Football Benchmark, geleneksel ‘Avrupa Şampiyonları’ raporunu hafta başında yayınladı. Covid-19’un Avrupa futbolu üzerindeki olumsuz etkileri açıkça görülmekte. Raporda Beşiktaş ve Galatasaray’a kısaca değinilmiş.
Football Benchmark: Avrupa Şampiyonları Raporu 2021
Dünyaca ünlü danışmanlık şirketi KPMG’nin futbol dünyasına ilişkin çalışmalarını yayınladığı Football Benchmark web sayfası son beş yılda olduğu gibi, bu yıl da Avrupa’nın önde gelen liglerinde şampiyon olan takımların mali performansıyla ilgili ayrıntılı bir rapor hazırlayarak futbol dünyasına sundu. Hepimizin tahmin ettiği gibi Avrupa’nın şampiyonlarının gelir – gider anlamında Covid-19’dan ciddi bir darbe yediği rakamlarla gösteriliyor.
Rapora geçmeden önce KPMG Küresel Spor Başkanı Andrea Sartori’nin 2019-20 sezonuyla ilgili kısa ve çarpıcı değerlendirmesine değinmek istiyorum.
“Covid-19 öncesinde Avrupa’nın üst liglerinin şampiyonları sürekli ve istikrarlı bir büyüme sergilemekteyken, geçtiğimiz sezon birçok açıdan herkes için üzücü oldu. Koronavirüs krizi, futbol ekosisteminin finansal sürdürülebilirliğini bir bütün olarak sorguladı ve kırılganlığını daha da fazla ortaya çıkardı. Pandemiden önce, artan transfer ve menajer ücretleri ile artan oyuncu maaşları, kulüplerin mali durumunu önemli ölçüde zorlamaktaydı. Kriz, varolan iş modelindeki bu kusurları büyüttü. Futbol kulüpleri birdenbire, medya ve ticari sözleşmelerin askıya alınması, iptal edilmesi veya koşullarının gözden geçirilmesiyle karşılaştığı gibi maç bileti satışı olmaması nedeniyle ortaya çıkan gelir akış endişesiyle uğraşmak zorunda kaldı.”
Hollanda Ligi Eredivise’nin Covid-19 nedeniyle yarım kalması, Türkiye Süper Lig şampiyonu İstanbul Başakşehir’in rakamlarının elde edilememesi nedeniyle Türkiye ve Hollanda şampiyonları bu yıl rapora eklenememiş. Aşağıda Football Benchmark’ın raporunun kısa bir özetini okuyabilirsiniz.
Football Benchmark: Avrupa Şampiyonları Raporu 2021
2019-20 sezonunda Juventus, Bayern München ve Paris Saint-Germain geçen sezon olduğu gibi, şampiyonluk ünvanlarını sürdürmeyi başardılar. Şampiyonlar listesine yeni eklenenler ise 30 yıldır Premier Lig’i ilk kez kazanan Liverpool, Portekiz şampiyonluğunu Benfica’dan geri alan Porto ve Barcelona’nın iki yıllık egemenliğine son vererek yeniden La Liga tahtına oturan Real Madrid oldu.
Covid-19 salgınının sert etkileri, geçtiğimiz sezon Avrupa’nın önde gelen altı liginin şampiyonlarının finansal performans göstergelerinde açıkça görülmekte. Altı büyük şampiyon işletme gelirlerinde dikkat çekici düşüşler kaydetti. Özellikle Juventus, Paris Saint-Germain ve Porto, bir önceki yıldaki performanslarından uzakta kalarak çift haneli düşüşlerle karşı karşıya kaldılar.
2019-20 sezonunda geçen sezona kıyasla işletme gelirlerinin durumunu aşağıdaki çizgede görebilirsiniz. YoY (Geçen yıla oranla bu yılki gelir düşüşü), Matchday (Maçgünü gelirleri), Commercial & Other (Ticari ve diğer gelirler), Broadcasting (Yayın gelirleri)
Porto, Şampiyonlar Ligi’ne erken veda etmesinin sonucu olarak, -%50 oranı ile yıllık açıdan en büyük düşüşü kaydederken, Paris Saint-Germain -95.4 milyon avro ile parasal anlamda en büyük kaybı yaşayan takımdı. Real Madrid %8 oranındaki düşüşe karşın şampiyonlar arasında en yüksek işletme gelirine ulaşan takım oldu.
