Daha çok yaz mevsiminde kullanılan sinek kovucu spreyler ve böcek ilaçları, önemli sağlık sorunlarına neden olabiliyor. Böcekleri uzak tutan haşere kovucuların çoğunda bulunan, bir nevi tarım ilacı olan toksik kimyasal DEET, kanserden, beyin hasarına, alerjik reaksiyonlardan, nöbetlere, konsantrasyon eksikliğinden, hafıza sorunlarına ve öğrenme güçlüğüne kadar birçok hastalığa davetiye çıkarıyor.
Sinek savar tehlikesi: Sinekleri mi yoksa kendinizi mi öldürüyorsunuz?
Yaz mevsimiyle birlikte sıklıkla kullanılan sinek savarların önemli sağlık sorunlarına yol açtığına dikkat çeken Fitoterapi Uzmanı Dr. Ümit Aktaş, “Bu spreylerin çoğunda DEET (N,N-Diethyl-meta-toluamide) isimli toksik bir kimyasal bileşen kullanılır. Bir nevi tarım ilacı olan bu kimyasalla ilişkilendirilen bir sendrom bile var: Literatüre gizemli bir hastalık olarak giren “Körfez Savaşı Sendromu”.
Sinek kovucu spreyler ve böcek ilaçlarının neden olduğu hastalıklar arasında; alerjijk reaksiyonlar, nöbetler, küçük çocuklarda kalıcı beyin hasarları, kanser, hafıza ve öğrenme güçlüğü yer alıyor. Annelerin küçücük çocuklarına bile sıkmaktan imtina etmedikleri bu spreylerin tehlikeleri önemli boyutta.” dedi.
Odayı havalandırmak çözüm değil!
Günlük hayatta sıkça kullanılan böcek ilaçlarının da aynı DEET gibi birer zehir olduğunu hatırlatan Dr. Ümit Aktaş, “Bu spreylerde permetrin gibi tehlikeli maddeler de bulunuyor. Karşınızda akciğer ve karaciğer tümörleri, bağışıklık sistemi sorunları ve kromozal anomalilerle ilişkilendirilen bir zehir var. Şöyle bir yanlış düşünce var: ‘Odayı ilaçlar kapısını kaparım. Yarım saat bekleyip, biraz da havalandırdıktan sonra havada ilaç falan kalmaz.’ Değil yarım saat, odayı tüm gün havalandırsanız bile bulunduğunuz ortamdaki toksik maddeler yok olmaz.
Sivrisinek problemiyle ilgili ilginç bir bilgi de; bilimsel çalışmalar sivrisineklerin sinek ilaçlarında kullanılan belli başlı maddelere karşı direnç geliştirdiğini gösteriyor. Hatta Dünya Sağlık Örgütü (WHO) bir bildiri yayımlayarak ülkeleri bu probleme karşı uyardı. Görünen o ki sivrisineklerden korunmak adına kendinizi, çocuğunuzu maruz bıraktığınız böcek ilaçları, yakın gelecekte sizi zehirlemekten başka bir işe yaramayacak” dedi.
Çözüm doğada
Peki zehirlenmeden, doğayı zehirlemeden, ekolojik dengeyi bozmadan sinekleri, böcekleri uzak tutmanın yolları var mı? İnsanoğlunun tarih boyunca böcekleri uzak tutmak için doğadan faydalandığını ifade eden Dr. Ümit Aktaş, “Doğal yollarla sivrisineklerden, böceklerden korunmak mümkün. Yapılan bir araştırma tarçın yağının DEET kadar etkili bir koruyucu olduğunu gösteriyor, hem de tehlikeli yan etkiler olmadan! Ama tarçın yağını cilde direkt olarak sürmek iritasyona neden olacağı için, yarım bardak suyun içine bir çay kaşığının dörtte biri kadar tarçın yağı ilave ederek kendi böcek spreyinizi hazırlayabilirsiniz.
Okaliptüs yağı ile kekik yağının da böcekleri uzak tutucu etkisi olduğu biliniyor. Bu arada sarımsak yemenin de zararlı haşeratları uzak tutmada faydalıdır. Lavanta, karanfil, Citronella ve Okaliptüs yağları da binlerce yıl boyunca sinek ilacı yerine kullanılmıştır. Bu bitki yağlarıyla sinek kovucu ürünlere doğal yoldan ulaşabilirsiniz. Ayrıca, yine bitkisel ürünlerle sineksiz yaşam alanları oluşturabilirsiniz ” dedi.
Doğal sinek ilaçları:
Lavanta yağı: Cildinize sürdüğünüz lavanta yağı sivrisinekleri uzak tutacaktır.
Karanfil yağı: Sinek kovucu sprey yapmak için, yarım bardak suyun içine bir çay kaşığının dörtte biri kadar karanfil yağı ilave edin.
Citronella yağı: Ülkemizde İdris otu olarak bilinen bu bitkiden elde edilen yağ etkili bir sinek kovucudur.
Okaliptüs yağı: Keskin kokusu ile kene ve sivrisinekleri uzak tutar. Ama irritasyon riskini elemek için vücudunuza uygulamadan önce minik bir alanda test etmeyi ihmal etmeyin ve küçük çocuklarda kullanmayın.
Fesleğen: Balkona, pencere önlerine fesleğen ekin. Bu aromatik bitkinin sivrisinekleri uzak tutmakta etkili olduğu biliniyor.
Itır yağı: Buhurdanlıkta yakarak kullanabileceğiniz bu esansiyel yağ hem çok hoş kokar hem de sivrisinekleri uzak tutmakta son derece etkilidir.
Biberiye: Bahçeniz varsa biberiye ekin. Biberiye, sivrisinekleri uzak tutmakta etkili bitkilerden biridir.
Lavanta yağı: Lavantadan sadece teninize sürerek değil sivrisinekleri evinizden uzak tutmak için de faydalanabilirsiniz. İster suyla seyrelterek kendi oda spreyinizi yapın ister buhurdanlıkla kullanın.
