Güneş’in yüzeyinde muazzam büyüklükte karanlık bir delik açıldı ve doğrudan Dünya’ya doğru radyoaktif dalgalar yayıyor. Bilim insanlarının hesaplamalarına göre deliğin boyutu 60 Dünya’ya denk. Bu dev boşluk, benzeri görülmemiş özelliklerden biri.
Koronal delik olarak bilinen dev karanlık bölge, 2 Aralık’ta yıldızın ekvatorunun yakınında şekillendi ve 24 saat içinde yaklaşık 800 bin kilometre genişliğe ulaştı.
Spaceweather.com’a göre, karanlık boşluk 4 Aralık’tan beri doğrudan Dünya’yı işaret ediyor.
Bu geçici delikler, Güneş’teki manyetizmanın aniden değişmesiyle meydana geliyor ve yıldızın üst yüzeyindeki radyoaktif plazmanın uzay boşluğuna fırlatılmasına neden oluyor.
Bu da radyoaktif plazma parçacıklarının uzayda yol alarak Dünya’ya ulaşmasına neden oluyor. Bu durumda parçacıklar Güneş fırtınası adını alıyor.
Güneş lekesinden farkı ne?
Koronal delikler çevredeki plazmadan daha soğuk ve daha az yoğun oldukları için koyu lekeler halinde görünüyor.
Güneş lekeleri de aynı sebeple daha koyu. Ancak Güneş lekelerinden farklı olarak koronal delikler, sadece ultraviyole ışıkta gözlemlenebiliyor.
Uzmanlara göre göre, koronal deliklerden gelen radyasyon akımları lekelerden kaynaklanan plazma dalgalarından çok daha hızlı.
Martta ortaya çıkan, Güneş’te bundan önce gözlemlenmiş son koronal delik, Dünya’da son yılların en güçlü jeomanyetik fırtınasına neden olmuştu.
Yeni deliğin yıldızda ne kadar süre kalacağı bilinmiyor. Ancak önceki koronal deliklerin 27 günden daha uzun süre dayandığı görülmüştü.
Güneş’teki aktivite şiddetleniyor
Bilim insanları, Güneş’teki patlamaların birkaç yıl içinde giderek artacağını ve zirve noktasına ulaşacağını belirtiyor. Çünkü Güneş, şu anda hareketli bir evrede.
Yıldız her 11 yılda bir, sakin veya fırtınalı geçen bir döngüsünü tamamlıyor ve yenisini başlatıyor. Güneş’in 2019’da 25. döngüsüne girdiği biliniyor. Bu döngülerden sakin olanına, yani yıldızdaki patlamaların ve lekelerin minimum seviyeye indiği dönemlere “solar minimum” adı veriliyor.
Güneş lekelerinin arttığı ve patlamaların sıklaştığı evrelerse “solar maksimum” diye adlandırılıyor.
NASA’ya göre yıldız şu anda hareketli bir dönemden geçiyor. Bu yüzden Güneş’te bu tür dev lekelerin oluşması beklenen bir durum.
Bilim insanları 2025’te solar maksimum evresi zirve noktasına ulaştığında Güneş’teki lekelerin sayısının 115’e çıkabileceğini söylüyordu.
Ancak leke sayısı şimdiden bu rakamı geçti.
Verilere göre Güneş sadece haziranda 60’tan fazla leke üretti. Bu 20 yılı aşkın süredir en yüksek sayı.
Gökbilimciler buradan hareketle Güneş’in bu döngüsünün beklenenden hareketli geçeceğine inanıyor.
Kaynak: Livescience, Spaceweather.com
