Cep telefonu, un, şeker, kozmetik kanser yapar mı?

Şeker, un, makyaj malzemeleri, saç boyaları, cep telefonu kanser yapar mı? İşte merak edilen tüm bu soruların yanıtını Tıbbi Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Bala Başak Öven verdi: Bir şeyin kanser yaptığını söyleyebilmek için uzun yıllar boyunca yapılan tıbbi araştırmalarla kanıtlanmış olması gerekir. Mesela cep telefonu hayatımıza gireli sadece 20 yıl oluyor.

Cep telefonu, un, şeker, kozmetik kanser yapar mı?

Kanser vücudun herhangi bir yerinde başlayan, kontrolsüz hücre çoğalmasıdır. Yaşın ilerlemesiyle beraber kansere yakalanma riski artar. Kanserin asıl sebebi bilinmiyor, bildiğimiz hücrelerimizdeki bazı değişikliklerin kanser yaptığıdır.

Her kanser türünün gelişmesi farklı hızda olur, bu sebeple tedaviye verdiği yanıtlar da değişiktir. Bazı kanserler cerrahi ile tedavi edilirken bazı tipleri kemoterapi ilaç tedavisine daha iyi yanıt verir. Bir diğer tedavi seçeneği ise radyoterapidir (ışın tedavisi). Bazı kanser türlerine ise son dönemde kanserle savaşta yeni umut olarak öne çıkan ve tümörü değil, bağışıklık sistemini hedef alan immünoterapi tedavisi uygulanabilir.


Kanser tedavisi verilirken öncelikle hastalığın kişideki yaygınlığını bilmek gerekir. Bahçeşehir Üniversite Hastanesi Medical Park Göztepe Tıbbi Onkoloji Uzmanı Prof. Dr. Bala Başak Öven, kanserin asıl nedeninin kesin olarak bilinmediğinin altını çizdi. Peki, her gün ortaya atılan iddialar… Prof. Dr. Öven, beslenme, teknoloji, kozmetik ile kanser ilişkisine detaylı bir açıklama getirdi.

Kanserin kesin nedeni bilinmiyor

Yediğimiz bazı besinlerin kanser tipleriyle ilişkili olduğunu biliyoruz, ancak kansere neden olan kesin sebepleri belli değildir. Şeker tüketimi direk kanser oluşumunu, yayılımını veya kanserin ilerlemesini arttırmaz. Ancak şeker ve şekerli içecekler diyetteki kalori miktarını artırarak kilo artışına sebep olabilir. Kilo artışı meme kanseri, bağırsak kanseri gibi bazı kanser türleriyle ilişkilidir.

Kanser riskini azaltmak için beslenme önerileri:

• Bol bol taze meyve ve sebze tüketilmesi (günde 2-3 porsiyon),

• Rafine şeker yerine tahıl tüketimi artırılmalı,

• Kırmızı et tüketimi sınırlandırılmalı,

• İşlenmiş et tüketimi kısıtlanmalı (salam, sucuk, sosis),

• Sağlıklı kiloda kalmak için gayret edilmeli.

Cep telefonu üzerine yapılan bilimsel çalışma

Cep telefonlarının yaygın olarak kullanılmasıyla, cep telefonlarının güvenliği ile ilgili tartışmalar da arttı. Cep telefonları radyofrekans dalgaları yayar. Özellikle beyin tümörleri ve baş-boyun tümörlerine neden olup olmadığı tartışmalıdır. Cep telefonları, yakındaki baz istasyonlarına radyofrekans dalgaları göndererek çalışırlar. Bu bir çeşit elektromanyetik alan oluşturur.


Radyodalgaları, mikrodalga gibi radyofrekans dalgaları da non-iyonize radyasyon formudur. Bu direk DNA hasarı yapacak güçte enerjiye sahip değildir. Radyofrekans dalgalarının, X ışınları gibi güçlü radyasyon etkisi yoktur.

Cep telefonu kullanan ve kullanmayan beyin tümörlü hastalar karşılaştırıldığında cep telefonu kullananlarda beyin tümörünün daha fazla olduğu gösterilememiştir. Ayrıca daha yoğun telefon kullanıcılarında da risk artmamıştır.

Bununla ilgili beyin tümörü saptanan 5 bin kişiyi değerlendiren büyük bir çalışmada, beyin tümörü riski ile telefon kullanım sıklığı veya süresi arasında ilişki gösterilememiştir. Fakat bilinen sebebin kansere yol açtığını söyleyebilmek için yüzyıllar boyunca maruziyet olmalıdır, cep telefonları daha 20 yıldır kullanıldığı için ileride nasıl bir sağlığa olumsuz etkisi olacağını söylemek güçtür.

Kozmetik ve meme kanseri ilişkisi kanıtlanmadı!

Kozmetikler geniş yelpazede ürünlerdir. Bazıları cilt ve gözde irritasyona ve alerjik reaksiyonlara neden olabilir ama bunlar kısa süreli hasarlardır. Ürün kullanımı kesilirse şikayetler kaybolur. Fakat hangi kozmetiklerin veya içeriklerinin daha ciddi sağlık problemine yol açtığı net bilinmemektedir. Meme kanser riskinin ile antiperspiranların (ter önleyici) kullanımına ait yeterli veri bulunmamaktadır.

2002’de 813 meme kanserli kadın ve 793 hastalıksız kişi karşılaştırıldığında antiperspiran, deodorant kullanımı veya koluk altı traşlama arasında fark bulamamışlardır. Paraben pek çok makyaj ürününde (ruj, maskara, fondöten, traş kremi, losyon, güneş kremi) kullanılan koruyucu kimyasal bir maddedir.

