Günümüzde giderek daha fazla sayıda kişinin karşılaşır olduğu, ülkemizde yaklaşık her 3 erişkinden 1’inde görülen hipertansiyon sinsi bir hastalık.
Çoğu zaman şikayete yol açmadığından ‘sessiz katil’ olarak da adlandırılıyor. Acıbadem Maslak Hastanesi Kardiyoloji Uzmanı Prof. Dr. İlke Sipahi, ‘yüksek kan basıncı’ anlamına gelen hipertansiyonun bazen ense ağrısı veya burun kanamasına yol açabildiğini belirterek “Hipertansiyon şikayete yol açsa da, açmasa da, inme, kalp krizi ve kalp yetersizliği gibi hayati sonuçlar doğurabilir.
Hipertansiyonu olan 10 vakadan 9’unda tam olarak sebep bilinmemekle birlikte yaş, genetik miras ve aşırı kilo önemli rol oynamaktadır. Sebebin tam olarak bilindiği istisnai vakalarda ise hipertansiyon, böbrekler, böbrek üstü bezleri veya tiroit bezi hastalıklarına bağlanabilir” diyor. İdeal tansiyon değerinin 120/80 mm cıva ve altı olduğunu, özellikle bahardan yaza geçerken kan basıncının mevsim değişikliğinden etkilendiğini vurgulayan Prof. Dr. İlke Sipahi, hipertansiyonda dikkat edilmesi gereken 9 altın kuralı anlattı, önemli uyarılar ve önerilerde bulundu.
Havalar ısındıkça tansiyon düşebilir!
Yapılan araştırmalar sıcak aylarda damarların gevşemesine bağlı olarak tansiyonun biraz düşebileceğini gösteriyor. Öyle ki, seyrek de olsa sadece kışın tansiyon ilacı alan, yazın ilaçların kesildiği hipertansiyon hastaları dahi var. Dolayısıyla sıcaklık değişiklikleri olduğunda tansiyonunuzu daha yakından takip ederek, alışılagelmişin dışında ölçümler olduğunda hekiminize danışın.
Sıvı ve tuz dengesine dikkat!
Yaz aylarında terlemeye bağlı su ve tuz kaybı artabileceği için atardamarların içindeki kanın yaratacağı kan basıncı, yani tansiyon düşme yönünde eğilim gösterebiliyor. Yüksek tansiyonu olup ilaç alan hastalarda dahi tansiyon düşmeleri yaşanabiliyor ve düşük tansiyon bayılmaya bile yol açabiliyor. Tansiyon hastası olsanız da olmasanız da yazın sıvı tüketimine dikkat edin ve çok terlediğiniz günler mutlaka sıvı tüketimini artırın.
Çay-kahveden uzak durun
Her ne kadar yazın sıvı tüketiminin artırılması önerilse de, bu çay ve kahve tüketimini artırmak anlamına gelmemeli. Bu içeceklerin içerdiği kafein, idrar söktürücü etkiye yol açıyor ve idrarla fazla sıvı kaybı sonucu aslında negatif bir sıvı dengesi söz konusu oluyor.
Sigara ve alkolden uzak durun
Sigaranın sadece kanser ve kalp krizine değil, yüksek tansiyona da yol açabileceği iyi bilinmeli. Yine fazla alkol de hipertansiyona neden olabiliyor. Bilhassa tatillerde, kimi kişiler alkol tüketimini ciddi düzeyde artırıyor! Günlük alkol tüketiminde her 10 gramlık artışın büyük tansiyonu yaklaşık 1 milimetre cıva artırdığını bilin.
Seyahate tansiyon aletinizi de götürün
Kardiyoloji Uzmanı Prof. Dr. İlke Sipahi, “Farklı atmosferik şartlar nedeniyle farklı coğrafyalarda kan basıncında değişiklikler olduğundan tansiyon hastaları ilaçlarıyla birlikte mutlaka tansiyon aletlerini de valizlerine koymalı ve gittikleri yerde tansiyonlarını düzenli olarak ölçmeli. Gerekirse ilaçlarda doz değişikliği için hekimlerine danışmalı” diyor.
Aşırı beslenmeye dikkat!
Günümüzde herşey dahil konsepti ile hizmet veren tatil köyleri fazlasıyla popüler. Kimimiz bu tarz tatiller esnasında yeme – içme konusunda ipin ucunu kaçırıp kilo alabiliyoruz. Kilo aldıkça tansiyonun arttığı, öte yandan kilo verdikçe de tansiyonun düştüğü iyi bilinmeli.
Egzersiz deyip geçmeyin
Düzenli egzersizin kan basıncını düşürdüğü bir gerçek. Ancak aşırı sıcak ve nemli havalarda egzersizin sıvı dengesinde ciddi oynamalara yol açabildiği, sıcaklık yorgunluğu ve ısı çarpması riskini de artırabildiği biliniyor. Dolayısıyla aşırı sıcaklığın söz konusu olduğu günler egzersiz yapılmaması daha doğru.
11:00-14:00 arası tehlikeli saatler
Yazın 11-14 saatleri arası sıcaklık yorgunluğu ve ısı çarpması riskinin en yüksek olduğu saatler. Bu nedenle hem hipertansiyon hastalarının hem de sağlıklı kişilerin, aşırı sıcaklığın olduğu günlerde özellikle bu saatlerde dışarıda bulunmamalarında fayda var. Dışarı çıkmak zorunda iseniz mutlaka şapka takın, açık renkli kıyafet giyin ve bol su için.
Doktor kontrolünü ihmal etmeyin
Kardiyoloji Uzmanı Prof. Dr. İlke Sipahi “Uzun süren yaz tatilleri sırasında hipertansiyon hastaları hekimlerinden uzak kalabilmektedir. Eğer bu tatiller esnasında kan basıncında oynamalar, ilaç yan etkileri vb. söz konusu olursa hastalar en azından telefonla hekimlerine ulaşmalı, gerekirse tatil yaptıkları bölgede de ikinci bir hekime görünmelidirler” diyor.
