İngiliz The Telegraph gazetesi Türkiye’deki depremi diğer fay hatlarıyla karşılaştırdı. Buna göre 6 Şubat depremleri, 2016’da İtalya’yı vuran felaketin 250 katı enerji açığa çıkardı.
6 Şubat depremleri diğerlerine kıyasla ne kadar güçlüydü?
Türkiye’deki deprem, iki tektonik levhanın yukarı ve aşağı hareket etmek yerine yatay olarak birbirinin yanında kaymasıyla meydana gelen bir doğrultu atılımlı depremdi. Bu durumda biri batıya, diğeri doğuya hareket ederek birbirini aşındırdı ve depreme neden oldu. Bu, şimdiye kadar karada meydana gelen en büyük doğrultu atımlı depremlerden biriydi ve sığ bir derinlikte ve yerleşim yerlerinin yakınında meydana geldiği için özellikle yıkıcı oldu.
ABD Jeoloji Araştırmaları Kurumu’na göre, doğrultu atımlı depremler dikey kırıklar boyunca meydana gelir. Kırığın zıt taraflarındaki kaya blokları farklı yönlerde kayar. California’da Pasifik ve Kuzey Amerika tektonik plakaları arasındaki sınır boyunca yüzlerce mil uzanan San Andreas fayı, doğrultu atımlı bir faydır. Sismologlar, fay boyunca stres biriktiği için uzun süredir orada büyük bir deprem olacağı tahmininde bulunuyorlar.
Anadolu ve Arap levhaları arasında 62 mil kırılma
Doğrultu atımlı bir deprem, fayın üzerindeki bir bloğun göre aşağı doğru hareket ettiği alışıldık depremlerden farklıdır. Ters bir fayda, üstteki blok alttaki bloğun yukarısına ve üzerine hareket eder. Türkiye depremi, 2016’da orta İtalya’yı vuran ve 300 kişiyi öldüren felaketin 250 katı enerji açığa çıkardı. Anadolu ve Arap levhaları arasında 62 millik bir kırılma oldu.
Yüzeye yakın olduğu için etkileri feci oldu
20. yüzyılda, Doğu Anadolu Fayı, çok az büyük sismik aktivite göstermiştir. 1970’den beri bölgede 6.0’ın üzerinde sadece üç deprem kaydedildi. Sert kaya plakaları kayana kadar stres birikmişti. 1900 yılından bu yana, büyüklüğü 9.0’ın üzerindeki tüm depremler megathrust depremler olarak adlandırılmaktadır. Bunlar, özellikle bir tektonik plakanın diğerinin üzerinde kaydığı büyük bindirme depremlerdir. Türkiye depremi bir megathrust değildi ancak yalnızca 11 mil derinlikte meydana geldiği ve merkez üssü şehirlere yakın olduğu için etkileri feci oldu.
Japon deprem uzmanı konuştu: Türkiye’de 6 levhanın hareketleri her yerde başladı
Japon deprem uzmanı Moriwaki Yoşinori, yaklaşık 32 yıldır Türkiye’de yaşadığını belirterek, Kahramanmaraş depreminin, 1939’da Erzincan depreminden sonra yaşanan en şiddetli deprem olduğunu söyledi
Türkiye’de üç sene öncesine kadar çok fazla hareket etmeyen levhaların kırılmaya başladığını ifade eden Moriwaki, “Bu, üç sene önce Silivri’den başladı, Elazığ, Bingöl, Muğla, Manisa, İzmir’de üç senede çok sayıda deprem yaşandı. Türkiye’de 6 levha var, bu levhaların hareketleri her yerde başladı” dedi.
Japonya’da yaşanan büyük depremlerin ardından alınan önlemlere değinen Moriwaki, “Depremi daha ciddiye alıp hazır olmak lazım. Türkiye ve Japonya için depremin varlığını kabul etmek lazım” diye konuştu.
Özellikle Marmara Bölgesi’nde muhtemel bir deprem için önlem alınması gerektiğine vurgu yapan Moriwaki, “Kentsel dönüşüm yapmak lazım ama kentsel dönüşüm yaparken çok zaman kaybedilecek. O zaman güçlendirme sistemi var, binaların güçlendirilmesi lazım” dedi.
