Spor Kulüpleri ve Spor Federasyonları Kanunu Teklifi, komisyonda kabul edildi. Spor kuruluşlarıyla ilgili birçok düzenleme geldi.
Spor Kulüpleri ve Spor Federasyonları Kanunu Teklifi, TBMM Milli Eğitim, Kültür, Gençlik ve Spor Komisyonu’nda kabul edildi. Teklif, AK Parti ve MHP’li milletvekillerinin ortak imzasıyla hazırlandı.
Teklifle spor kulüpleri, spor anonim şirketleri ve spor federasyonlarının kuruluşu, organları, üst kuruluş oluşturmaları, gelir ve giderleri, bütçe ve harcama esasları, görev, yetki ve sorumlulukları, denetimleri, bunlara yapılacak her türlü yardımın şekil ve şartları ile bunlara ilişkin diğer hususlara dair usul ve esaslar düzenlenecek.
- Hapis cezası
- İdari para cezası
- Menajerlik kuralları
Yeni Spor Yasası’nda bizi neler bekliyor?
Komisyonda kabul edilen yeni spor yasası, gerek spor kulüplerinin yapılanması, gerekse menajerlik kuralları açısından önemli değişiklikler barındırmaktadır. Türkiye’de spor kulüpleri dernek statüsünde bulunuyor; kar elde etmek için ayrıca bir anonim şirket kuruyorlardı. Kulüplerin dernek statüsünde olması vergi konusunda kolaylıkları da beraberinde getirse de, kar amacı güdemeyeceğinden ekonomik zorluklara da yol açılıyordu. Yeni yasayla spor kulüplerinin anonim şirket olarak faaliyetlerine devam etmeleri düzenlenerek, kurumsallaşmanın da önü açıldı.
Bununla beraber mali açıdan bir diğer yenilik ise; kulüplerin gelir ve gider kalemleri belirlenmiş ve yöneticilerin alacakları temlik yetkisi kendi dönemleri, borçlanma hakları ise bir önceki dönem gelirinin %10‘u ile sınırlandırılması oldu. Buna göre, belirli bir sınırın üstündeki ödemeler banka yoluyla yapılacak, ayrıca takımlar geliri kadar borçlanacak ve denk bütçe uygulanacak. Ayrıca kulüp yöneticilerinin şahsi mal varlığı sorumluluğu ve yasaya aykırılık haline ilişkin 1-3 yıl arası hapis cezası verilmesi söz konusu olacak. Tüm bunlara bakıldığında kulüp başkan ve yöneticilerinin kulüp mal varlıklarıyla ilgili kontrolsüz harcamalarının önüne geçilecek, genel kurullar daha şeffaf ve hesap verilebilir hale gelecektir. Bu anlamda spor kulüplerinin mali problemler nedeniyle düştüğü zorlukların minimuma indirilmesi amacı güdüldüğünü düşünüyorum. Güncel durumda birçok kulüp mali zorluklar içerisinde olduğundan transfer yasakları bulunmaktadır.
Menajerlere ilişkin düzenlemelerde ise en fazla 2 yıllık sözleşme imzalanmasının menajerlik camiasındaki tekelleşmenin önüne geçmeye yönelik bir hamle olduğunun kanaatindeyim. Bunun yanında uzun yıllar sözleşme imzalamış olan bir futbolcunun, menajerinden memnun olmaması halinde farklı bir menajerle çalışma imkanı maalesef bulunmuyordu. Bu da hem futbolcunun kariyer planlamasını olumsuz etkiliyor hem de menajerin yeterli özeni göstermeme ihtimalini doğuruyordu. Bu anlamda 2 yıllık sınırlama gerek futbolcular gerekse menajerler için rekabet ortamını arttıran bir atmosfer yaratacaktır.
