Dünya’dan yaklaşık 370 milyon kilometre uzakta bulunan 16 Psyche asteroidi, güneş sistemimizin asteroit kuşağındaki yer alan en büyük nesnelerden biri.
Görüntüsü biraz da bir patates şekline benzeyen bu asteroidin kütlesi, Ay’ın yüzde biri kadardır. Mars ve Jüpiter arasında dönen 16 Psyche asteroidi neredeyse tamamen metalden yapılmıştır. Bu nedenle kimi tahminlere göre değeri 10.000 katrilyon dolar değerindedir. Bu da asteroidi dünyadaki bütün ekonomiden daha değerli kılıyor.
İlk olarak 17 Mart 1853’te İtalyan gökbilimci Annibale de Gasparis tarafından keşfedilen bu asteroit adını Antik Yunan mitolojisinde ruhun tanrıçası olarak bilinen Psyche’den almıştır. Normalde asteroitlerin çoğu kayalardan veya buzdan oluşmaktadır. Ancak 16 Psyche asteroidi bir istisnadır. Bu asteroidin yaşamına bir gezegen adayı olarak başladığı ancak gelişimini tamamlayamadığı düşünülmektedir.
Psyche, yaklaşık 226 kilometrelik çapa ve 165.800 kilometrekare yüzey alanına sahip, metalik bir asteroittir. Temsili bir çizim görüyorsunuz.
Asteroitleri bu kadar değerli yapan nedir?
Güneşimiz 4.6 milyar yıl önce gaz ve toz bulutsularının yoğunlaşmasıyla oluşmuştur. Bu noktada materyalin çoğu Güneşin yapısına katılmış, geriye kalanlar ise Güneşin etrafına düzensiz bir şekilde dağılmıştır.
Zaman geçtikçe arta kalan bu toz ve gazlar bir araya gelerek gezegenleri oluşturmuştur. Mevcut astronomik bilgimize göre asteroitler de Güneş Sistemi’nin oluşumundan arta kalan malzemedir. Yani, asteroitler ve Dünya gibi gezegenler aynı başlangıç maddelerinden oluşmuştur.
Dünya’da yerçekimi, kabaca üç buçuk milyar yıl önce demir ve nikel gibi ağır elementleri Dünyanın çekirdeğine hapsetmiştir. Bu durum yer kabuğunda bu ağır elementlerin daha az yer almasına sebep olmuştur. Yaklaşık 3.8 ve 4.1 miyar yıl önce ağır bombardıman periyodunda asteroidler oldukça dengesiz ve orantısız biçimde Güneş sistemindeki diğer gezegenler ile çarpışmıştır. Bu çarpışmalar gezegenlerin kabuklarında bulunan pahalı geçiş metallerinin yer değiştirmesine sebep olmuştur. Bu durumda asteroitleri oldukça zengin hale getirmiştir.
Güneş sistemi içerisinde yaklaşık 150 milyon asteroit var
Tabii ki bu sayı sadece 100 metre veya daha büyük çapa sahip olanların sayısı. Genel olarak C-tipi, S-tipi ve M-tipi olmak üzere 3 kategori içerisinde değerlendirilirler.
C-tipi olanlar kil ve silikatları, S-tipi olanlar silikatlar ile demir-nikel cevherlerini, M-tipi ise genel olarak metalleri içerir.
Bu asteroitlerin %75 kadarı C-tipi, %17’si S-tipi sınıfındadır. Geriye kalan %8’lik kısım ise M-tipi asteroit sınıfına dâhildirler. 16 Psyche is M tipi bir asteroittir.
16 Psyche, esas olarak demir ve nikelden oluştuğu düşünülen şimdiye kadar gözlemlenen en büyük M tipi asteroiddir. Ancak bu noktada bilim insanlarının içerdiği değerli madenlerin oranı konusunda hem fikir olmadığını hatırlatmak önemlidir.
