Mercer, iş dünyasındaki ücret ile yan haklarda genel eğilim ve uygulamaları ortaya koyan 2020 Ücret ve Yan Haklar Araştırması sonuçlarını açıkladı. Yıl sonu enflasyon tahminlerinin artmasıyla beraber güncellenen araştırmaya göre, özel sektörün 2020 için öngördüğü ortalama yüzde 16 olarak belirlendi.
Firmaların değişen iş gücünün sağlık, varlık ve kariyer alanlarındaki ihtiyaçlarını yönetmeleri için teknoloji odaklı çözümler sunan ve danışmanlık veren Mercer, iş dünyasındaki ücret, zam eğilimleri ve yan haklar uygulamalarını ortaya koyan ‘2020 Ücret ve Yan Haklar Araştırması’nın sonuçlarını açıkladı.
Türkiye’den hızlı tüketim ürünleri, perakende, dayanıklı ürünler, enerji, teknoloji, ilaç, kimya ve kağıt, hizmet, üretim, lojistik, sigorta gibi farklı sektörlerden, ağırlıklı olarak uluslararası firmaların katılımı ile gerçekleşen araştırmanın sonuçlarına göre; özel sektörün 2020’de öngördüğü ücret artış oranı yüzde 16 olarak gerçekleşecek.
2020 yılı planlanan ücret artışı tüm şirketlerde üst yönetim için yüzde 15; yabancı sermayeli şirketler için yüzde 15,9. Hem tüm şirketler, hem de yabancı sermayeli şirketler göz önüne alındığında müdürlük, uzmanlık ve mavi yaka seviyeleri için ise yüzde 16 olarak gözüküyor. Yerli şirketler için zam oranlarının yüzde 13 ile yüzde 15 aralığında olması bekleniyor.
En yüksek zam oranına sahip sektör ilaç
‘2020 Ücret ve Yan Haklar Araştırması’nın sonuçlarına göre; İlaç sektörü zam oranı ortalama yüzde 18 ile en yüksek sektör olurken, bankacılık sektörü ücret artış beklentisi yüzde 12 ile en düşük sektör olarak karşımıza çıkıyor. Yabancı şirketler yıl içerisindeki (yaz ayları) enflasyon beklentilerinin yüksek olmasından dolayı bütçelerini yüzde 15 ile 18 bandında tuttular. Yıl sonunda enflasyon rakamlarının düşüş göstermesine rağmen ücret artış bütçeleri yüzde 16 bandında kaldı.
Ücret artışı bir kez yapılacak
2018 yılındaki ani enflasyon artışı şirketleri o yılın Ağustos – Kasım ayları arasında ücret seviyelerini ikinci kez gözden geçirmeye ve maaş düzeltmesi yapmaya itmişti. Ancak ekonomik verilerdeki özellikle enflasyon rakamlarındaki durulma 2019 ve 2020 yılı için böyle bir gözden geçirmeye gerek bırakmıyor. Araştırmaya katılan şirketlerin yüzde 90’ından fazlası yılda bir kez ücret artışı gerçekleştireceklerini belirtiyor.
2020 yılı planlanan ücret artış oranı seviye bazlı olarak bakıldığında üst yönetim için diğer çalışanlardan yüzde 1 daha az olduğu görülüyor. Bu nedenle üst düzey yöneticiler ve diğer çalışanlar arasındaki makas oransal olarak artış gözükmüyor.
Performans gösteren çalışana yüzde 4 daha fazla zam
Araştırmaya göre; şirketlerin zam bütçelerini performans bazlı dağıtma yöntemlerine göre, standart performans gösteren bir çalışanın yüzde 16 oranında bir zam aldığı durumda yüksek performanslı bir çalışanın bu rakamın yüzde 4 daha üzerinde bir zam oranı alması bekleniyor.
Şirketlerin yüksek performanslı çalışanları takdir ederken kullandığı ve son yıl içerisinde uygulama oranı bir hayli artan diğer yöntem ise “Anlık Ödüllendirme Sistemleri.” Şirketler bu yöntemle çalışanların ekstra çabalarını veya üstün başarılarını hızlıca (yıl sonunu beklemeden) ödüllendirmeyi hedefliyor.
Toplam ücret paketi bileşenlerine bakıldığında, yan hakların 2020 yılı için önemli bir yer tutacağını öngörüyoruz. Son anket sonuçlarına baktığımızda da şirketlerin yüzde 21.8’i yeni bir yan hak yapılandırmayı ve yan haklar programına yatırım yapmayı planlıyor.
Güneş Nalbantoğlu: Araştırmalarımız, yöneticilerin karar alma süreçlerinde onları destekleyen önemli bir araç…
‘2020 Ücret ve Yan Haklar Araştırması’nın şirketler için piyasada konumlarını kontrol edebilme; bu doğrultuda ücretlendirme ve yan haklar politikalarını gözden geçirme, personel maliyetlerini etkin yönetme; sektörel bazda karşılaştırmalar yapabilme adına objektif veriler sağlayan ve karar alma süreçlerinde onları destekleyen önemli bir araç olduğuna dikkat çeken Mercer Türkiye Bilgi Hizmetleri Lideri Güneş Nalbantoğlu şu bilgileri paylaştı:
• Maaş artışları konusunda geçen yılı daha durgun geçiren hızlı tüketim ve ilaç sektörlerinin daha avantajlı olduğunu söyleyebiliriz. Bunun temel sebebi ise geçen yıl çalışanlarının kayıplarını da bu yılın artışlarıyla kompanse etme çabaları olarak gösterilebilir.
• 2020 yılında ücret artışlarını etkileyen en önemli faktör her zamanki gibi enflasyon oranı olacak. Ancak bununla beraber şirketler piyasada bulmakta zorluk çektikleri bazı pozisyonları ücret artışlarında farklılaştırmaya gidecekler. Bunlar pozisyonlara örnek olarak bilişim teknolojileri iş ailesinde bulunan yazılımcı, iş analisti ve veri analisti gibi pozisyonları söyleyebiliriz.
