TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası, Batı Karadeniz’de gerçekleşen sel ve heyelanlara yönelik açıklamada bulundu. Betonlaşmaya ve arazi rantına dikkat çeken açıklamada, ağır hasar ve can kaybının özellikle Kastamonu’nun Bozkurt ilçesinde yaşanmasının temel nedenlerinden birisinin, Ezine Çayı üzerine geçmiş yıllarda plansız bir şekilde inşa edilen Nehir Tipi HES’ten kaynaklandığı belirtildi.
TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası, 10-11 Ağustos tarihlerinde Batı Karadeniz’de; Sinop, Kastamonu, Samsun ve Bartın’da gerçekleşen sel ve heyelanlara ilişkin olarak yazılı bir açıklama yaptı. Yapılan açıklamada şu ifadelere yer verildi:
• Son günlerde başta Antalya, Muğla, Aydın olmak üzere ülkenin birçok noktasında yaşanan orman yangınları, başta Karadeniz bölgemiz olmak üzere birçok kentimizde görülen sel baskını ve heyelanlar sonucunda onlarca vatandaşımız yaşamını yitirmiş, çok sayıda vatandaşımız yaralanmış, binlerce yapı yanmış, yıkılmış veya ağır hasar görmüş, ülkemizin ciğerleri niteliğindeki yüz binlerce hektarlık orman ve tarım alanı yanmış, konut ve araziler sel, taşkın veya heyelandan etkilenerek kullanılmaz hale gelmiştir.
• Yaşananlar bizlere bir kez daha göstermektedir ki ülkemiz; ‘depremler, sel, heyelan, çığ düşmesi, tsunami, gibi jeolojik ve hidrolojik afetlerden, yeraltı ve yerüstü yangın afetine, Covid-19, Marmara denizinde yaşanan müsilaj gibi biyolojik afetlerden, kuraklık, fırtına, aşırı sıcaklık gibi meteorolojik afetlere’ kadar yani ‘Doğa Kaynaklı Afetlere’ karşı savunmasız durumdadır.
“Bozkurt ilçesindeki ağır hasar ve can kaybının nedeni plansız bir şekilde inşa edilen nehir tipi HES’ten kaynaklanmaktadır”
• İktidarın uzun yıllardır beton lobisinin istemleri çerçevesinde arsa ve arazi rantı ve yağması üzerine şekillendirdiği imar, afet, planlama, yapı üretim ve denetim süreçlerinde uyguladığı politika ve yönetim süreçleri ülkemizde yaşanan her doğa olayının afete dönüşmesine neden olmaktadır. Bu durum 10-11 Ağustos tarihleri arasında Batı Karadeniz’de etkili olan sağanak yağışın neden olduğu taşkınlar sonucunda başta Kastamonu- Bozkurt ilçesi olmak üzere Kastamonu, Sinop ve Bartın’da ağır can ve ekonomik kayıplara neden olmuştur.
• Ağır hasar ve can kaybının özellikle Kastamonu’nun Bozkurt ilçesinde yaşanmasının temel nedenlerinden birisinin, Ezine Çay’ı üzerine geçmiş yıllarda plansız bir şekilde inşa edilen Nehir Tipi HES’lerden birinin sağanak yağış sonucu oluşan taşkından etkilenerek kapaklarının hasar görmesi ve taşkın sularının baraj gölünde bulunan suyla birleşerek hasar gören barajdan boşalması sonucunda ‘çarpan etkisiyle’ akış aşağısında bulunan Bozkurt ilçesinde aşırı tahribata neden olmuştur.
“Bütünleşik afet yönetim sistemini temel alan bir yaklaşım geliştirilmelidir”
• Bu durumun önlenmesi amacıyla tüm doğa kaynaklı afetleri içine alan bütünleşik afet yönetim sistemini temel alan bir yaklaşımla kurumsal altyapı, kapasite ve mevzuat düzenlemeleri acilen gözden geçirilmeli, doğa kaynaklı afetlere karşı görev, yetki ve sorumlulukların açık bir şekilde belirtildiği yasal mevzuat düzenlemeleri gözden geçirilmeli ve mevcut sorunları çözecek şekilde yeniden düzenlenmelidir.
