Uzay ajansları için ne kadar bütçe gerekiyor? Uluslararası Uzay İstasyonu’na (ISS) astronot göndermiş ajansların bütçeleri ve uzaya gitmenin maliyetleri ne kadar?
Uzay ajansları için ne kadar bütçe gerekiyor? Astronot göndermenin maliyeti ne?
Cumhurbaşkanı Erdoğan, 9 Şubat 2021 tarihinde yaptığı açıklamada; “En önemli hedefimiz cumhuriyetimizin 100. yılında Ay’a ilk teması gerçekleştirmek. İnşallah Ay’a gidiyoruz!” ifadelerini kullandı.
Türkiye’nin Milli Uzay Programı’nın tanıtımında konuşan Cumhurbaşkanı Erdoğan, hedefleri şöyle sıraladı:
• 2023 yılı sonunda yakın dünya yörüngesinde ateşleyeceğimiz hibrit roketimizle Ay’a sert iniş gerçekleştireceğiz. Uzay aracımızı yakın yörüngeye çıkaracak ilk fırlatmayı uluslararası işbirliğiyle hayata geçireceğiz.
• 2028’de aracımızı kendi roketimizle fırlatmayı hedefliyoruz. Ay’a yumuşak iniş gerçekleştireceğimiz bu aşamayı da tamamladığımızda Ay’da bilimsel faaliyet yapabilen sayılı ülkelerden biri haline geleceğiz.
• Üçüncü hedefimiz Türkiye’ye ait bir bölgesel konumlanamaz ve zamanlama sistemi geliştirmektir.
• Dördüncü hedefimiz uzaya erişimi sağlamak ve uzay limanı işletmesi kurmaktır.
• Beşinci hedefimiz uzay havası ya da meteorolojisi denilen alana yatırım yaparak uzaydaki yetkinliğimizi artırmaktır.
• Altıncı hedefimiz Türkiye’yi astronomik gözlemler ve uzay nesnelerini yerden takibi konusunda daha ileri bir seviyeye ulaştırmaktır.
• Yedinci hedefimiz ülkemizde uzay sanayi ekosistemini daha da geliştirmektir.
• Sekizinci hedef bir uzay teknoloji geliştirme bölgesi kurmaktır.
• Dokuzuncu hedefimiz uzay alanında etkin ve yetkin insan kaynağımızı geliştirmektir.
• Onuncu ve son hedefimiz bir Türk vatandaşını uzaya göndermektir.
Uluslararası Uzay İstasyonu’na (ISS) astronot göndermenin maliyeti ne kadar?
Tüm dünyanın uzunca bir süre bu görev için bağımlı olduğu Rusya, Soyuz roketleriyle bir astronotu ISS’e göndermek için 80 milyon doların üzerinde ücret talep ediyor.
ABD merkezli SpaceX şirketi ise geçen yıl kullanılmaya başlanan roketleriyle aynı görev için 50 milyon dolar istiyor.
Uzaya turist olarak giden ilk kişi olan Dennis Tito’nun 2001 yılında 20 milyon dolar ödediği, 2009’da uzay turisti olan Guy Laliberté’nin ise 35 milyon dolar ödediği basında yer almıştı.
Roscosmos yöneticisi Dmitri Rogozin ise SpaceX için açıklanan fiyatın gerçeği yansıtmadığını iddia edip Soyuz için “Ucuz ve güvenilir, tıpkı bir Kalaşnikov gibi talep görüyor” diyor.
Türkiye’nin Soyuz’u kullanma ihtimali yüksek
Türkiye’nin ISS’e hangi yöntemle astronot göndereceği bilinmiyor.
Fakat Rus haber ajansı TASS’a konuşan Türkiye Uzay Ajansı Başkanı Serdar Hüseyin Yıldırım “Soyuz’u kullanma ihtimalimiz yüksek çünkü çok güvenilir bir araç. Bu mümkün ama önce karar vermemiz lazım” dedi.
Rogozin, 2018 yılında Anadolu Ajansı’na yaptığı açıklamada Rusya’nın Türk astronotları eğiterek Türkiye Cumhuriyeti’nin 100. yılında Kazakistan’daki Baykonur Kozmodromu’ndan ISS’e astronot gönderebileceklerini söylemişti.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da yakın zamanda uzay programıyla ilgili olarak SpaceX’in sahibi Elon Musk’la bir telefon görüşmesi yaptı.
Ülkelerinin uzay programları dışında, dünya ile uzayı ayıran atmosferin en üst katmanını aşmak isteyenler Virgin Galactic şirketinden 250 bin dolar karşılığında bilet alabiliyor. Şirketin birkaç yıl içinde turistleri uzaya çıkarması planlanıyor.
Uzay ajansları için ne kadar bütçe gerekiyor?
ISS’teki faaliyetler beş uzay ajansının işbirliği içinde yürütülüyor. Bunlar ABD, Rusya, Kanada, Japonya ve Avrupa uzay ajansları.
Avrupa Uzay Ajansı’nın (ESA) 22 üyesi bulunuyor. Üyelik için AB üyesi olma şartı aranmayan ESA’ya birlik dışında Norveç, İsviçre, İngiltere gibi ülkeler de üye. Fakat Türkiye ESA’nın bir üyesi değil. 2004’te TÜBİTAK ile ESA arasında imzalanan işbirliği anlaşmasından sonra üyelik için bir adım atılmadı.
ISS’e astronot göndermiş bazı ajansların bütçeleri şöyle:
- ABD – NASA: 23 milyar dolar
- Avrupa – ESA: 6 milyar euro
- Rusya Uzay Ajansı: 1,7 milyar dolar
- Almanya Uzay Ajansı: 1,1 milyar euro
- Japon Uzay Ajansı: 500 milyon dolar
- İngiltere Uzay Ajansı: 374 milyon sterlin
- Kanada Uzay Ajansı: 300 milyon dolar
Bu ülkelerin dışında uzayda çeşitli keşif faaliyetleri yürüten ülkeler arasında yer alan Hindistan ve Çin’in de uzay ajansları bulunuyor.
Çin uzay ajansına yılda 8 milyar dolar bütçe aktardığı tahmin edilirken Hindistan ise 2 milyar dolar civarında kaynak ayırıyor.
Türkiye Uzay Ajansı‘na ayrılan bütçe ise 38 milyon TL. Yani 5,8 milyon dolar. Fakat bu bütçenin yeni hedefler doğrultusunda artırılması da mümkün. (Kaynak: BBC Türkçe)