16 Psyche asteroidi gerçekten 10.000 katrilyon dolar değerinde mi?
Eğer gözlemlerde yanılmadıysak ve burada olduğu düşünülen değerli malzemeleri dünyaya nakletmeyi başarırsak cevap evet. NASA bünyesinde çalışan bazı bilim insanları, asteroidin neredeyse tamamen demir, nikel ve altın, platin, kobalt, iridyum ve renyum gibi nadir malzemelerden oluştuğuna inanıyor.
Ancak ne yazık ki bu asteroidi dünyamıza getirmenin bir yolu yok. Şu an için bunu yapabilecek teknolojiye sahip değiliz. Asteroit bir şekilde gezegenimize getirilebilsek ve barındırdığı kaynakları çıkartabilsek bu muhtemelen piyasaların çöküşü anlamına gelecektir.
Henüz asteroit madenciliği yapamasak da bu görev sayesinde ilk defa metalden olduğu düşünülen olası bir gezegen kalıntısını yakından inceleyeceğiz.
NASA 2026 yılında 16 Psyche asteroidine ulaşmayı planlıyor
Bilim insanları dünyamızdan bu asteroidin yapısı hakkında yeterli bilgi edinemediği için yerinde gidip görmek istedi. Yakın zamanda gerçekleşen bir uzay görevi ile asteroid 16 Psyche’nin gerçek bileşimini öğrenme şansımız olacak. NASA, Arizona Devlet Üniversitesi (ASU), SpaceX ve Massachusetts Teknoloji Enstitüsü (MIT) gibi çok sayıda kurumu bir araya getiren Psyche görevi için çalışmalar devam ediyor.
2022’de fırlatılacak uzay aracı 2026 yılında varacak
ABD uzay ajansı, uzay aracını bu yıl yani 2022 Ağustos ayında fırlatmayı hedefliyor. Dört yıllık bir yolculuktan sonra, uzay aracının 2026 yılının Ocak ayı civarında 16 Psyche’ye ulaşması bekleniyor.
Görevin ilk amacı metalik asteroidin bir fotoğrafını çekmek olacak. Ardından uzay aracı onu uzaktan inceleyecek ve haritasını çıkaracak. Arizona Eyalet Üniversitesi liderliğindeki misyonun bir diğer amacı, asteroidin aslında daha eski bir gezegenin çekirdeği olup olmadığını veya yalnızca erimemiş malzemeden yapılıp yapılmadığını belirlemek olacak.
Sonuçta, metal asteroitler güneş sisteminde yaygın olarak bulunmuyor. Bu nedenle bilim insanları, 16 Psyche’yi incelemenin, bir gezegenin iç kısmının gerçekte nasıl göründüğüne dair bir bakış açısı sunacağını düşünüyor. (Kaynak: Matematiksel)
Bu görev neden bu kadar önemli?
Keşif tarihini ve Kuzey ve Güney Kutuplarına ilk gittiğimizde olduğu gibi tamamen belgesiz yerlere gitmenin insanlık için ne kadar inanılmaz heyecan verici olduğunu bir düşünün; Kutuplarda Dünya’nın merkezine giden deliklerin olduğuna dair çılgın teoriler vardı.
Mars’a indik, aya indik, Merkür’ü ziyaret ettik, Satürn’ün halkalarına daldık ve Venüs’ün yörüngesinde döndük. Bu görevler çok heyecan verici, ancak bir dereceye kadar ne göreceğimizi biliyoruz. Kelimenin tam anlamıyla Psyche’nin nasıl görüneceği hakkında hiçbir fikrimiz yok çünkü esas olarak metalden yapılmış herhangi bir nesneyi daha önce hiç ziyaret etmedik.
Uzay araştırmaları, tüm insanlık içindir, burada Dünya’daki kendi yaşamlarımızda daha cesur ve daha etkili olmamız için insanlığa ilham veriyor. Uzayda uçacak ve bizim için yeni dünyalar keşfedecek bir robot yapabilirsek, sorunlarımızı burada Dünya’da da çözebiliriz.
