Avrupa Uzay Ajansı’nın (ESA) Jüpiter ve uydularını inceleyeceği tarihi JUICE görevi önemli bir başarıya imza attı. Uzay aracı tarihte ilk kez hem Dünya hem de Ay etrafında yörünge manevrası yaptı. Yeterli itici yakıt veya güçlü bir roket olmadığında, bir hedefe doğrudan gitmek için bu teknik kullanılabiliyor. JUICE, Ay, Dünya ve Venüs’ün yer çekimini kullanarak momentum kazanacak ve Jüpiter’e doğru kendisini bir sapan gibi fırlatacak.
Bu yörünge manevrası, ESA’nın Jüpiter ve uydularını inceleyecek JUICE misyonunun kritik bir parçası olan yer çekimi yardımını kullanma -buna sapan etkisi de deniyor- açısından çığır açan bir adımı temsil ediyor. Daha önce hiçbir görev çift yerçekimi desteği gerçekleştirmemişti. Öte yandan bu yakın geçiş manevrası bir nevi frenleme, yani ESA, JUICE’i Güneş’e göre hız kazanma anlamında hızlandırmadı. Bu arada Uzay aracı, geçen Nisan ayında Fransız Guyanası’ndan Ariane 5 roketi ile fırlatılmıştı.
Daha önceki uzay misyonları Jüpiter’e yaklaşık bir yıl içinde ulaşmış olsa da JUICE, Jüpiter’e daha uzun bir yolculuk yapacak ve 2031 yılına kadar hedefe varamayacak. Bu yavaş tempo, uzay aracının kararlı bir yörüngeye ulaşmayı hedeflemesi nedeniyle bilinçli bir şekilde tercih edildi. JUICE, Jüpiter uydu sistemine şimdiye kadar gönderilen en büyük bilimsel alet yükünü taşıyor; toplam ağırlığı 6.000 kg’ı aşıyor.
JUICE görevi: Uzay aracı 2031’de Jüpiter’e ulaşacak
JUICE, Ganymede’deki bir su okyanusu da dahil olmak üzere Jüpiter’in buzlu uydularını araştırmak amacıyla Nisan 2023’te fırlatıldı.
Uzay aracının, 2031 yılında Dünya’dan ortalama 800 milyon km uzaklıkta, en yakın yörünge noktasında ise yaklaşık 600 milyon km uzaklıkta olan Jüpiter’e ulaşması bekleniyor.
JUICE, devasa bir roket olmadan doğrudan Jüpiter’e uçsaydı, 60.000 kg’lık imkansız bir itici güce ihtiyaç duyacaktı.
ESA, ilk uçuş sırasında uzay aracının on bilimsel aletinin etkinleştirileceğini ve bu durumun ekiplerin veri toplaması ve analiz etmesi için iyi bir test ortamı sağlayacağını belirtiyor.
ESA’ya göre, JUICE’in bu görev için olan radarı (RIME) uzay aracındaki bazı elektronik gürültülerden etkileniyor ve bu durumun kontrol edilmesi gerekiyor.
Ay’a en yakın geçişi sırasında, RIME’nin gözlem yapmak için sekiz dakikası olacak, diğer tüm aletler ya kapatılacak ya da sessiz modda çalışacak.
RIME ekibi, bu süre zarfında toplanan verileri kullanarak gürültü sorununu çözmek için bir algoritma geliştirecek.
Normalde çok fazla yakıt gerekiyor
Bu büyüklükte bir uzay aracını Jüpiter’e kadar yaklaşık 800 milyon kilometrelik yolculuğa çıkarmak, normalde muazzam miktarda yakıt gerektirirdi. Üstelik, biriktirdiği ivmeyi dengelemek ve hedefte kararlı bir yörüngeye ulaşmak için daha da fazla yakıt gerekli olurdu. Bunun yerine JUICE, Ay, Dünya ve Venüs’ün yer çekimini kullanarak momentum kazanacak ve Jüpiter’e doğru kendisini bir sapan gibi fırlatacak.
ESA, bu yer çekimi manevralarının ilkini – Dünya ve Ay çevresinde gerçekleştirilen ilk yörünge manevrasını – başarıyla tamamladı. Bir sonraki yörünge geçişi, önümüzdeki yıl Ağustos ayında Venüs çevresinde yapılacak. 2026 ve 2029 yıllarında Dünya’ya iki yakın geçiş daha yapılacak.
Eğer JUICE ,2031 yılında Jüpiter’e ulaşırsa, 35 Jüpiter uydusunu inceleyecek olan misyonunun 2035 yılına kadar sürmesi bekleniyor. JUICE’in en temel amacı ise Jüpiter ve onun dört büyük Galile uydusundan üçü olan Ganymede, Callisto ve Europa‘yı incelemek. Her üçünün de buzlu kabuklarının altında sıvı su okyanuslarına sahip olduğu düşünülüyor.
ESA’nın JUICE Görev Yöneticisi Nicolas Altobelli, “Jüpiter’e uçabilmek ve yeterli enerjiyi elde edebilmek için gezegenlerden yerçekimsel bir destek, yani çekim gücüne ihtiyacınız var,” dedi.
ESA, küçük bir hatanın bile uzay aracını rotasından çıkarabileceği için Ay-Dünya uçuşunun “cesur bir başarı” olduğunu belirtti.
Kaynak: ESA – Juice, DonanımHaber, Euronews