Menajerleri ilgilendiren bir diğer düzelemeye göre ise, kulüpler ve menajerler arasında Gençlik ve Spor Bakanlığı ve TFF’ye bildirilen sözleşme dışında taraflara veya üçüncü kişilere menfaat sağlayan hukuki işlemin tespit edilirse menajerin faaliyetine son verilecek ve ilgili futbolcu 3 aydan 1 yıla kadar müsabakalardan men edilecek. Menajerin ücreti futbolcunun yıllık taban brüt geliri üzerinden hesaplanacak. Menajere verilecek ücret en fazla; sözleşme süresince futbolcuya ödenecek brüt gelirin 2 milyon liradan az olması durumunda bu ücretin yüzde onuna kadar, brüt gelirin 2 milyon liradan fazla olması durumunda ise bu ücretin yüzde 5’ine kadar kararlaştırılabilecek. Ücret sınırlamalarına uyulmaması durumunda başkan ve yönetim hakkında 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası uygulanırken, menajerin menajerlik lisansı iptal edilecek.
Burada amaç menajer kazançlarındaki astronomik rakamların önüne geçmenin yanı sıra gayri resmi olarak menajerlik yaparak kayıt dışı ekonomide bulunan komisyoncuların önüne geçmek olmuştur. TFF’den lisansı olmayan birtakım kişiler spor camiasında kendini menajer olarak tanıtmakta, güçlü bağlantıları sayesinde transferlerde komisyonculuk yaparak vergi ödemeden haksız kazanç sağlamaktadır. Bunun yanında yine imza ücreti adı altında alınan kayıt dışı ücretler de lisanslı menajer olsun olmasın kayıt dışı ekonomiye hizmet etmektedir. Ücret sınırlamalarının tespiti halinde verilecek cezalarla bu hususların önüne geçilecektir. Bu konudaki en büyük caydırıcılığın yasanın birçok maddesinde de gördüğümüz başkan ve yöneticilere uygulanacak hapis cezaları olacağını düşünüyorum. Bu düzenlemelerle özellikle son yıllarda menajer ve kendini menajer olarak tanıtan komisyoncularla başı dertte olan kulüplerin, mağdur olan futbolcuların ve hukuka uygun olarak çalışan lisanslı menajerlerin derin bir oh çekeceği kanaatindeyim.
Genel olarak bakıldığında bence bu yasadaki en önemli konu öncesinde pek şahsi sorumluluğu bulunmayan başkan ve yöneticilerin artık neredeyse her konuda şahsi sorumluluğunun bulunacak olmasıdır. Bu durum spor kulüplerinde şeffaflığı ve kontrollü hareket etmeyi beraberinde getirse de, başkan ve yönetici olmak tabiri caizse ateşten gömlek giymek olacaktır.
YENİ MENAJERLİK KURALLARININ TAMAMI
Futbolcular ve spor kulüpleri ile spor anonim şirketleri, profesyonel futbolcu sözleşmesi veya transfer müzakerelerini yürütmek için futbol menajerlerinin hizmetlerinden yararlanabilecek. Futbolcu ile imzalanacak menajerlik sözleşmesinin noterde düzenleme şeklinde yapılması zorunlu olacak. Menajerlik sözleşmesi en fazla 2 yıl için yapılabilecek. Fiil ehliyetine sahip olmayan küçükler için vasi veya velayet sahibinin imzasının bulunması zorunlu olacak. Menajerlik sözleşmesi, tarafların isimleri, sözleşme tarihi ile süresi, menajerlik faaliyetinin kapsamı ile bundan kaynaklanan ücreti, ödeme koşulları, menajerin edimleri, fesih hükümleri ve tarafların imzalarını içerecek.
Menajerlik faaliyetinin bir şirket tarafından yürütülmesi halinde ise şirket bilgilerinin sözleşmede yer alması ve menajerin şirketi temsile yetkili olduğunu gösterir ticaret sicil tasdiknamesinin sözleşmeye eklenmesi ve imzalanan menajerlik sözleşmelerinin noter tarafından 30 gün içerisinde Gençlik ve Spor Bakanlığı ve TFF’ye gönderilmesi zorunluluğu getirilecek.