Aşağıdaki çizge maçgünü gelirlerinin geçen yıla kıyasla düşüş oranını göstermektedir. Rakamlar Covid-19 kısıtlamalarından önceki dönemi kapsamakta olup hesaplamaya yalnızca 2018-19 ile 2019-20 sezonlarında takımların kendi evinde oynadıkları maçlar katılmıştır.
Real Madrid, Juventus, Bayern München ve Paris Saint-Germain birçok maçın iptal edilmesi veya seyircisiz oynanması nedeniyle geçen sezona kıyasla en büyük düşüşü maçgünü gelirlerinde gördüler.
2019-20 sezonunda yayın gelirlerinde de düşüş gözlemlenmekte.
2019-20 sezonunun mali dönemi Mayıs-Haziran aylarında kapandığı için Temmuz-Ağustos aylarında oynanmış olan maçlar değerlendirmeye katılmadı. Geçen sezona göre daha az sayıda maç oynandığı için tüm şampiyonların yayın gelirlerinde ciddi bir düşüş görülmekte. Porto ve Liverpool, Covid-19 etkisine ek olarak Şampiyonlar Ligi’nden erken ayrılmalarından dolayı en büyük düşüşünü yayın gelirlerinde yaşadılar.
Ticari ve diğer gelirler kalemi dört şampiyon için olumlu seyir göstermiş.
Ticari ve diğer gelirler kalemine baktığımızda Liverpool %14, Bayern München %4, Real Madrid ise %2 oranında gelir artışı sağlarken, Juventus’un geliri sabit durumda seyretmekte. Paris Saint-Germain ve Porto ise yıllık ölçekte %18 oranında düşüş yaşadılar.
Aşağıdaki çizgede oyuncu ücretleriyle ilgili çözümlemeyi görebilirsiniz. Staff costs to revenue ratio (Oyuncu maliyetinin gelire oranı), staff costs (Oyuncu maliyeti), YoY Change (2018-19 ile 2019-20 sezonları arasındaki değişim oranı) anlamında.
Covid-19’un neden olduğu ani darbeye karşı birçok kulüp oyuncu ve teknik kadro ücretlerini düşürdü ama, yalnızca çok azı işletme gelirleriyle aynı oranda düzeltme yapabildiği için, mali açıdan beklenen rahatlama sağlanamadı. Oyuncu ücretlerinde Bayern München %6, Juventus %13 oranında azalma sağlarken Real Madrid %4 artış yaşadığı için oyuncu ücretleri 411 milyon avro tutarına ulaştı.
Paris Saint-Germain’e baktığımızda yeni transferler ve Fransa’daki yüksek vergi kesintisi nedeniyle bu sezon oyuncu ücretlerinde %10 artış görülmekte. Liverpool’un oyuncu ücretlerine ilişkin rakamlar henüz açıklanmadığı için rapora eklenmedi.
Avrupa’nın büyük şampiyonları karlılık açısından parlak bir dönem geçirmediler.
Bayern München ve Real Madrid net kar üretmeleri nedeniyle, bu sezon futbol endüstrisinde istisnai bir finansal başarı kazandılar. Paris Saint-Germain ise 125.8 milyon avro ile şampiyonlar arasında en büyük kaybı yaşayan takım olarak göze çarpıyor.
Aşağıdaki çizgede beş şampiyonun karlılık rakamını görebilirsiniz. Liverpool’un karlılık rakamı henüz açıklanmadığı için rapora eklenmedi.
Avrupa Şampiyonları Raporu’nun ‘Covid-19 boyunca ve sonrasında futbol’ başlıklı ikinci bölümünde Beşiktaş ve Galatasaray’ın karlılık ve işletme geliri rakamlarına yer verilmiş. 2019-20 sezonunda Beşiktaş işletme geliri olarak 74.2 milyon avro kazanç elde ederek geçen sezona göre %24,8 oranında düşüş yaşarken karlılık açısından 71.8 milyon avro tutarında kayıp yaşadı. Galatasaray ise işletme geliri olarak 129 milyon avro kazanç sağlayarak geçen sezona göre %11.8 oranında düşüşle karşılaşırken karlılık açısından 7 milyon avro kayıpla karşı karşıya kaldı.
Football Benchmark Raporu 2021 ile ilgili daha ayrıntılı bilgi edinmek isterseniz, buradan ulaşabilirsiniz.
