Babaların çocuk gelişimi için 6 kritik rolü

Babaların, çocukların gelişimi için 6 kritik rolü… Çocuklar ruhsal ve toplumsal açıdan sağlıklı gelişebilmek için her iki cinsiyetten rol modellerine ihtiyaç duyuyorlar. Çocuk gelişimi denildiğinde akla ilk olarak anneler geliyor. Oysa babaların çocuklarıyla ilgilenmeleri, onların gelişimi ve bakımlarıyla ilgili sorumluluk almaları, ihtiyaç ve sorunlarına yanıt verebilmeleri çok önemli.

Babaların çocuk gelişimi için 6 kritik rolü

Kısa sürelerle bile olsa çocuklarının gelişim düzeylerine uygun, aktif ve hayal gücüne dayalı oyunlar oynayan; zamanı onların becerilerini geliştirmek için değerlendiren babaların çocuklarıyla kaliteli zaman geçirdiklerini söyleyebiliriz.

Bu babaların çocukları, ruhsal ve toplumsal açıdan daha sağlıklı gelişim gösteriyorlar. Babalarıyla iletişimi yetersiz veya sorunlu olan çocuklar ise uzun dönemde özgüven sorunu yaşayabiliyor ve akranları tarafından dışlanabiliyorlar. Ayrıca akademik başarıları da düşebiliyor.


Peki, sağlıklı baba çocuk ilişkisi, çocuğun geleceğini nasıl etkiliyor? Acıbadem Üniversitesi Atakent Hastanesi Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Uzmanı Doç. Dr. Ali Evren Tufan; baba faktörünün çocukların ruhsal, zihinsel ve kişilik gelişimi üzerindeki 6 kritik rolünü anlattı, önemli uyarılarda bulundu.

Sosyal becerisini geliştiriyor

Çocuk, annenin sevgisi ile bakımıyla sevilen ve değer verilen bir varlık olduğunu, bunun yanı sıra kendisinin de çevresindekilerin gereksinimlerini karşılayabileceğini öğreniyor. Ayrıca erken dönem çocukluk çağında ve bebeklik döneminde zihninde anne ile kendisini bir tutabiliyor, diğer bireylerin varlığını ise ancak baba figürünü fark etmeyle kabulleniyor.

Anne ve çocuk dışında babanın varlığı, çocuğun sevgiyi ve sahip olduklarını paylaşabilmesinde, karşılaştığı sosyal sorunlara çözüm getirebilmeyi öğrenmesinde etkili oluyor. Bu üçlü ilişkide; sahip olduklarını paylaşma, isteklerini erteleyebilme, ihtiyaçlarını ifade edebilme, duyguları tanıma ve ifade etme becerilerinin temeli atılıyor.

Disiplinsiz sevgi, çocuğu boşlukta bırakıyor!

Cinsel kimlikte anahtar rol üstleniyor

Hem erkek, hem kız çocuklarının cinsel gelişimleri babaların varlığından etkileniyor. Erkek çocuklar 3 yaş civarında annenin sevgisi için babalarıyla rekabete girebiliyorlar. Çözüm olarak babalarıyla özdeşleşebiliyorlar.

Bu özdeşim, babanın gözlük ve benzeri eşyalarını kullanma, boya ile kendisine bıyık/sakal çizme gibi davranışlarla dışa vurulabiliyor. Babanın bu davranışların olağan olduğunu kabullenmesi ve çocuğun öfke ile rekabet duygularını ifade edebilmesini kolaylaştırması, sağlıklı bir baba-çocuk ilişkisinin kurulmasında ve çocuğun cinsel gelişiminde faydalı olabiliyor.

Erkek çocukların rekabet ve özdeşimle ilgili davranışlarına katı bir şekilde yaklaşmak, beceri ile yetilerini aşağılamak ise bu gelişim basamağında sorun yaratabiliyor ve cinsel kimlik ile rolleri olumsuz etkileyebiliyor.

babalar çocuklarla iletişim

Kız çocukları da 3 yaşından itibaren babalarına ilgi duymaya başlıyor, onlarla daha çok zaman geçirmek ve iletişim kurmak istiyorlar. Kız çocuklarının babalarıyla kurdukları ilişki ve iletişim biçimi ileride karşı cinsle kuracakları ilişkinin kalitesi ile şeklini etkileyebiliyor.


Örneğin babalarıyla ilişki ve iletişimi kısıtlı olan, ihmal edildiklerini düşünen kız çocukları, ihtiyaç duydukları ilgi ile şefkati kendilerinden yaşlı ve olgun erkeklerde arayabiliyorlar. Ayrıca babalarıyla ilişki ve iletişimde sorun yaşayan kız çocukları ileride içe yönelim bozuklukları (depresyon, kaygı ve benzeri) açısından risk altında olabiliyorlar.

Zeka gelişimine katkı sağlıyor

Babanın varlığı ile ilgisi, çocuğun çevresindeki fiziksel ve sosyal uyaranları zenginleştiriyor, bu sayede de zeka gelişimine katkıda bulunuyor. Yapılan araştırmalarda, annelerin çocuklarıyla daha çok sözel ve duygusal, babaların ise daha çok fiziksel becerilere dayalı oyunları tercih ettikleri saptanmış.

baba çocuk

Fiziksel becerilere dayalı oyunlar çocukların kas gelişiminde etkili olmasının yanı sıra görsel- motor organizasyon, görsel dikkat ve organizasyon becerilerinin gelişmesine katkıda bulunuyorlar. Babalarıyla daha çok zaman geçiren ve farklı becerileri geliştiren oyunlar oynayan çocukların gelecekte daha yüksek akademik ve mesleki başarılar sağladıkları yine yapılan çalışmalarla gösterilmiş.