Transferlerde spor kulüpleri ve spor anonim şirketleri tarafından menajere ödenecek ücret tutarı ve ödeme koşulları, spor kulüpleri ve spor anonim şirketleri ile futbolcu arasında imzalanacak sözleşmede yer alacak. Futbolcu adına hareket eden menajerin ücreti futbolcunun yıllık taban brüt geliri üzerinden hesaplanacak. Menajere verilecek ücret en fazla; sözleşme süresince futbolcuya ödenecek brüt gelirin 2 milyon liradan az olması durumunda bu ücretin yüzde onuna kadar, brüt gelirin 2 milyon liradan fazla olması durumunda ise bu ücretin yüzde 5’ine kadar kararlaştırılabilecek.
Futbolcusunu başka bir kulübe transfer eden spor kulübü veya spor anonim şirketini temsil eden menajere, spor kulübü veya spor anonim şirketinin elde ettiği bonservis bedelinin yüzde 10’una kadar ücret verebilecek.
Futbolcu ile spor kulüpleri veya spor anonim şirketleri arasında imzalanan sözleşmenin bir nüshası spor kulüpleri ve spor anonim şirketleri tarafından Gençlik ve Spor Bakanlığı ve TFF’ye sözleşmenin imzalanmasından itibaren bir hafta içerisinde gönderilecek.
Spor kulüpleri, spor anonim şirketleri ile profesyonel futbolcular ve menajerler arasında Gençlik ve Spor Bakanlığı ve TFF’ye bildirilen sözleşme dışında taraflara veya üçüncü kişilere doğrudan ya da dolaylı menfaat sağlayan başka bir hukuki işlemin tespiti halinde, menajerin faaliyetine son verilecek ve ilgili futbolcu 3 aydan 1 yıla kadar müsabakalardan men edilecek.
Spor kulübü ve spor anonim şirketi başkan, yönetim kurulu üyeleri ve yöneticileri tarafından söz konusu belirtilen ücret sınırlamalarına uyulmaması durumunda haklarında 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası uygulanacak. Söz konusu ücret sınırlamalarına uyulmaması durumunda menajerin menajerlik lisansı iptal edilecek.
HAPİS CEZALARI
Spor kulübü ve spor anonim şirketi başkanı, yönetim kurulu üyeleri ve yöneticileri mali yükümlülüklerine aykırı hareket etmeleri halinde 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılacak.
Spor kulüpleri ve anonim şirketler adına yapılacak ödeme ve tahsilatlarda Hazine ve Maliye Bakanlığınca belirlenen usul ve esaslara aykırı davrananlar, 100 günden 500 yüz güne kadar adli para cezasına çarptırılacak.
Spor federasyonu başkan ve yönetim kurulu üyeleri, önceki yıl gelirlerinin yüzde 10’unu aşacak şekilde borçlanması ve bakanlıktan izin almadan görev süresini aşacak şekilde spor federasyonunu borç altına sokacak işlem yapması halinde 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası alacak.
Bakanlık ve diğer kamu kurumları tarafından tahsis edilen taşınmazlar ve sağlanan destekleri, kuruluş kanunu bulunan spor federasyonları da dahil tahsis ya da destek amacı dışında kullananlar 1 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası ile cezalandıracak.
Spor dallarının düzenlenmesi ve yürütülmesine ilişkin olarak Bakanlık veya spor dalının ilgili olduğu spor federasyonundan yazılı izin almaksızın; bu kapsamda faaliyette bulunan veya unvanlarında, her türlü belge, ilan ve reklamlarında veya kamuoyuna yaptıkları açıklamalarda spor federasyonu gibi faaliyet gösterdikleri izlenimini uyandıracak söz ve deyimleri kullanan ya da bu tarz davranışlarda bulunan kişilere 3 aydan 1 yıla kadar hapis cezası verilecek.
İDARİ PARA CEZALARI
Spor kulübü kurma hakkına sahip olmadıkları halde spor kulübü kuranlar veya spor kulüplerine üye olmaları kanunlarla yasaklandığı halde üye olanlar ile spor kulüplerine üye olması kanunlarla yasaklanmış kişileri bilerek üyeliğe kabul eden veya kaydını silmeyen veya spor kulübü üyesi iken üye olma hakkını kaybeden kişileri üyelikten silmeyen spor kulübü başkan, yönetim kurulu üyeleri ve yöneticileri 5 bin lira idari para cezası alacak.
