Yüksek Seçim Kurulu (YSK), 24 Haziran’da yapılacak 27. Dönem Milletvekili Genel Seçiminde kullanılacak oy pusulalarında “Evet” veya “Tercih” mühürlerinin basıldıkları yerlere göre ortaya çıkabilecek muhtemel sonuçları ve oyun geçerli geçersiz sayılmasına ilişkin durumları gösteren örnek oy pusulası şablonları hazırlandı.
Seçimde ilk kez uygulanacak siyasi partilerin ittifak yaparak seçime katılmaları nedeniyle nasıl oy kullanılacağı ve oyların hangi durumda geçerli sayılacağı gibi konular da merak ediliyordu. YSK tarafından, 18 farklı duruma göre hazırlanan örnek oy pusulası şablonlarıyla merak edilen bu sorulara yanıt verildi.
İşte Yüksek Seçim Kurulu’nun paylaştığı geçerli ve geçersiz oy pusulası örnekleri:
Örnek 1
Örnek oy pusulası şablonlarının birincisine göre, sadece ittifak unvanı bölümüne “EVET” veya “TERCİH” mührünün basılması halinde bu oy ittifakın ortak oyu sayılacak.
Örnek 2
– İkinci örneğe göre, ittifak unvanı bölümüne taşacak şekilde, bir siyasi partiye ayrılan alana “EVET” veya “TERCİH” mührünün basılması halinde oy pusulaları geçerli kabul edilecek ve bu oy mührün basıldığı partiye sayılacak.
Örnek 3
– İttifak alanı içerisinde mührün yalnızca bir siyasi partiye ayrılan alana basılması halinde, bu oy pusulası geçerli kabul edilecek ve bu oy, basılan partinin oyu sayılacak.
Örnek 4
– Başka bir siyasi parti veya ittifak alanı dışına taşmamak kaydıyla siyasi parti ittifak alanına birden çok mühür basılması oy pusulasını geçersiz kılmayacak ve bu oy ittifakın ortak oyu sayılacak.
Örnek 5
– Bir siyasi parti alanına basılan “TERCİH” veya “EVET” mührünün alanları ayıran çizgili bölgeye taşmış olması halinde diğer siyasi partinin alanına geçilmediği için oy pusulası geçerli sayılacak ve bu oy mühür basılan partiye yazılacak.
Örnek 6
– İttifak alanı içinde, bir siyasi partiye basılan mührün, ittifak alanlarını ayıran çizgili bölgeye taşmış olması oy pusulasını geçersiz kılmayacak ve bu oy mührün denk geldiği partiye sayılacak.
Örnek 7
– İttifak alanı içerisinde yer alan siyasi partiye ait bölüme, parti çizgisini taşacak şekilde birden fazla “EVET” veya “TERCİH” mührü basılması halinde bu oy geçerli sayılacak ve bu oy mühür basılan partinin oyu kabul edilecek.
Örnek 8
– İttifak alanı içindeki bir siyasi partiye ait bölüme, birden fazla “EVET” veya “TERCİH” mührü basılması halinde bu oy geçerli kabul edilecek ve bu oy mühür basılan partinin oyu sayılacak.
Örnek 9
– İttifak alanı içerisinde yer alan siyasi partilerden hangisine ait olduğu belirlenemeyen ancak ittifak alanına basılan “EVET” veya “TERCİH” mührü bulunan oy pusulası geçerli olacak, bu oy ittifakın ortak oyuna sayılacak.
Örnek 10
– İttifak alanı içerisinde mührün hem bir siyasi partiye ayrılan alana hem de ittifak unvanı bölümüne basılması halinde bu oy pusulaları geçerli kabul edilecek ve bu oy mühür basılan partiye sayılacak.
Örnek 11
– İttifak alanı içerisinde mührün hem birden fazla siyasi partiye ayrılan alana hem de ittifak unvanı bölümüne basılması halinde oy pusulası geçerli sayılacak ve ittifakın ortak oyuna yazılacak.
Örnek 12
– İttifak alanı içerisinde TERCİH veya EVET mührünün hem birden fazla siyasi partiye ayrılan alana, hem de ittifak unvanı bölümüne basılması halinde; bu oy pusulaları geçerli kabul edilir ve bu oy ittifakın ortak oyuna sayılır.
Örnek 13
– Bir siyasi parti, ittifak alanına basılan EVET veya TERCİH mührünün alanları ayrılan çizgili bölgeye taşmış olması, oy pusulasını geçersiz kılmaz ve bu oy (B) partisine sayılır.
Örnek 14
– İttifak alanı içerisinde bir siyasi partiye ayrılan alana taşacak şekilde EVET veya tercih mührünün basılması halinde, bu oy pusulaları geçerli kabul edilir ve bu oy ittifakın ortak oyuna sayılır.
Örnek 15
Aynı ittifak içerisinde yer almayan birden fazla siyasi partiye mühür basılması halinde oy pusulası geçersiz sayılacak.
Örnek 16
– Hem ittifak alanı içindeki bir partiye hem de ittifak dışındaki partilerden birine mühür basılması halinde de oy pusulası geçersiz olacak.
Örnek 17
Birden fazla ittifaka ayrılan alanlara TERCİH veya EVET mührü basılmış olan oy pusulaları geçersiz sayılır.
Örnek 18
Bir siyasi parti alanına basılan TERCİH veya EVET mührünün alanları ayrılan çizgili bölgeyi taşıp, başka bir partiye ayrılan alana taşmış olması oy pusulasını geçersiz kılar.
27. Dönem Milletvekili Genel Seçimi’ne, AK Parti, CHP, HDP, HÜDA PAR, İYİ Parti, MHP, Saadet Partisi ile Vatan Partisi katılacak. BTP seçimlerden çekildi. BBP’nin adayları AK Parti, DP’nin adayları ise İYİ Parti listelerinden seçime girecek.