Özgüvenini artırıyor

Hem erkek, hem kız çocukları için baba, “dış dünyadaki sorunları çözen”, fiziksel yapısından bağımsız olarak “güçlü” olarak algılanan ebeveyn oluyor. Çocuklar babalarının aile içi ve dışındaki sorunlara yaklaşımını model alıyor ve özgüvenlerini geliştiriyorlar. Babaların çocuklarına karşılaşacakları sorunları çözebilecekleriyle ilgili mesajları da özgüven gelişimine katkıda bulunuyor.

baba çocuk gelişimi

Karakter oluşumunu belirliyor

Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Uzmanı Doç. Dr. Ali Evren Tufan babaların disipline yönelik yaklaşımının çocuklarının kişilik gelişimini de etkileyebildiğine işaret ederek; “Sürekli kısıtlayan, cezalandıran, kurallar ve yönergeler konusunda çocuklarının fikirlerine açık olmayan babaların çocukları ya babalarıyla çatışmaya giriyor ve isyankar bir kişilik örüntüsü geliştiriyor ya da kendi istek ile ihtiyaçlarını bastırarak boyun eğiyor, utangaç ve içe dönük bir kişiliğe sahip oluyorlar.

Diğer yandan aile içi kural ve yönergeler hakkında çocukların geri bildirimini de dikkate alan, kural ile sınırları çocuğun yaşı ve gelişim düzeyine göre değiştirebilen babaların çocukları ise daha sağlıklı bir kişilik gelişimi gösteriyorlar” diyor.

Lohusa dönemi yaşayan babalar ne yapmalı?

Ruhsal sorunlara karşı güçlendiriyor

Sağlıklı bir ruhsal gelişim; paylaşabilme, isteklerini erteleyebilme, ihtiyaçlarını ifade edebilme, duygularını tanıma ve ifade etme, cinsel kimliğini oluşturabilme ve bu kimlikle ilgili rolleri yerine getirebilme, bilişsel becerileri karşılaştığı sorunları çözmek için kullanabilme, karşılaştığı sorunları çözebileceğine yönelik kendine güven duyma gibi becerileri gerektiriyor.


Bu beceriler, ileride gelişebilecek depresyon, kaygı ve benzeri ruhsal sorunlara karşı da direnç sağlıyor. Dolayısıyla, çocukların ruhsal sağlığında babaların veya baba yerine geçebilecek kişilerin varlığı son derece önemli bir rol üstleniyor.

Annenin suçluluk duygusu çocukta kaygı ve öfkeye neden oluyor!


Editor
İndigo Dergisi Haber Merkezi | İndigo Dergisi, 18 yıldır yayın hayatında olan bağımsız bir medya kuruluşudur. İlkelerinden ödün vermeden tarafsız yayıncılık anlayışı ile çalışmaktadır. 2005 yılında kurulan İndigo Dergisi, indigodergisi.com web sitesi üzerinden tamamen dijital ortamda günlük yayın yapmaktadır. Aynı zamanda Türkiye’nin ilk internet haber dergisi olmakla birlikte, tüm yayın kadrosu ve okurlarıyla birlikte sürekli gelişmektedir. İndigo Dergisi’nin amacı; gidişatı ve tabuları sorgulayarak, kamuoyu oluşturarak farkındalık yaratmaktır. Vizyonu; okuyucularında sosyal sorumluluk bilinci geliştirerek toplumun olumlu yönde değişimine katkıda bulunmaktır. Temel değerleri; dürüst, sağduyulu, barışçıl ve sosyal sorumluluklarının bilincinde olmaktır. İndigo Dergisi, Türkiye’nin saygın İnternet yayınlarından biri olarak; iletişim özgürlüğünü halkın gerçekleri öğrenme hakkı olarak kabul etmekte; Basın Meslek İlkeleri ve Türkiye Gazetecileri Hak ve Sorumluluk Bildirgesi’ne uymayı taahhüt eder. İlaveten İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi’ni benimsemekte ve yayın içeriğinde de bu bildiriyi göz önünde bulundurmaktadır. Buradan hareketle herkesin ırk, renk, cinsiyet, dil, din, siyasi veya diğer herhangi bir milli veya içtimai menşe, servet, doğuş veya herhangi diğer bir fark gözetilmeksizin eşitliğine ve özgürlüğüne inanmaktadır. İndigo Dergisi, Türkiye Cumhuriyeti çıkarlarına ters düşen; milli haysiyetimizi ve değerlerimizi karalayan, küçümseyen ya da bunlara zarar verebilecek nitelikte hiçbir yazıya yer vermez. İlkelerinden ödün vermeyen şeffaf yayıncılık anlayışını desteklemektedir. Herhangi bir çıkar grubu, örgüt, ideoloji, politik veya dini; hiçbir oluşumun parçası değildir. Köşe yazarlarımızın yazdıkları fikirler, kendi özgür düşünceleridir; İndigo Dergisi yayın politikası dahilinde değerlendirilir ve yayın ilkeleri ile çelişmediği müddetçe, düşünce ve ifade özgürlüğünü teşvik ederek yayına alınır. İndigo Dergisi, sunduğu tüm bilgilerin doğruluğunu teyit ve kontrol eder; bu bilgilerin geçerliliğine son derece önem verir.