Genel kurulu süresinde toplantıya çağırmayan, genel kurul toplantılarını kanun ve tüzük hükümlerine aykırı olarak veya spor kulübünün merkezinin bulunduğu veya tüzüğünde belirtilen yer dışında yapan spor kulübü başkanı, yönetim kurulu üyeleri ve yöneticilerine 5 bin lira para cezası verilecek.
Spor kulübüne ait tutulması gereken defter veya kayıtları tutmayan veya tasdiksiz defter tutan spor kulübü başkanı, yönetim kurulu üyeleri ve yöneticileri 3 aydan 1 yıla kadar hapis veya adli para cezası ile cezalandırılacak. Bu defter ve kayıtların usulüne uygun tutulmaması halinde spor kulübü başkanı, yönetim kurulu üyeleri ve yöneticilerine ve defterleri tutmakla sorumlu kişiler 5 bin lira idari para cezasına çarptırılacak.
Genel kurul ve diğer spor kulübü organlarında yapılan seçimler ve oylamalar ile oyların sayım ve dökümüne hile karıştıranlar ve defter veya kayıtları tahrif veya yok edenler veya gizleyenler, fiilleri daha ağır bir cezayı gerektirmediği takdirde, 6 aydan 2 yıla kadar hapis ve adli para cezası ile cezalandırılacak.
Genel kurulca yapılan seçimi izleyen otuz gün içinde yönetim kurulu, denetim kurulu ve varsa spor kulübünün diğer organlarına seçilen asıl ve yedek üyelerine ilişkin bilgi ve belgelerin Bakanlığa bildirilmesi yükümlülüğünü yerine getirmeyen spor kulübü başkan, yönetim kurulu üyeleri ve yöneticilerine ve üst kuruluş yöneticilerine 5 bin lira idari para cezası verilecek.
Kasten işlenen bir suçtan ceza aldığı ve işlediği suç mahkemede kesinleştiği halde spor kulübü organlarında görev alanlar ve bu kişilerin görevlerini yazılı uyarıya rağmen 15 gün içerisinde sonlandırmayan spor kulübü başkan, yönetim kurulu üyeleri ve yöneticileri 10 bin lira idari para cezası alacak.
Türkiye Futbol Federasyonunun (TFF) en üst hukuk kurulu olan Tahkim Kurulu, yönetim kurulu tarafından en az 10 yıllık mesleki tecrübeye sahip hukukçular arasından seçilecek, bir başkan ile 6 asıl ve 6 yedek üyeden oluşacak. Tahkim Kurulunun görev süresi, göreve başladıkları tarihten itibaren 4 yıl olacak.
Tahkim Kurulunun, futbol faaliyetlerinin yönetimi ve disiplinine ilişkin kararları kesin olup, bunun dışındaki kararlarına karşı tebliğden itibaren 1 ay içinde iptal davası açılabilecek.
KULÜPLERLE İLGİLİ GENEL MADDELER
Spor kulüpleri, spor faaliyetlerine katılmak amacıyla gerçek veya tüzel en az 7 kişi tarafından kurulacak. Spor kulübü kurmak için kuruluş bildirimi, tüzük ve gerekli diğer belgelerle birlikte Gençlik ve Spor Bakanlığı’na başvuruda bulunulacak. Bakanlık tarafından tescil edilen spor kulüpleri, tescil tarihinden itibaren 1 ay içerisinde İçişleri Bakanlığı’na bildirilecek.
Spor kulüplerinin bir spor dalında faaliyetlere katılabilmesi, bu spor dalının bağlı olduğu spor federasyonu tarafından tescil edilmesine bağlı olacak. İlgili spor dalı tescilleri, spor federasyonları tarafından ayrıca bakanlığa bildirilecek. Tescilin yapılması, başvuru şekli ve gerekli belgelere ilişkin usul ve esaslar, ilgili spor federasyonunun talimatları ile düzenlenecek. Milli Savunma Bakanlığı kadro ve kuruluşunda yer alan askeri spor kulüpleri hakkında kanunun bu maddesi hariç diğer hükümleri uygulanmayacak.