• Planlama, imar, afet, yapı üretim ve denetim, çevre gibi temel mevzuat düzenlemeleri beton lobisinin talepleri yerine, toplumu doğa kaynaklı afetlere karşı koruyacak şekilde yeniden ele alınmalı, afetlerin toplumsal bir son olduğu gerçeğinden hareketle siyaset üstü ve katılımcı bir anlayışla yasal mevzuat düzenlemelerini TBMM ipe un sermeden acilen gerçekleştirilmelidir. Büyükşehir belediyeleri başta olmak üzere yerel idarelerin kurumsal altyapıları gözden geçirilmeli, afet zararların azaltılması amacıyla hazırlık, müdahale ve olası afetlerden sonra yardım ve yeniden inşa süreçlerindeki etkinliklerini arttıracak şekilde düzenlemeler yapılmalıdır.
• Sonuç olarak, stratejik bir temelden yoksun olarak yürütülen her konuda olduğu gibi doğa kaynaklı afetlere karşı da ülkemizde bugün yürütülen politikalarla başarı sağlanabilmesi mümkün değildir. Bunun önlenmesi için tüm doğa kaynaklı afetleri kapsayan bütünleşik afet yönetim sistemini temel alan bir yaklaşım geliştirilmedir. Buna ilişkin çalışmalar acilen başlatılmalıdır. Aksi takdirde doğa kaynaklı afetler ülkemizde ağır tahribatlara neden olmaya devam edecektir.
Selde bilanço ağırlaşıyor! Can kaybı 38’e yükseldi
Batı Karadeniz’de yaşanan sel felaketinden acı haberler peş peşe geliyor. Kastamonu’da 32, Sinop’ta ise 6 kişi selde hayatını kaybetti. Böylece hayatını kaybedenlerin sayısı 38’e yükseldi.
Batı Karadeniz bölgesindeki etkili aşırı yağışlar sonucunda Bartın, Kastamonu ve Sinop’ta meydana gelen sel ve su baskınlarında hayatını kaybedenlerin sayısı 38’e yükseldi.
BAKAN KOCA SON DURUMU AÇIKLADI
Sel bölgelerindeki son durumu duyuran Sağlık Bakanı Fahrettin Koca şu ifadeleri kullandı;
*Kastamonu’da 32 can kaybımız var. 228 kişi selden etkilendi. Hastanelerimizde 12 kişinin tedavisine devam ediliyor. 32 adet ambulans, 24 adet UMKE timi, 1 set çadır, 1 hastane donanımı ve 1 adet unimog ile toplam 215 sağlık personeli görev başında.
SİNOP’TA 6 CAN KAYBI
*Sinop’ta 6 can kaybımız var. Ayancık Devlet Hastanesi’nde tedavi gören 56 hastanın 38’i Sinop Atatürk Devlet Hastanesi’ne nakledildi. 18 hasta evlerine nakledildi. 27 ambulans, 16 UMKE, 1 Mobil komuta aracıyla toplam 149 sağlık personeli görev başında.
*Diyaliz hastası gibi, tedavileri belli bir programa bağlı olan hastalarımızı Kastamonu afet bölgesinden alarak en yakın hastanelerimize naklediyoruz. Hizmetine kısa süre ara veren Bozkurt ilçesindeki Devlet Hastanemiz ise tüm kadrosuyla yeniden hizmette.
KADIN CESEDİ SAHİLE VURDU
En büyük hasarın yaşandığı Kastamonu’nun Bozkurt ilçesinde selde hayatlarını kaybedenlerin aranmasına devam edilirken, bir yandan da enkaz kaldırma çalışmaları sürüyor.
