle inşa edilen göletler; özellikle Göller Bölgesi’ndeki doğal göllerin su kaybına yol açarak kuruma sürecini hızlandırıyor.
Akşehir ve Eber Gölleri kururken, Burdur Gölü ise gölü besleyen dere ve çaylar üzerine inşa edilen göletler yüzünden kuruma tehlikesiyle karşı karşıya. Eğirdir Gölü de geçtiğimiz yıl önemli ölçüde su kaybı yaşayan göllerden biri. Ancak buna rağmen DSİ gölet inşa etmekten vazgeçmiyor. Mahkemenin hukuksuz bularak iptal ettiği Kayadibi Göleti de DSİ 18. Bölge Müdürlüğü’nün hatalı projelerinden biri.
Kazanılan davanın pratikte bir anlamı kalmadı
Mahkemenin iptal ettiği Kayadibi Göletinin inşaatı tamamlandığı için yıkılmasının söz konusu olmayacağını; ancak projenin ÇED’siz duruma düştüğünü belirten avukat Tuncay Koç, hiçbir planlama olmadan hassas alanlara böyle projelerin yapılmaması gerektiğini söylüyor. “Davayı kazansak da sonuç değişmedi” diyen Koç, “Açtığımız davanın ekolojik anlamı yüksek ama pratikte bir anlamı kalmadı” ifadelerini kullandı.
Mahkeme iptal etti, DSİ ise geçici kabul çalışması yürütüyor
Öte yandan mahkemenin iptal ettiği proje için geçtiğimiz hafta Kayadibi Göleti’nin geçici çalışmaları yapıldı. DSİ 18. Bölge Müdürlüğü Barajlar ve HES Şube Müdürü Halil Akar’ın başkanlığındaki komisyonca yürütülen çalışmalar, sosyal medya hesabından duyuruldu. (Kaynak: Yusuf Yavuz Odatv.com)
