Adam olmak, ama kime neye göre. İşte tam bu noktada adam olmanın kuralları fazla irdelenmez. Öyle ki aslında herkes birbirinin gözünde adam gibi adam ya da beş para etmez adam… Adam olmak ise örf, adet, ahlak, kültür çerçevesi içinde toplum tarafından yıllardır kabul edilmiş belirli özelliklere sahip olmaktır.
Bu hayata ne kattım, insanlığa ne şekilde faydam oldu diye düşündünüz mü hiç? Sizin için önemli olan ne? Okuduğunuz okul, her şeyi satın alacağınızı düşündüğünüz paranız, kaliteli mekân olarak adlandırdığınız ama aslında daha çok para ödeyip kibarca kazıklandığınız yerler, evleriniz, arabalarınız, herkesin imrenerek baktığı kariyeriniz mi? Yoksa büyüklere gösterdiğiniz saygı, eşinize gösterdiğiniz sadakat, çocuklara gösterdiğiniz sevgi, hayvanlara, doğaya ve insanlığa olan koruyucu duygunuz mu?
Babamın biz küçükken anlattığı bir hikâye vardı, belki birçoğunuzun da bildiği bir hikâye. Vakti zamanında adam oğluna “senden adam olmaz” der dururmuş, oğlu da “gün gelecek göreceksin adam olduğumu” dermiş. Yıllar sonra oğul okumuş ve vali olmuş. Yardımcısına da köyden babasını alıp yanına getirmesini söylemiş. Apar topar şehre getirilen babasını gören vali “senden adam olmaz diyordun ama bak vali oldum” deyince “ben senden vali olmaz demedim, adam olmaz dedim, adam olsaydın bu yaşlı babanı ayağına getirmezdin sen ayağıma gelirdin.” demiş. Peki, adam olmak ne demek? İnsan olmakla adam olmak arasındaki fark ne?
İnsan olmak çok basit; kadına şiddet uygulayan da insan, hayvanları katleden de. Masumları öldüren de insan, ana babasını döven de. Tecavüz eden de insan, karanfili ucuz bulup güle parası yeten de. Ben de insanım, sen de… Öldüren, döven, söven insan değil canidir diyorsun değil mi? Üzgünüm, insan olma özelliğini taşıyan herkes insandır, bunu kabul etsen de etmesen de.
Adam olmak nedir?
Adam olmak ise örf, adet, ahlak, kültür çerçevesi içinde toplum tarafından yıllardır kabul edilmiş belirli özelliklere sahip olmaktır. Adam olmak, ama kime neye göre. İşte tam bu noktada adam olmanın kuralları fazla irdelenmez. Öyle ki aslında herkes birbirinin gözünde adam gibi adam ya da beş para etmez adam…
Farkında mısınız bilmiyorum ama milletçe adam olmayı yanlış anlamışız. En iyi okullarda okuyanları, çok parası olanları, son model araçlara binenleri, dahası herkesin özendiği lüks bir hayata sahip olanları adamın dibi sanmışız. Hâlbuki birkaç yıl önce Soma maden ocağında yaralıyken sedye kirlenmesin diye çizmelerini çıkarmak isteyen kişidir benim için adam. Çünkü cesurdur, çünkü masumdur, çünkü temizdir, çünkü edeplidir.
Anne baba olanlar bir düşünsünler. Çocuklarınız için her şeyin en iyisini yapmaya çalışıyorsunuz değil mi? Peki, bir anne baba ne ister? Vatana, millete hayırlı, büyüklerini sayan, küçüklerini seven örnek bir çocuk yetiştirmek ister. Bu özelliklere sahip olabilmenin temelinde de edep vardır. Yani kısacası adam olabilmek edep ile başlar.
Mevlana da diyor hatırlasana; “Güzeli güzel eden edeptir, edep güzeli sevmeye sebeptir!”
Adam olmak zor bir şey değil. İnsan olduğunu hatırla ve insanı hayvandan ayıran özelliği, yani edebi…