Öte yandan sel afetinin yaşandığı İnebolu’da da arama kurtarma çalışmaları sürüyor. Bu kapsamda vatandaşlar, İnebolu’da deniz üzerinde bir ceset gördü. İhbar üzerine olay yerine ekipler sevk edildi.
Ekipler, sahil kenarında biriken odun parçaları nedeniyle suyun üzerinde bulunan cesede ulaşmakta güçlük çekti. Uzun uğraşlar sonucunda ekipler, cesedi sahile çıkartarak morga kaldırılmak üzere sağlık ekiplerine teslim etti.
BİNAYA GİRİŞ-ÇIKIŞ YAPILAMADI
Bozkurt ilçesinde yaşanan sel felaketinde birçok apartmanın giriş ve kot katlarını su bastı. Selin vurduğu apartmanlardan birisi olan Fatih Apartmanı’nın giriş katı ve bahçesinde balçıklardan dolayı binaya giriş ve çıkış yapılamadı. Ayrıca AFAD ve UMKE ekipleri buralardaki suyun tahliyesine de yardımcı olurken, kaybolduğu ya da binanın içerisinde olduğu düşünülen vatandaşların aramalarında görev alıyor. Aramaların gece boyunca devam etmesi bekleniyor.
KASTAMONU, BARTIN VE SİNOP AFET BÖLGESİ İLAN EDİLDİ
Sel felaketinin yaşandığı Kastamonu’ya giden Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan şu ifadeleri kullanmıştı;
* Felaketlerde hayatını kaybeden vatandaşlarımızın üzüntüsü, milletimizin ortak üzüntüsüdür. Devlet olarak tüm imkanlarımızla sizlerle beraberiz.
* Kastamonu, Bartın ve Sinop’u genel hayata etkili afet bölgesi ilan ediyoruz.
* Tabii felaketler ülkelerin ve milletlerin birlik, beraberlik, dayanışma, paylaşma azletlerinin öne çıktığı dönemlerdir. Bu işin siyaseti olmaz.
* Fakat bakıyorum ki bazı kanallarda siyasetle alakası olmayan tipler çıkıyor. Tüm bu afetlerin neyi nasıl götürdüğünden haberi olmayanlar çıkıyor. İleri geri konuşuyorlar. Bugüne kadar bir gramlık iş üretmemiş olanlar ileri geri konuşuyorlar. Onların bu şekilde yaklaşımı bizi üzmez.
* Böyle bir zamanda bir olmamız lazım beraber olmamız lazım iri olmamız lazım diri olmamız lazım, kardeş olmamız lazım milletçe bu milleti ayağa kaldırmamız lazım.
* Ama onlar bakıyorsunuz hâlâ gelip Erdoğan’a ben nasıl vurayım da ona yara vereyim dertleri bu. Yara veremezsiniz biz bu milletle beraberiz.
* Milletimizle beraber de bu yola devam edeceğiz. Biz bir ölür bin diriliriz. İnşallah şu afetleri de aşıyoruz aşacağız. İşte Antalya, Manavgat, Burdur her yeri gördünüz.
* ABD’si Rusya’sı yangınların altından kalkamadılar hala. Biz 20 günü bulmadan buralarda bu afetlerden büyük oranda kurtulduk.
ARAMA KURTARMA ÇALIŞMALARI
Bartın ili Ulus Akörensöküler köyünde kaybolan bir vatandaşı arama çalışmalarının AFAD, itfaiye, UMKE ve jandarma ekipleri ile sürdürüldüğü, Sinop Ayancık ve Kastamonu Bozkurt ilçelerinde arama ve kurtarma ekipleri tarafından çalışmalar aralıksız devam ettirildiği bildirildi.
Bölgede yürütülen çalışmalarda AFAD, Genelkurmay Başkanlığı, Emniyet Genel Müdürlüğü, Sahil Güvenlik Komutanlığı, Jandarma, 112, UMKE, Karayolları Genel Müdürlüğü, DSİ, İl Özel İdaresi, İHH ve YEDAŞ personel ve araçları görev yaptığı belirtildi.
