Ev sahibi kiraya en fazla ne kadar zam yapabilir? Hangi sebeplerle kiracı çıkarılamaz? Rayiçler yükseldi diye kiracı evden çıkarılabilir mi?
Türkiye İstatistik Kurumu tarafından açıklanan enflasyon verisi ile kiralara yapılacak zam oranı da belirleniyor. 2022 Nisan ayı enflasyon oranı ile bu aya ilişkin kira artış oranı da belli oldu. Buna göre mayıs ayında ev sahipleri kiraya en fazla yüzde 34,46 oranında zam yapabilecek.
Konuya ilişkin açıklamalarda bulunan Prof. Dr. Kadir Emre Gökyayla ayrıca, “Enflasyon ve rayiçler yükseldi diye kiracı tahliye edilemez” dedi.
İstanbul başta olmak üzere ülke genelinde konut kira fiyatlarındaki artış hızı Türkiye’nin son günlerde en çok konuştuğu konulardan biri haline geldi. Bahçeşehir Üniversitesi (BAU) Hukuk Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Kadir Emre Gökyayla, son haftalarda gündemden düşmeyen kira fiyatlarındaki artış ile ilgili ‘Kira Hukuku‘ kapsamında özel açıklamalarda bulundu.
Gökyayla, konut ve çatılı işyeri kira bedellerinde ne miktarda artış yapılabileceğini tayin etmek için önce kira sözleşmelerinde, kira bedelinde artış oranı hakkında hüküm bulunup bulunmadığına bakmak, ardından da, Türk Borçlar Kanununun kira bedeli hakkındaki emredici düzenlemelerini incelenmesi gerektiği vurguladı.
Kiraya en fazla yüzde 34,46 oranında zam yapılabilir
Buradan hareketle Gökyayla, “Mayıs ayı kira artış oranı TÜİK verilerine göre yüzde 34,46’dır. Bu, kira bedeline yıllık olarak yapılabilecek azamî artış oranını ifade eder. Kiracı ile kiraya veren arasındaki Mayıs 2021’de bir yıllığına kurulan sözleşmede kira bedeli bin lira ise, Mayıs 2022’de kira bedeli en çok bin 346 liraya yükseltilebilir.
Zira Türk Borçlar Kanununun 344. Maddesiyle, kira bedelindeki artışın endeks ile tayin edilen oranı aşamayacağı emredici olarak hükme bağlanmıştır. Taraflar, kira bedelindeki artışı endeks + yüzde 10 veya endeksten bağımsız olarak örneğin yüzde 50 biçiminde kararlaştırsalar da sonuç değişmeyecektir” dedi.
Kiracılar, endeks ile belirlenen orandan daha fazla kira bedeli artırmak zorunda değil
Enflasyon oranının daha yüksek olması veya kira bedeline ilişkin rayiçlerin daha fazla yükselmesinin ev sahiplerine Tüketici Fiyat Endeksi’nden (TÜFE) daha yüksek bir oranda kira artış yapma hakkı vermeyeceğinin çizen Gökyayla şu bilgileri paylaştı:
• Rayiçlere ve TÜİK verilerine göre enflasyon oranının kira bedelindeki artıştan daha yüksek olması, kiraya verenin, kira sözleşmesini sona erdirmesi için haklı bir sebep de değildir. Yani, rayiçler yükseldi diye kiracı kiralanandan tahliye edilemez. Bu, hem konut hem işyeri kiralarında geçerlidir.
• Kiraya verenin, hangi sebeplere dayanarak, konut ve çatılı işyeri kiralarına ilişkin sözleşmeleri sona erdirerek, kiracının tahliye edilmesinin sağlayabileceği, Türk Borçlar Kanununda sınırlı sayıda sayılmıştır.
• Rayiçlerin, yapılabilecek artış oranının üzerinde artması, bir haklı sebep değildir. Buna karşılık, beş yıllık kira süresi geçmişse, kira bedelinin rayice uygun hâle getirilmesini kiraya veren talep edebilir” önerisinde bulundu. (DHA)