Siyasi partilerin oy pusulasındaki yeri için YSK’de yapılan kura çekimine göre AK Parti ve MHP’nin oluşturduğu, BBP’nin destek verdiği “Cumhur İttifakı” oy pusulasının ilk sırasında, CHP, İYİ Parti, Saadet Partisi ve Demokrat Partinin (DP) kurduğu “Millet İttifakı” son sırasında olacak. Oy pusulasında HÜDA PAR ikinci, Vatan Partisi üçüncü, HDP dördüncü sırada yer alacak.
Nasıl oy kullanacağım?
Mührü, tercih ettiğiniz alanın dışına taşırmayın. Birden fazla alana mühür basmayın. Birleşik oy pusulasında tercih ettiğiniz alana “TERCİH” veya “EVET” mührünü basın ve mührün kurumasını bekleyin. Mühürlediğiniz yer dışta kalacak şekilde oy pusulasını katlayıp zarfa koyun. Zarfı sandığa attıktan sonra sandık seçmen listesinde adınızın bulunduğu yerin karşısına imzanızı atın.
Nerede oy kullanacağım?
Nerede ve kaç numaralı sandıkta oy vereceğinizi gösteren seçmen bilgi kağıdınızı yanınıza alın. Seçmen bilgi kağıdı kendisine ulaşmayan seçmenler, YSK’nın sayfasından ‘Nerede Oy Kullanacağım’ bölümünden sorgulamayaparak seçmen bilgi kağıdının dökümünü alabilir.
İttifaklar
Milletvekili Seçimlerinde ittifak grupları arasında; iktidar kanadında “Cumhur İttifakı (AKP-MHP)”, muhalefet kanadında ise “Millet İttifakı (CHP-İYİ Parti-Saadet Partisi, Demokrat Parti” yer alıyor.
Oy kullanırken yapılması yasak olanlar:
Sandık kurulu görevlisi kimliğinizi alarak seçmen listesinde isminizi bulur ve kontrollerini yaptıktan sonra birleşik oy pusulası, zarf ve mührü size vererek kabinde oyunuzu kullanmanızı ister. Cep telefonu, fotoğraf veya film makinesi gibi görüntü kaydedici veya haberleşme sağlayıcı cihazlarla oy verme yerine girilmesi yasaktır ve cezası bulunmaktadır. Bu tür cihazların oy verme işlemi bittikten sonra iade edilmek üzere sandık kuruluna bırakılması gerekmektedir.
Seçmen nasıl oy kullanacak?
-Oy kullanmaya giderken yanınıza TC kimlik numarası taşıyan Türkiye Cumhuriyeti Kimlik Kartı veya resmi soğuk damgalı, resimli olan ve kimlik yerine geçen resmi belgelerden (Pasaport, basın kartı vs.) biri bulundurulmalı.
-Seçmen, kendisine verilen zarfların üzerinde YSK amblemi ve iki adet mühür, oy pusularında ise YSK fligranı ve bir adet mühür olduğuna dikkat etmeli. Bu özellikleri barındırmayan oylar geçersiz sayılacaktır.
-Sandık kurulu başkan ve üyeleri hiçbir gerekçeyle seçmenle birlikte oy kullanma alanına giremez. Engelli seçmenler gerekirse ya yanında bulunan akrabalarından birinin, ya da tercih edecekleri başka bir seçmenin yardımıyla oy kullanabilir.
-Milletvekili seçimleri pusulasında eğer bir ittifaka oy verilecekse; ittifak alanı içinde birden çok mühür vurulursa ya da tek mühür olsa dahi bu mühür iki partiyi birden kapsayacak şekilde vurulursa oylar ‘ittifak oyu’ olarak yazılıp daha sonra YSK tarafından ilgili partilere oransal dağıtımı yapılacaktır.
-İttifak alanında bir partiye ayrılan sınırlar içerisinde birden çok mühür vurulması, ya da bu alana tek mühür vurulması halinde oylar ilgili partiye yazılacaktır.
Oy zarfının mühürlü olduğuna dikkat edin
Sandık kurulu başkanı, mühürlenmiş oy zarfı ile cumhurbaşkanlığı ve milletvekilliğine ilişkin iki birleşik oy pusulasını ve mühürü size verecek. Oy pusulasında sandık kurulu mührü dışında mühür ya da işaret olup olmadığını kontrol edin.
Cumhurbaşkanlığı seçimlerin ilk turunda %50’yi bulan aday olmazsa ne olacak?
İlk turda Cumhurbaşkanı adaylarından hiçbirisi oyların %50’sinden fazlasını alamazsa, 8 Temmuz 2018’de ikinci tur seçimleri olacak. İkinci tura normal şartlarda birinci turda en çok oyu alan ilk iki aday katılacak. İkinci tura katılamaya hak kazanan adaylardan birinin herhangi bir nedenle seçime katılmaması halinde; ikinci oylama, boşalan adaylığın birinci oylamadaki sıraya göre ikame edilmesi suretiyle yapılacak.
Diğer tüm adayların ikinci oylamaya katılamadığı ve ikinci oylamaya tek adayın kalması halinde, bu oylama referandum şeklinde yapılacak. Aday, geçerli oyların salt çoğunluğunu aldığı takdirde Cumhurbaşkanı seçilecek. Oylamada, adayın geçerli oyların çoğunluğunu alamaması halinde sadece Cumhurbaşkanı seçimi yenilenecek.
Tüm bu ihtimaller neticesinde kazanan aday, 5 yıllığına Cumhurbaşkanlığı görevini üstlenecek. Mevcut sistemde Cumhurbaşkanı en fazla iki defa, yani 10 yıl için görev yapabilecek.