İl bazında görev yapmakta olan personel ve araç sayıları ise şöyle:
Bartın’da; 895 personel, 1 arama köpeği, 103 araç, 7 ambulans, 1 AFAD mobil koordinasyon tırı, 79 iş makinası, 1 bot ve 4 motopomp
Kastamonu’da; 2 bin 466 personel, 313 araç, 32 ambulans, 9 helikopter, 1 JİKU, 1 İHA, 1 AFAD mobil koordinasyon tırı, 1 mobil harekat merkezi, 1 mobil enerji aracı, 283 iş makinesi, 29 bot ve 12 motopomp, 1 dalgıç pompa, 1 jeneratör, 19 arama köpeği
Sinop’ta; bin 556 personel ile 10 helikopter, 214 araç, 1 AFAD mobil koordinasyon tırı, 27 ambulans, 154 iş makinası, 8 bot ve 2 motopomp, 1 mobil mutfak, 3 arama köpeği
BESLENME ÇALIŞMALARI
Türk Kızılay tarafından sel bölgelerinde toplam 217 personel/gönüllü, 9 ikram aracı ve 42 aracın görev yaptığı açıklandı. 19 bin 170 sıcak yemek, 17 bin 72 kumanya, 138 bin 726 ikramlık malzeme dağıtımı yapıldığı aktarıldı.
Jandarma Genel Komutanlığı tarafından Sinop’a 1 mobil mutfak tırı sevk edildiği, afetzedeler için yemek pişirme ve dağıtım hizmetine başlandığı belirtildi. Bin 500 kişiye çorba, 450 kişiye soğuk sandviç dağıtımı yapılarak faaliyete halen devam edildiği kaydedildi.
Emniyet Genel Müdürlüğü tarafından Kastamonu’ya 1 mobil mutfak tırı sevk edildiği belirtildi.
TAHLİYE ÇALIŞMALARI
Bartın’ın Ulus ilçesinde sel afeti sonrası 323 afetzedenin güvenli bölgelere tahliye edildiği belirtildi.
Kastamonu’da toplamda 925 vatandaşın tahliye edildiği bildirildi.
Sinop’un Ayancık ilçesi ve mahallelerinden 472 afetzede 2 helikopter aracılığıyla tahliye edilirken, 472 afetzededen 418’inin yakınlarının yanına tahliye edildiği belirtildi.
BARINMA ÇALIŞMALARI
AFAD tarafından yapılan açıklamada, “Kastamonu’da acil barınma ihtiyacının karşılanması için öğrenci yurtlarında 2 bin 469 kişilik kapasite ayrılmış olup, 784 vatandaşımıza barınma hizmeti sunulmaktadır. Kastamonu’daki olası barınma ihtiyaçlarını karşılamak üzere; 160 çadır, 480 battaniye, 480 yatak, 480 nevresim seti ve 51 mutfak seti bölgeye sevk edilmiştir. Ankara İlinden Kastamonu’ya sevk edilen 4 adet WC konteyneri bölgeye ulaşmıştır.
Sinop’ta acil barınma ihtiyacının karşılanması için öğrenci yurtlarında 2 bin 212 kişilik kapasite ayrılmış olup, 127 vatandaşımıza barınma hizmeti sunulmaktadır. Sinop Ayancık İlçesine Sinop AFAD Lojistik Destek Depo’dan 100 battaniye gönderilmiştir.
Bartın’da acil barınma ihtiyacının karşılanması için öğrenci yurtlarında 2.813 kişilik kapasite ayrılmış olup 21 vatandaşımıza barınma hizmeti sunulmaktadır” denildi.
