Şubat ayında ülkemizde meydana gelen depremlere ilişkili Sentinel uyduları kullanılarak oluşturulan sismik fayın analizi, bir sonraki büyük depremin hangi büyüklükte ve nerede olabileceği tahminlerini de ortaya çıkardı.
Güney California Üniversitesi’ndeki jeofizikçiler Şubat depremiyle ilişkili fay bölgesini incelemek için uzaktan algılama yöntemini kullandılar. Analiz, fayın bir kısmının tıkalı kaldığını ve gelecekte 6.8 büyüklüğünde başka bir depremin meydana gelebileceğini gösterdi.
Güçlü depremlere tektonik plakaların kayması neden oluyor ve yer kabuğunun yavaşça hareket eden parçaları birbirlerini iterek zaman içinde kademeli olarak kuvvet oluşturuyorlar. Levhalar kaydığında da enerji, yerkabuğunda dalgalar halinde patlayarak depreme neden oluyor.
Malatya’nın Pütürge ilçesine dikkat çekildi
Araştırmacılar Malatya ilinin Pütürge ilçesi yakınlarında, önceki depremlerle ilişkili bir fay boyunca sismik aktivite kaydettiler. Bu, levhanın bir kısmının bloke olduğu veya sıkıştığı, ancak gelecekte herhangi bir zamanda hareket edebileceği anlamına geliyor.
Sismologlar bu depremin ne zaman meydana geleceğini söyleyemeseler de, depremin yerini ve potansiyel şiddetini anlamanın, bu büyük felakete hazırlanmak ve ciddi sonuçlarından kaçınmak için bir fırsat olduğu görüşündeler.
Sentinel 1 ve 2 uyduları kullanıldı
Seismica’da yayımlanan makalenin* özet bölümü şöyle:
6 Şubat 2023’te Türkiye’nin Kahramanmaraş ilçesi yakınlarında iki büyük deprem meydana geldi. Moment büyüklüğü (Mw) 7,8 olan ana şok, sol yanal Doğu Anadolu Fayı’nın 310 km uzunluğundaki bir bölümünü parçaladı ve birden fazla serbest bırakma adımıyla ilerledi. Mw 7.6 artçı şoku, Doğu Anadolu Fay Zonu’nun yakınındaki sol yanal doğrultu atımlı fayları etkileyerek 150 km uzunluğunda bir kırılmaya neden oldu. Bu iki olay ve Antakya yakınlarındaki 20 Mw 6.4 artçı sarsıntısı için kosismik kaymanın mekansal dağılımını sınırlamak için uzaktan algılama gözlemlerini kullanıyoruz.
Sırasıyla Sentinel-2 ve Sentinel-1 uydularının optik ve sentetik açıklıklı radar verilerinin piksel takibi, yakın alan yüzey yer değiştirmelerini sağlar. Yüksek oranlı Küresel Navigasyon Uydu Sistemi verileri, her olayı ayrı ayrı sınırlar. Kozismik kayma, sığ bir kayma açığı ile yüzeyden yaklaşık 15 km derinliğe kadar uzanır. Artçı şokların çoğu, büyük fay kıvrımlarında kümelenir, yüksek kosismik kayma bölgelerini çevreler veya kırılmış fayların dışına doğru uzanır. Ana şok için, yırtılma yayılımı Doğu Anadolu fayının dağınık son noktasında güneye doğru durmuş ve kuzeye, 2020 Mw 6.8 Elazığ depreminin yaklaşık 20 km güneyindeki Pütürge segmentine doğru incelerek potansiyel bir sismik boşluğa dikkat çekmiştir. Bu olaylar olgunlaşmamış fay sistemlerinin yüksek sismik potansiyelinin altını çizmektedir.
Kuzey Anadolu Fay Hattı’na benzetiliyordu: San Andreas Fayı açıklaması
ABD Jeoloji Araştırmaları Kurumu’ndan (USGS) üst düzey yetkililer ABD’nin batı sahillerinde endişe yaratan ve Kuzey Anadolu Fay Hattı’na benzerliği olan San Andreas Fay Hattı ve ona paralel olan Hayward Fay Hattı ile ilgili açıklamalarda bulundu.
Yerel medya kuruluşlarına açıklama yapan USGS’den Christine Goulet, özellikle bölgede dolgu yapılmış alanların büyük bir risk içinde olduğunu ve o bölgede depremin yaşanması durumunda büyük bir yıkım olacağını söyledi.
Mercury News’e konuşan Goulet bölgedeki deprem ihtimali ile ilgili olarak da 2030’u işaret etti. USGS’nin verilerine göre bölgede 6.7 veya daha şiddetli bir depremin 2030’a yaşanma riski yüzde 70 seviyelerinde.
“Evler kağıt gibi yıkılacak”
6 Şubat’ta meydana gelen depremlerde yıkıma sebebiyet veren sıvılaşma durumunun Alameda kasabasında da etkisini hissettireceğini söyleyen Goulet, “Önlem alınmazsa oradaki evler kağıt ev gibi yıkılacak” dedi. Goulet bölgedeki ufak bir alanında kayalık arazi olduğunu geri kalan alanın zemininin güvenli olmadığını dile getirdi.
Yerel medya, gelecek 7 yıl içinde bölgede deprem olabileceğini aktarırken depremin boyutunun ise 6.7 ya da daha büyük olabileceğine vurgu yapıldı.
Sismologlardan, Türkiye’deki bir sonraki büyük deprem tahmini | DonanımHaber (donanimhaber.com)
