Hazımsızlık neden olur? Yemek yedikten hemen sonra karın ağrısı, mide yanması, bulantı gibi şikayetleriniz varsa dikkat! Hazımsızlığa iyi gelen yiyecekler neler?
Yemek yerken fazla konuşmayın!
Genellikle yemek yerken ya da sonrasında karnın üst bölgesinde gelişen şişkinlik, bulantı, karın ağrısı ile erken doyma hissi… Sık sık geğirmek ve bağırsak gazında artışa eşlik edebilen kabızlık…
Hazımsızlığa en sık beslenme ile yaşam alışkanlıklarımızda sıkça yaptığımız hatalı alışkanlıklar neden olsa da daha pek çok etken bu problemin sorumlusu olabiliyor. Acıbadem Fulya Hastanesi Gastroenteroloji Uzmanı Yrd. Doç. Dr. Özdal Ersoy hazımsızlığa yol açan alışkanlıkları anlattı, önemli önerilerde bulunuyor.
“Hazımsızlık” deyip geçmeyin!
Hazımsızlığın altında yatan etken genellikle beslenme ile yaşam alışkanlıkları olduğu için kişiler tarafından hafife alınabiliyor. Ancak dikkat!
Hazımsızlık aynı zamanda önemli hastalıkların habercisi de olabiliyor. Gastrit ya da ülserden reflüye, pankreas hastalıklarından gıda alerjisine, bağırsak enfeksiyonlarından romatizmaya, diyabetten mide kanserine kadar pek çok hastalık hazımsızlık yapabiliyor. Gastroenteroloji Uzmanı Yrd. Doç. Dr. Özdal Ersoy dolayısıyla hazımsızlık sorunu yaşandığında altta yatan etkenin tespit edilmesi için öncelikle bir doktora başvurmanın çok önemli olduğuna dikkat çekiyor!
Çok hızlı yemek yemek
Besinleri düzensiz, çok hızlı ve çiğnemeden yemeyin. Çünkü bu alışkanlık gıdanın sindirime hazır hale getirilmesini, midedeki asit seviyesinin normale dönmesi için yeterince zaman tanınmasını önlüyor. Bunun sonucunda da hazımsızlık oluşuyor. Bu yüzden düzenli aralıklarla, uzun süre aç kalmadan beslenmeye özen gösterin. Besinleri yavaş yavaş, iyice çiğneyerek tüketmeye dikkat edin.
Yağlı ve bol baharatlı besinler tüketmek
Yağlı, kızartılmış ve bol baharatlı yemeklerden kaçının. Bunun nedeni ise yağlı yemeklerin midenin boşalmasını geciktirerek sindirimi zorlaştırması. Baharatlı ve kızartılmış besinler de mide asit dengesini bozacağı için hazımsızlığa neden olabiliyor.
Yemek yerken fazla konuşmak
Beslenme alışkanlıklarınıza dikkat ettiğiniz halde hazımsızlık yakınmanız varsa bu durumun sorumlusu yemek yerken hava yutmanız olabilir. Hava yutmak midenin şişmesine yol açarak hazımsızlık yapabiliyor. Bu nedenle yemek yerken fazla konuşmaktan kaçının.
Yemekten sonra hemen yatmak
Gastroenteroloji Uzmanı Yrd. Doç. Dr. Özdal Ersoy reflü sorununuz varsa akşam yemeği ile yatağa girme arasında en az 2-3 saat olmasına özen göstermeniz gerektiğini belirterek, “Yemek yedikten sonra hemen yatmak mide henüz boşalmadığı için mide asidinin ve gıdaların yemek borusuna doğru kaçmasını kolaylaştırıyor. Bunun sonucunda da hazımsızlık ve reflü yakınmaları gelişiyor” diyor.
Gazlı ve kafeinli içecekleri abartmak
Hazımsızlıkla baş etmek için asitli ve kafeinli içeceklerden kaçınmanız da çok önemli. Çünkü bu içecekler mide asit oranını artırabiliyor.
Laktoz ve früktoz intoleransı
Bazı bünyeler süt şekeri olan laktozu parçalayamazlar. Bu duruma laktoz intoleransı deniyor. Laktoz intoleransında, süt ve süt ürünleri tüketildiğinde hazımsızlık sorunu yaşanabiliyor.
Laktozsuz süt ve süt ürünleri tüketerek veya laktoz enzimi içeren destek ilaçlar kullanarak bu sorunun üstesinden gelebilirsiniz. Aynı şekilde meyvede bulunan ve meyve şekeri denilen früktozu da bazı bünyeler sindirmekte zorlanabiliyor. Früktoz intoleransı denilen bu sorundan yakınıyorsanız früktozdan fakir diyet uygulamaya özen gösterin.