ACİL YARDIM ÖDENEĞİ
Açıklamada, “AFAD tarafından; Kastamonu’ya 5 milyon TL, Sinop’a 3 milyon TL ve Bartın’a 2 milyon TL acil yardım ödeneği gönderilmiştir. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığından ise Kastamonu’ya 5 Milyon, Sinop’a 3 milyon ve Bartın’a 2 milyon ödenek gönderildi. Toplamda 20 milyon nakdi ödenek gönderildi” denildi.
ENERJİ ÇALIŞMALARI
Açıklamada, enerji çalışmalarıyla ilgili, “Bartın il genelinde elektrik verilemeyen köy kalmadı. Kastamonu genelinde 112 köye ve Sinop’ta 86 köye elektrik verilememekte. Kastamonu’ya Samsun AFAD’dan 1 mobil enerji aracı bölgeye sevk edildiği açıklandı. Sinop’taki çalışmalarda kullanılmak üzere Samsun’dan jeneratör sevk edildi. Kastamonu Bozkurt ilçesinde 3 adet jeneratör sahada aktif durumda olduğu bildirildi. Sinop Ayancık ilçesinde 7 adet jeneratörün aktif durumda olduğu kaydedildi” ifadeleri kullanıldı.
ULAŞIM ALTYAPI
Kastamonu’da; yağışlar nedeniyle Çatalzeytin Köprüsü, Küre İkiçay Köprüsü, Azdavay Köprüsü yıkıldı, Valay-1 Köprüsünün ayaklarında ve Kanlıçay Köprüsü’nün yaklaşım dolgularında hasar meydana geldi, söz konusu bölgelerde yol trafiğe kapatıldı. Bartın’da; yağışlar nedeniyle Kavlakdibi Köprüsü ve Kumluca 2 Köprüsü yıkıldı.
Sinop’ta; yağışlar nedeniyle İkisu Köprüsü’nde hasar meydana geldi. Çatalzeytin-Türkeli yolu, Türkeli-Erfelek-Sinop yolu ile Ayancık-Sakız yolu meydana gelen hasarlar nedeniyle trafiğe kapatıldı.
Kastamonu ve Sinop Havalimanları, bölgedeki demiryolu hatları ile kıyı yapılarında ulaşımı etkileyen bir sorun bulunmadığı açıklandı.
Afetten etkilenen il ve ilçelerde kurulan afet koordinasyon merkezleri ile bölgedeki müdahale çalışmalarının eşgüdüm halinde yürütülmesinin sağlandığı vurgulanarak, Türkiye Afet Müdahale Planı’na göre, afetten etkilenen bölgelerdeki çalışmaların kesintisiz olarak yürütülmesi amacıyla, AFAD Başkanlığı Afet ve Acil Durum Yönetimi Merkezi faaliyete geçirilmiş; tüm çalışma grupları, üst düzey yönetici ve temsilcilerinin katılımıyla 7 gün 24 saat çalışma esasına göre çalışmaya başladığı kaydedildi.
MEHMETÇİK 545 KİŞİYİ TAHLİYE ETTİ
Milli Savunma Bakanlığı, sel bölgesi Kastamonu ve Sinop’ta şu ana kadar 545 kişinin Türk Silahlı Kuvvetleri’nce tahliyesinin gerçekleştirildiğini duyurdu. Bakanlığın Twitter’daki hesabından yapılan açıklamada, “Türk Silahlı Kuvvetlerimiz, Sinop ve Kastamonu’daki sel felaketinde mahsur kalan vatandaşlarımızı güvenli bölgelere ve sağlık kurumlarına tahliye etmeye devam ediyor. Bölgede bulunan Mehmetçik şu ana kadar 545 vatandaşımızın tahliyesini gerçekleştirdi” denildi.
Öte yandan Bozkurt’ta sele neden olan Ezine Çayı’nda ıslah çalışması başlatıldı. İş makineleriyle çay yatağında bulunan kütük ve ağaç parçaları temizlendi. Çayda temizlik çalışması sürüyor.
