Kronik Obstrüktif Akciğer Hastalığı kelimelerinin baş harflerinden oluşan KOAH, hava yollarını daraltan, solunumu güçleştiren bir hastalıktır.
KOAH’lı hastaların öksürük, balgam ve nefes darlığı şikayetleri olur. Bu hastalıkta akciğerler ve solunum yolları esnekliğini kaybettiğinden dolayı gerektiği gibi çalışmazlar. Bu nedenle hastalarda nefes darlığı sıkça görülür. Hastalığın en önemli sebebinin sigara olduğunu belirten Liv Hospital Göğüs Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Ferah Ece “Sigaranın bırakılması KOAH gelişme riskini azaltan ve hastalığın ilerlemesini durduran tek ve en etkili girişimdir. KOAH için kullanılan ilaçlar sadece hastaların nefes darlığı şikayetlerini azaltmak için kullanılır. Bu nedenle KOAH tedavisinin temelini sigarayı bırakmak oluşturur” diyor.
Tanı nasıl konulur?
Öksürük, balgam çıkarma, özellikle de nefes darlığı olan hastalarda yapılan solunum fonksiyon testi ile tanı konulur ve hastalığın şiddeti belirlenir.
Sadece sigara mı KOAH’a neden olmaktadır?
KOAH’ın en sık nedeni sigara içimidir. Pipo, puro, nargile ve diğer tip tütün kullanımları da KOAH gelişimine sebep olur. Ayrıca sigara dumanına maruz kalma (pasif içicilik), tozlu, dumanlı iş yerlerinde çalışmak ve hava kirliliği de KOAH gelişiminde önemli risk faktörleridir. AS-KO çalışması çocukluktan itibaren sigara dumanına maruz kalan pasif içicilerde KOAH gelişme riskinin %65 olduğunu göstermiştir.
KOAH tehlikeli bir hastalık mıdır?
Küresel Hastalık Yükü Çalışması verilerine göre KOAH yılda 2,9 milyon ölüme neden olmaktadır. KOAH, günümüzde dünyada 4. ölüm nedeni, bulaşıcı olmayan hastalıklar içinde 3. ölüm nedeni haline gelmiştir. “Breathe” çalışmasına göre ülkemizde yaklaşık 3 milyon KOAH hastası bulunmaktadır. KOAH maliyetli ve hayat kalitesini olumsuz etkileyen kronik bir hastalıktır.
KOAH evreleri nelerdir?
KOAH hafif, orta, ağır ve çok ağır olmak üzere 4 evrede incelenir. Çok ağır evrede kalp yetmezliği meydana gelebilir ve ayaklarda su toplama (ödem) başlar. Kalp yetmezliği gelişen hastalarda hastalığın ileri dönemlerinde nefes darlığı çok şiddetlenir ve hastalar evden dışarı çıkamaz hale gelir. Bu dönemdeki hastalar artık günün yarısından çoğunda oksijen makinesine bağlı kalırlar.
Tedavisi nasıl yapılır?
Etkili bir tedavi programında dört basamak vardır.
- Hastalığın değerlendirilmesi ve izlenmesi
- Risk faktörlerinin azaltılması
- Farmakolojik ve farmakolojik olmayan yaklaşımlarla stabil KOAH’ın tedavisi
- KOAH semptomlarında kısa süreli kötüleşme ile karakterize akut alevlenmelerin tedavisi.
Stabil KOAH tedavisi şikayetler için bronş açıcı ilaçların kullanımını ve yılda bir kez grip aşısı yapılmasını içerir. Farmakolojik olmayan tedavi yaklaşımları ise, seçilmiş olgularda uygulanan bronkoskopik valf yerleşimi, oksijen tedavisi ve solunumsal rehabilitasyon programları gibi girişimleri içerir.
Solunumsal rehabilitasyon hastanın nefes darlığıyla başa çıkabilmesini, aynı zamanda daha güçlü ve sağlıklı hissetmesini sağlar. Nefes darlığını önlemek için birçok kişi daha az hareket eder. Oysa bu çözüm değildir. Hareketliliğin kısıtlanması hastayı güçsüz, yorgun ve daha fazla nefes darlığı ile karşı karşıya bırakır. Solunumsal rehabilitasyon da bu kısır döngünün kırılmasında yardımcı olur.
