Son yapılan bilimsel çalışmalara göre Pfizer-BioNTech ile Oxford-AstraZeneca aşılarının ilk ve ikinci dozları arasındaki süre açıldı. Yaşlı bireylerde Covid-19 ikinci doz aşılamasında gecikme, antikor yanıtını artırıyor. Aşı yapılan 80 -99 yaşlarında olan 175 hastada, birinci doz ile ikinci doz arası 11-12 hafta olanların antikor yanıtının, üç hafta aralıklı olanlara göre daha etkin olduğu anlaşıldı.
Yaşlı bireylerde Covid-19 ikinci doz aşılamasında gecikme antikor yanıtını artırıyor.
Prof. Dr. Hakan Yaman
Küresel ölçekte Covid-19 aşıları bağlamında bir kıtlık yaşanmakta. Birçok ülke aşı tedariğinde sorunlar yaşıyor. Bu durumdan batılı ülkeler de etkilendiler. Aralık 2020’de İngiltere Covid-19 aşılarının ikinci dozlarını geciktirerek, tek doz aşı alan kişi sayısını arttırmaya çalıştı. Böylece tek doz ile de olsa vatandaşlarının aşılanmasını amaçladı.
Pfizer-BioNTech ile Oxford-AstraZeneca aşılarının ilk ve ikinci dozları arasındaki süre açıldı. Böylece hastaneye yatış ve Covid-19’a bağlı ölümlerin azalması amaçlandı. Bu karara daha önce faz III çalışmalarında elde edilen deneyimlere dayanarak varıldı. Ancak Pfizer-BioNTech aşısı ile ilgili tereddütler devam etti.
Tek doz Pfizer-BioNTech aşısı 80 yaş ve üstü hastaların %57’sinde etkinlik gösterir iken, ikinci doz sonrası etkinlik %85’lere yükseldi.
Yapılan diğer bir çalışmada ise ilk doz aşıdan 3 hafta sonra 60 yaş altında %80 etkinlik olurken, 70 yaş üzerinde %49 ve 80 yaş ve üstünde %34 etkinlik görüldü. Ancak ikinci doz sonrası 70 yaş üstünde %93 ve 80 yaş ve üstünde %88’e yükseldi.
Sonuçları yeni yayınlanan bir çalışmada ise aralıklı ikinci doz Pfizer–BioNTech mRNA aşısı yapılan 80 yaş ve üstü bireylerde antikor gelişiminin daha fazla olduğu tespit edildi. Aşı yapılan 80 -99 yaşlarında olan 175 hastada, birinci doz ile ikinci doz arası 11-12 hafta olanların antikor yanıtının, üç hafta aralıklı olanlara göre daha etkin olduğu anlaşıldı.
11-12 hafta aralıklı aşılananlar 3.5 kat daha fazla antikor ürettiler. Her ne kadar 11-12 hafta aralıklı aşılananlarda T hücresi doruk değeri daha düşük ölçülmüş olsa da ikinci aşıdan sonra yapılan dokuz haftalık takip süresince antikor düzeyleri 3 haftalık gruba göre benzer biçimde seyretti.
Mutasyonlarla ilgili bilim insanları temkinli olmaya devam ediyorlar. Aşıların tamamıyla koruyucu etkileri bulunmuyor. Bu bağlamda temkinli olunması gerektiği de vurgulanıyor.
Kaynaklar:
- Ledford H. Delaying a COVID vaccine’s second dose boosts
immune response. Nature. Erişim: https://www.nature.com/articles/d41586-021-01299-y. Erişim tarihi: 14.05.2021. - PimentaD, YatesC, PagelC, GurdasaniD. Delaying the second dose of covid-19 vaccines. BMJ 2021; 372 :n710 doi:10.1136/bmj.n710 https://www.bmj.com/content/372/bmj.n710