Spor federasyonu başkan ve yönetim kurulu üyeleri, önceki yıl gelirlerinin yüzde 10’unu aşacak şekilde borçlanması ve bakanlıktan izin almadan görev süresini aşacak şekilde spor federasyonunu borç altına sokacak işlem yapması halinde, 1 yıldan 3 yıla kadar hapisle cezalandırılacak.
TBMM Milli Eğitim, Kültür, Gençlik ve Spor Komisyonunda kabul edilen Spor Kulüpleri ve Spor Federasyonları Kanunu Teklifi’ne göre spor dalları, Gençlik ve Spor Bakanlığı tarafından belirlenecek ve teknik ve idari bakımdan spor federasyonlarına bağlanacak. Bir spor dalının profesyonel olarak belirlenmesine, ilgili spor federasyonunun görüşü alınarak Bakanlık tarafından karar verilecek.
Kamu yararına çalışan dernek statüsünü kazanmış gençlik ve spor kulüpleri ile Türkiye Amatör Spor Kulüpleri Konfederasyonunun kamu yararına çalışma statüsü devam edecek ve kamu yararına çalışan derneklere tanınan haklardan yararlanacak.
Kanunun yürürlüğe girmesinden önce kurulmuş ve Bakanlık veya Türkiye Futbol Federasyonu tarafından tescil edilmiş gençlik ve spor kulüpleri; faaliyet göstermek istedikleri alana göre, kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren en geç 2 yıl içinde spor kulübü veya gençlik derneği olarak tercihlerini yaparak Bakanlığa bildirimde bulunacak.
Kamu kurum ve kuruluşları bünyesinde kurulan ve spor faaliyetinde bulunan ancak tüzel kişiliği bulunmayan müessese kulüpleri, kanunun yürürlüğe girmesinden itibaren 1 yıl içinde kanunda öngörülen şartları yerine getirerek tescillerini yaptıracak. Bu süre içinde uygunluğunu sağlayamayanlara 6 aya kadar ek süre verilecek.
Spor kulüpleri ve üst kuruluşları, bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren en geç 1 yıl içinde tüzükleri ile idari ve mali yapılarını kanun hükümlerine uygun hale getirecek. Bu süre içinde uygunluğunu sağlayamayanlara 6 aya kadar ek süre verilebilecek.
Yürürlük tarihinden önce kurulan ve spor alanında faaliyet gösteren anonim şirketler, en geç 1 yıl içinde öngörülen yükümlülükleri yerine getirerek spor anonim şirketi haline gelecek. Bu süre içinde uygunluğunu sağlayamayanlara, 6 aya kadar ek süre verilebilecek. Bu süre sonunda yükümlülüklerini yerine getirmeyen anonim şirketler spor faaliyetlerine katılamayacak.
Gençlik ve Spor Hizmetleri Kanunu’na bağlı ve bağımsız spor federasyonları, bu kanuna göre kurulmuş spor federasyonu olarak kabul edilecek. Diğer kanunlarda bağlı ve bağımsız spor federasyonlarına yapılan atıflar spor federasyonlarına yapılmış sayılacak. Bağımsız spor federasyonları, kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren en geç 1 yıl içinde durumlarını bu kanuna uygun hale getirecek.
Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte federasyon başkanı olanlar ve kanunun yürürlük tarihinden önce federasyon başkanlığı yapmış kişiler, görev sürelerine bakılmaksızın en fazla 3 dönem daha görev yapabilecek.
Brüt gelirleri 500 bin liradan fazla olan spor kulüpleri ve spor anonim şirketleri, kanunun yürürlüğe girdiği tarihten önce, imzaladıkları finansal yapılandırma sözleşmeleri kapsamındaki borçlar dahil, doğmuş ve doğacak her nevi borcunu bu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 3 ay içerisinde yeminli mali müşavir aracılığıyla Bakanlığa bildirecek.