Gelişigüzel ilaç kullanmak
Doktorunuz önermediği sürece, korkikosteroid içeren veya içermeyen ağrı kesici ya da iltihap azaltan ilaçları gelişigüzel kullanmayın. Doktorunuzun önerisiyle kullandığınız ilacın hazımsızlığa neden olduğunu düşünüyorsanız, ilacınızı yarım bırakmayın. Bunun yerine sorununuzu doktorunuzla paylaşın.
Sebzeleri çiğ tüketmek
Çiğ sebzeler çok sık tüketildiklerinde özellikle fonksiyonel hazımsızlıkta yakınmaların artmasına sebep olabiliyor. Bu nedenle sebzeleri çiğ tüketmeyin, en azından biraz da olsa pişmiş ya da haşlanmış olmasına dikkat edin.
Bakliyatların suyunu dökmemek
Nohut ve fasulye gibi gaz yapan bakliyatların ilk haşlama suyunu mutlaka dökün. Yeni su ilave ederek pişirdikten sonra yemeyi ihmal etmeyin.
Hareketsiz bir yaşam sürmek
Hareketsiz yaşam kilo alımına, sindirim sisteminin daha yavaş çalışmasına neden olduğu için hazımsızlık problemi yapabiliyor. Haftada en az 3 gün, tempolu şekilde yarım saatlik yürüyüşler yapmak hazımsızlığa iyi geliyor. Ancak egzersiz öncesinde aşırı gıda alımından mutlaka kaçının.
Stresin etkisi altında kalmak
Üzüntü ve kaygı gibi psikolojik etkenler de hazımsızlık yapabiliyor. Bu nedenle sizde stres yaratan durumlardan mümkün olduğunca kaçınmaya çalışın ve ruhunuzu sakinleştiren etkinlikler yapmaya özen gösterin.
Hazımsızlığa ne iyi gelir? Hazımsızlık kürü:
Hazımsızlığa iyi gelen 1. tarif:
Eşit miktarda elma ile çekirdekleri çıkarılmış kuru üzüm, kuru kayısı ve hurmayı çok az suyun içinde 5 dakika kaynatın. Bu karışımı blenderdan geçirdikten sonra 1 kaşık balla tatlandırın. Karışımdan gün içinde istediğiniz kadar yiyin. Yemediğiniz zamanlarda soğuk bir yerde muhafaza edin. Meyve asitleri açısından çok zengin olan bu karışım bağırsaklarınızın düzenli çalışmasına ve boşalmasına yardımcı olacaktır. Bol su içmek, beslenmenizde lifli gıdalara yer vermek ve temiz havada yürüyüş yapmak da çok yararlı olacaktır. İster bu tarifi ister aşağıda bildirdiğim tarifi dilediğinizi uygulayabilirsiniz.
Hazımsızlığa iyi gelen 2. tarif:
Birer tutam sinameki, anason, rezene, funda yaprağı, papatya ve biberiyeyi bir bardak suyun içinde kaynatın ve çay demler gibi demleyin. Her gün taze olarak hazırlayıp bir su bardağı kadar için. Bu bitkisel çay sayesinde hazımsızlık sorunu kısa sürede ortadan kalkacaktır.
Hazımsızlığa iyi gelen 3. tarif:
500 gram kuru inciri saplarını kopardıktan sonra kaynar suyun içinde bir saat boyunca bekletin. Ardından bir tencereye 750 gram keçi sütü koyun ve kaynatın. Kaynayan sütün içine suda bekletip süzdüğünüz incirleri atın. Altı dakika boyunca kaynattıktan sonra, bu karışımı blenderdan geçirin. Ardından da küçük kaselere doldurun. İsterseniz ceviz veya bademle süsleyebileceğiniz bu karışımı bayramda tatlı niyetine tüketebilirsiniz. Hazımsızlık sorununuz çözülecek ve midenizdeki şişkinlik inecektir.
Hazımsızlığa iyi gelen besinler neler?
Elma Sirkesi
Elma sirkesi tüm mide ve bağırsak rahatsızlıklarında etkisi kanıtlanmış bir besindir. Sindirimi kolaylaştırır ve içeriğindeki asit sayesinde mide asidini dengelemeye yardımcı olur. Hazımsızlık durumunda bir su bardağı suya, bir yemek kaşığı sirke ve bir çay kaşığı bal ve birkaç damla limon katın ve için. Kronik hazımsızlık yaşıyorsanız bunu yemeklerden 10 dakika önce uygulayın.
Rezene
Rezene içeriğinde bulunan anetol sayesinde yağlı ve baharatlı yemeğe bağlı hazımsızlık tedavisinde anti-inflamatuar bir etki gösterir. Bu sayede yediklerinizin daha rahat hazmedilmesini sağlar. Yemeklerden sonra, bir tatlı kaşığı rezene tohumu çiğneyin. Diğer bir tüketim şekli, bir cezve suda bir tatlı kaşığı rezene tohumunu kaynatın. 10 dakika demlenmeye bıraktıktan sonra süzerek için. Bunları yemeklerden önce uygulayın.
