İşlenmiş gıdalar, aşırı tuz, karbonhidrat ağırlıklı beslenme, yoğun stres, hareketsizlik ve sigara kullanımı gibi pek çok etken kalp sağlığını tehdit ediyor. Ancak gözden kaçan bir diğer risk de kalp kapak hastalıkları. Kalbin sağlıklı çalışabilmesi için tüm kapak sisteminin sağlam olması gerekiyor.
Acıbadem Bakırköy Hastanesi Kardiyoloji Uzmanı Doç. Dr. Onur Taşar, kalp kapaklarını bozan sinsi tehlikeleri ve modern tedavi yaklaşımlarını anlattı.
❗ Kalp kapak hastalıklarında belirtiler hafife alınmamalı
Nefes darlığı, yorgunluk ve çarpıntı gibi şikayetler çoğu zaman ihmal ediliyor. Ancak bu belirtiler, kalp kapaklarındaki sorunların habercisi olabilir:
- İleri dönemde ritim bozuklukları, kalp yetersizliği, akciğer ödemi gibi riskler ortaya çıkabiliyor.
- Yaş ilerledikçe mitral kapak gibi sistemlerde hasar artabiliyor.
- Sigara, obezite, diyabet, yüksek tansiyon ve kolesterol gibi faktörler kapak işlevini bozabiliyor.
Mitral kapakta kapalı yöntemle tedavi mümkün
Doç. Dr. Onur Taşar, mitral kapak problemlerinin genellikle erken dönemde belirti verdiğini vurgularken, geç müdahale edilen vakalarda kalp, akciğer ve çoklu organ yetmezliği gelişebileceğine dikkat çekiyor.
- Açık kalp ameliyatının yanı sıra, son yıllarda gelişen teknolojiler sayesinde kapalı yöntemle tedavi de mümkün.
- Uygun hastalarda girişimsel kardiyologlar tarafından anjiyografiyle yapılan bu işlemler başarılı sonuçlar verebiliyor.
- Hangi hastaya hangi yöntemin uygun olacağına kardiyoloji ve kalp damar cerrahisi ortak konseyinde karar veriliyor.
🧬 Kalp kapaklarını bozan 5 yaygın etken
Kapak hastalıkları genetik olabildiği gibi yaşam tarzı da belirleyici olabiliyor:
- Sigara kullanımı: Damar sertliğiyle birlikte kapak fonksiyonunu bozabilir.
- Obezite: Kalp yükünü artırarak kapaklarda deformasyona neden olabilir.
- Kontrolsüz diyabet: Damar yapısında bozulmaya yol açabilir.
- Hipertansiyon: Kalp kapaklarını zorlayarak işlev kaybına neden olabilir.
- Yüksek kolesterol: Damarlarda plak oluşumuna ve kapak bozukluklarına yol açabilir.
Kalp kapak hastalıklarında belirtiler: En sık rastlanan işaretler 🩺
Kalp kapakları düzgün çalışmadığında vücut çeşitli sinyaller gönderir. Dikkat edilmesi gereken başlıca belirtiler şunlardır:
- Nefes darlığı: Özellikle egzersiz ve dinlenme sırasında artar; yatarken veya gece aniden kötüleşebilir.
- Yorgunluk ve egzersiz toleransında düşüş: Merdiven çıkmak bile zorlaşabilir; günlük aktivitelerde yorgunluk hissedilir.
- Çarpıntı ve ritim bozuklukları: Kalbin hızlı veya düzensiz atması sık görülen semptomlardır.
- Göğüs ağrısı veya baskı hissi: Özellikle aort kapağı darlığında görülebilir.
- Bayılma veya baş dönmesi: Aort stenozu gibi ciddi kapak problemlerinde ortaya çıkabilir.
- Ödem (bacak ve ayaklarda şişlik): Triküspid ya da mitral yetmezlik gibi sağ kalp yükünü artıran durumlarda gelişebilir.
- Kalp üfürümü: Fizik muayene sırasında steteskopla duyulan anormal kalp sesi; genellikle ilk belirti olabilir.
⛑️ Acil veya doktora başvuru gerektiren durumlar
Aşağıdaki belirtilerden herhangi biriyle karşılaşırsanız, vakit kaybetmeden destek almalısınız:
| Durum | Ne zaman acil? |
| Ani yoğun nefes darlığı | Akciğer ödemi riskine karşı hemen acile! |
| Ani bayılma veya bilinç kaybı | Hayati tehlikeye karşı hızlı müdahale gereklidir. |
| Göğüs baskısı, özellikle nefes almada veya egzersizde artıyorsa | Kalp krizi ve ciddi kalp kapağı sorunları açısından değerlendirilmelidir. |
| Hızlı kilo artışı veya bacaklarda ani şişlik | Kalp yetmezliği işareti olabilir, doktora başvurulmalı. |
| Hızlı çarpıntı ve halsizlik | Aritmik sorunlar ve kalp yetersizliği riski göz önünde bulundurulmalı. |
Bu belirtiler, kalp kapağı problemlerinin kritik evrelerinde ortaya çıkabilir ve hızlı müdahale, ciddi komplikasyonları önleyebilir.
Mevcut tedavi önerileri, hastanın durumuna göre “kapalı yöntem” (anjiyografik) veya “açık cerrahi” seçeneklerle devam ederken, erken teşhis ve müdahale hayat kurtarıcıdır.
Kapak hastalığı tanısı konulan bireylerin düzenli kontrollerini aksatmaması ve tedavi için deneyimli merkezlere başvurması büyük önem taşıyor.
Kaynaklar:
- Detaint, D., & Vahanian, A. (2012). Mitral valve disease: Clinical and imaging features. Nature Reviews Cardiology, 9(10), 570–582. https://doi.org/10.1038/nrcardio.2012.110
- Nishimura, R. A., & Otto, C. M. (2014). Evaluation and management of patients with mitral stenosis. Journal of the American College of Cardiology, 63(20), 1934–1941. https://doi.org/10.1016/j.jacc.2014.02.556
- Otto, C. M., et al. (2021). 2020 ACC/AHA Guideline for the management of patients with valvular heart disease. Circulation, 143(5), e72–e227. https://doi.org/10.1161/CIR.0000000000000923
- Zoghbi, W. A., et al. (2017). Recommendations for noninvasive evaluation of native valvular regurgitation. Journal of the American Society of Echocardiography, 30(4), 303–371. https://doi.org/10.1016/j.echo.2017.01.007
- Baumgartner, H., et al. (2017). ESC/EACTS Guidelines for the management of valvular heart disease. European Heart Journal, 38(36), 2739–2791. https://doi.org/10.1093/eurheartj/ehx391