Bu madde ciltte emilir ve zayıf östrojen etkisi mevcuttur. Östrojen, özellikle meme kanserine bilinen risk faktörüdür. Fakat paraben ile meme kanseri arasında ilişki gösterilememiştir. Sık kullanılan kalıcı saç boyaları içerdiği kimyasallar nedeniyle saç foliküllerini etkileyebilir ve kanserojen olabilir.

Özellikle geçmişte kullanılan ve kanser yapıcı olabilen kimyasallar içeren saç boyaları içindeki maddeler son yıllarda değiştiğinden kullanımları daha güvenlidir. Meme kanseri ile saç boyası kullanımı arasında ilişki gösterilememiştir. Özellikle bazı yeni ürünler bitkisel bazlı olup, bu konuda endişelenen hastalar için önerilebilir.

Korkmayın, kontrollerinizi yaptırın

Kanser günümüzde artık önlenebilir ve tedavi edilebilir bir hastalıktır. Pek çok kanser türünün oluşumu yaşam koşullarının iyileştirilmesi, sigarayı bırakma, alkol tüketiminin azaltılması, fiziksel aktivitenin azaltılması ve sağlıklı beslenme ile azaltılabilir. Kanseri erken evrede yakalayabilmek için sağlıklı bireylerde belli aralıklarla tarama testleri yapılması önerilir. Tarama testleri, kanser bulguya sebep olmadan saptamaya yardımcı olur. Meme, bağırsak, rahim ağzı ve akciğer kanseri gibi hastalıklarda tarama testleri ile kanser yayılımı olmadan erken saptanıp tamamen tedavi edilebilmek mümkündür.

Kanser sadece vücudu etkilemekle kalmaz, duygu ve düşünceleri de etkileyip kişide endişeye sebep olabilir. Kanser tanısıyla baş etmenin önemli bir bölümü duygu ve kaygıları tanımaktır. Endişe ve duygularla baş etmek, insanları daha mutlu kılar ve hayat kalitesini artırır. Kanser hastaları ve yakınları sürekli iyi gözükmek zorunda hissederler.


Bu kişilerde baskı yaratır, üzüntü, depresyon korku ve endişe normal tepkilerdir. Kişinin stresinin azaltılmasının, kanserli hastanın yaşam süresinde değişiklik yaptığı konusunda net veriler bulunmamaktadır. Hastalara hastalıkları ile ilgili yeterli bilginin verilmesi, endişe, stresi azaltarak yaşam kalitesini artırabilir. Ruh sağlığı ve duygusal destek hasta ve yakınlarının kanserleri ve tedavileriyle daha kolay başa çıkmasını sağlar.

Kanser yapar mı? Kanserin kozmetik, beslenme ve teknoloji ile ilişkisi


Editor
İndigo Dergisi Haber Merkezi | İndigo Dergisi, 18 yıldır yayın hayatında olan bağımsız bir medya kuruluşudur. İlkelerinden ödün vermeden tarafsız yayıncılık anlayışı ile çalışmaktadır. 2005 yılında kurulan İndigo Dergisi, indigodergisi.com web sitesi üzerinden tamamen dijital ortamda günlük yayın yapmaktadır. Aynı zamanda Türkiye’nin ilk internet haber dergisi olmakla birlikte, tüm yayın kadrosu ve okurlarıyla birlikte sürekli gelişmektedir. İndigo Dergisi’nin amacı; gidişatı ve tabuları sorgulayarak, kamuoyu oluşturarak farkındalık yaratmaktır. Vizyonu; okuyucularında sosyal sorumluluk bilinci geliştirerek toplumun olumlu yönde değişimine katkıda bulunmaktır. Temel değerleri; dürüst, sağduyulu, barışçıl ve sosyal sorumluluklarının bilincinde olmaktır. İndigo Dergisi, Türkiye’nin saygın İnternet yayınlarından biri olarak; iletişim özgürlüğünü halkın gerçekleri öğrenme hakkı olarak kabul etmekte; Basın Meslek İlkeleri ve Türkiye Gazetecileri Hak ve Sorumluluk Bildirgesi’ne uymayı taahhüt eder. İlaveten İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi’ni benimsemekte ve yayın içeriğinde de bu bildiriyi göz önünde bulundurmaktadır. Buradan hareketle herkesin ırk, renk, cinsiyet, dil, din, siyasi veya diğer herhangi bir milli veya içtimai menşe, servet, doğuş veya herhangi diğer bir fark gözetilmeksizin eşitliğine ve özgürlüğüne inanmaktadır. İndigo Dergisi, Türkiye Cumhuriyeti çıkarlarına ters düşen; milli haysiyetimizi ve değerlerimizi karalayan, küçümseyen ya da bunlara zarar verebilecek nitelikte hiçbir yazıya yer vermez. İlkelerinden ödün vermeyen şeffaf yayıncılık anlayışını desteklemektedir. Herhangi bir çıkar grubu, örgüt, ideoloji, politik veya dini; hiçbir oluşumun parçası değildir. Köşe yazarlarımızın yazdıkları fikirler, kendi özgür düşünceleridir; İndigo Dergisi yayın politikası dahilinde değerlendirilir ve yayın ilkeleri ile çelişmediği müddetçe, düşünce ve ifade özgürlüğünü teşvik ederek yayına alınır. İndigo Dergisi, sunduğu tüm bilgilerin doğruluğunu teyit ve kontrol eder; bu bilgilerin geçerliliğine son derece önem verir.