Zencefil
Zencefil mide salgılarının artmasına ve asidik yapısının düzenlenmesine yardımcı olan bir bitkidir. İçeriğindeki bileşenler sayesinde bağırsaklardaki iltihaplanmayı azaltır. Bir bardak suya aktardan kök halinde satın aldığınız zencefilden bir avuç kadar rendeleyin. 10 dakika demlenmesinin ardından içine bir çay kaşığı bal ve biraz limon sıkın. Bu çayı her yemekten sonra bir bardak için. Diğer bir seçenek ise yemeklerden sonra, bir miktar zencefil i hafif tuzlayıp yiyebilir veya salatalarınıza katabilirsiniz. Zencefilin mucizevi faydaları
Karbonat
Hazımsızlığa en sık sebep olan, mide asitlerinin dengesizleşmesidir. Karbonat bu asit dengesini düzenleyici bir etki sağlar. Bir bardak ılık suya, bir çay kaşığı karbonat katıp karıştırın ve için. Midenizin rahatladığını göreceksiniz. Not: karbonatın uzun süre tüketilmesi önerilmez. Ayrıca yüksek tansiyon rahatsızlığı olanlarında karbonattan uzak durmaları gerekmektedir çünkü karbonatta bir tür tuz çeşididir.
Bitkisel Çaylar
Yatıştırıcı etkileri ve sindirimi kolaylaştırıcı özelliklerinden dolayı bitki çayları da hazımsızlık şikâyetlerinde başvurulacak doğal tedavi yöntemlerindendir. Sıcak suda 10 dakika demlediğiniz papatya çayı veya nane çayını içebilirsiniz. İsteğe bağlı içine limon sıkıp balda ilave edebilirsiniz. Yemeklerin arasında günde 2-3 bardak içmelisiniz.
Kimyon
Kimyon hazımsızlık, reflü gibi mide rahatsızlıklarında ilk akla gelen bitkilerdendir. Bunların yanında mide yanması, bulantı, ishal gibi mide ve bağırsak sorunlarında da etkilidir. Bir tatlı kaşığı kimyonu bir bardak sıcak suda kaynatın. Beş dakika demlendirin ve sonra süzün. İyileşene kadar her yemekten sonra bir bardak içebilirsiniz. Kimyonu pişirdiğiniz yemeklere de ekleyebilirsiniz. Diğer bir kullanım şekli, aktarda çektirip toz haline getirdiğiniz kimyondan bir tatlı kaşığı kimyonu bir bardak ayrana katıp içebilirsiniz.
Kişniş
Bilinirliği az olan bu bitki ve tohumları da hazımsızlık tedavisinde etkili bir yardımcımızdır. Çekilmiş kişniş tohumlarından bir tatlı kaşığı kadarını bir bardak ayrana katın ve karıştırıp için. Bunu her yemekten sonra uygulayabilirsiniz.
Hint Fesleğeni
Hint fesleğeni hazımsızlık ve asidik reflüyü yatıştırıcı etkiye sahiptir. Mideyi sakinleştirir ve mide&bağırsak gazlarının atımını kolaylaştırır. 2 – 3 yemek kaşığı yoğurda 5 – 6 adet ezilmiş fesleğen yaprağı, biraz karabiber tozu karıştırın. Bu karışımdan günde üç defa yiyin. Aktarda bulabileceğiniz kuru fesleğen ile çay yapıp sıcak olarak tüketebilirsiniz.
Tarçın
Tarçın, mide ve sindirim sorunları yaşayanların mutfaklarından eksik etmemesi gereken bir baharattır. Aktarlardan toz olarak satın alacağınız tarçından bir tatlı kaşığını sıcak bir bardak suya atın. 3-5 dakika demlenmesinin ardından sıcak olarak tüketin.
Hazımsızlıktan kurtulmak için:
• Günlük su tüketiminizi 8-10 bardaktan aşağı olmamasına dikkat edin.
• İçtiğiniz suyun içine birkaç damla limon ilave edin.
• Alkol, sigara ve stresin birçok hastalığın tetikleyicisi olduğunu unutmayın.
• Gereksiz ilaç kullanmaktan kaçının.
• Ev yapımı yoğurt, turşu, ekşi mayalı ekmek ve şalgam tüketimi birçok sindirim probleminin nedeni olan zararlı bakterileri uzaklaştırıp faydalı olanları arttırır. Bu da tüm sağlığınıza olumlu etki sağlar.
• Şayet kronik, şiddetli ağrı veya kusma gibi belirtileriniz varsa doktora gitmelisiniz.
