Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, yargı reformu kapsamında hazırlanan İnsan Hakları Eylem Planı’nı açıkladı.
Video aşağıda – Cumhurbaşkanı Erdoğan, İnsan Hakları Eylem Planı’nı açıkladı.
İşte öne çıkan başlıklar:
• İnsan hakları eylem planı 9 amaç 50 hedef ve 393 faaliyeti içerin bir belge olarak ortaya çıktı. İnsan Hakları Eylem Planı, 2 yıllık bir zaman diliminde uygulanmak üzere hazırlanmıştır.
• İfade ve basın özgürlüğünü ilişkin standartları yükseltmek için gazetecilerin mesleki faaliyetlerinin kolaylaştırılmasına yönelik tedbirler geliştiriyoruz.
• Hiç kimse, başkalarının kişilik haklarına saygı göstermek suretiyle yaptığı eleştirisi veya düşünce açıklaması nedeniyle özgürlüğünden yoksun bırakılamaz.
• İfade vermek için mesai saati dışında gözaltına alma, otelde gecenin bir yarısı gözaltına alma gibi uygulamalara son veriyoruz.
• Eylem Planı ile ifade alma işlemleri artık 7 gün 24 saat yapılabilecek.
• İdari yargıda gerekçeli kararın 30 gün içinde yazılmasını zorunlu kılıyoruz.
• Üst ve beden aramalarının insan onurunu zedelemeyecek şekilde yapılmasına yönelik kararlılığımız doğrultusunda kolluk ve infaz personellerine eğitimler vermeye devam edeceğiz.
Otelde gece yarısı bulup gözaltına alma gibi uygulamalara son veriyoruz
• Vatandaşımızın sırf ifade almaya yönelik yakalama kararları yüzünden özgürlüğünden mahrum kalmalarını istemiyoruz, mesai saati dışında, otelde gece yarısı bulup gözaltına alma gibi uygulamalara son veriyoruz.
• İnsan Hakları Tazminat Komisyonu, Anayasa Mahkemesine başvuruya gerek kalmaksızın, uzun yargılama zararlarını karşılayacak.
• “Geç gelen adalet, adalet değildir” anlayışıyla vatandaşımızın taleplerini ve sıkıntılarını daha hızlı, etkin, şeffaf şekilde çözülecek adımları atıyoruz.
Hâkim ve savcılara coğrafi teminat
• Hâkim ve savcılara coğrafi teminat sağlayarak, hem yargı teminatını güçlendiriyor, hem de kararların hızlanmasını temin ediyoruz.
• Yargıdaki unvanlı görevler için kıdem şartı aranacak, hâkim ve savcı yardımcılığını sisteme kazandırıyoruz.
• Dava, icra ve noter harç ve masraflarını sadeleştiriyoruz. Avukatlardan alınan vergi oranı düşüyor. İş davalarının daha hızlı sonuçlanması için hakimler SGK kayıtlarına erişebilecek.
• Hukuk, kamusal işlemlerde keyfî uygulama iddialarına karşı da vatandaşımızı koruyucu birtakım güvenceleri hayata geçirmeli.
• İdareye yapılan başvurularda idarenin cevap verme süresini 60 günden 30 güne indiriyoruz; istinaf ve temyize başvurma süreleri, gerekçeli kararın tebliğiyle başlayacak.
• Demokratik katılımı güçlendirmek için, siyasi partiler ver seçim mevzuatında değişiklik yapmak üzere kapsamlı bir çalışma başlatıyoruz.
• Ceza İnfaz Kurumları İnsan Hakları İzleme Komisyonu kuruyoruz.
Kamulaştırmasız el atmaya karşı valiliklere başvuru yolu
• Kamulaştırmayla ilgili tüm mevzuatı yeniden ele alıyor, kamulaştırmasız el atmaya karşı valilikler nezdinde idari başvuru yolu getiriyoruz.
• Ağır hasta, yaşlı veya engelli hükümlülerin cezalarının konutlarında infazının imkânlarını artırıyoruz.
• Dil, ırk, renk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, din, mezhep ve benzeri sebepler temelinde hiçbir ayrımcılık söz konusu olmaksızın herkes hukuk önünde eşittir. Hangi dine mensup olursa olsun, kamu ve özel sektör çalışanları ile öğrencilerin, kendi dini bayramlarında izinli sayılmalarını sağlıyoruz.
İnsan Hakları Eylem Planı 11 temel ilke:
Vizyonu özgür birey, güçlü toplum, daha demokratik bir Türkiye olarak belirlenen eylem planı 11 temel ilke ile başlıyor.
Bu ilkeler şunlar:
1- İnsan, doğuştan sahip olduğu vazgeçilmez haklarıyla yaşar. Devletin temel amaç ve görevi, bu hakları korumak ve geliştirmektir.
2- İnsan onuru, bütün hakların özü olarak hukukun etkin koruması altındadır.
3- Dil, ırk, renk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, din, mezhep ve benzeri sebepler temelinde hiçbir ayrımcılık söz konusu olmaksızın herkes hukuk önünde eşittir.
4- Kamu hizmetinin herkese eşit, tarafsız ve dürüst biçimde sunulması, bütün yönetsel faaliyetlerin temel özelliğidir.
5- Mevzuat, tereddüt doğurmayacak şekilde açık, net, anlaşılır ve öngörülebilir kurallar içerir, kamu otoriteleri bu kuralları hukuk güvenliği ilkesinden ödün vermeden hayata geçirir.
6- Sözleşme özgürlüğüne, hukuki güvenlik ilkesi ve kazanılmış hakların korunması prensibine aykırı olarak hiçbir şekilde müdahale edilemez.
7- Devlet, girişim ve çalışma hürriyetini rekabete dayalı serbest piyasa kuralları ile sosyal devlet ilkesi çerçevesinde korur ve geliştirir.
8- Adli ve idari işleyiş; masumiyet karinesi, lekelenmeme hakkı ve ceza sorumluluğunun şahsiliği ilkelerini koruyan, gözeten ve güçlendiren bir yaklaşımı merkezine alır.
9- Hiç kimse, eleştirisi veya düşünce açıklaması nedeniyle özgürlüğünden yoksun bırakılamaz.
10- Bağımsız ve tarafsız yargı ile korunan hukuk devleti, hak ve özgürlükler ile adaletin teminatı olarak her alanda tahkim edilir.
11- Haklarının ihlal edildiğini iddia eden herkes, etkili kanun yollarına zahmetsiz şekilde erişebilmelidir. Adalete erişim, hak ve özgürlüklere saygının merkezindedir.
İnsan Hakları Eylem Planı’nın 9 amacı ise şöyle:
1- Daha güçlü bir insan hakları koruma sistemi
2- Yargı bağımsızlığı ve adil yargılanma hakkının güçlendirilmesi
3- Hukuki öngörülebilirlik ve şeffaflık
4- İfade, örgütlenme ve din özgürlüklerinin korunması ve geliştirilmesi
5- Kişi özgürlüğü ve güvenliğinin güçlendirilmesi
6- Kişinin maddi ve manevi bütünlüğü ile özel hayatının güvence altına alınması
7- Mülkiyet hakkının daha etkin korunması
8- Kırılgan kesimlerin korunması ve toplumsal refahın güçlendirilmesi
9- İnsan hakları konusunda üst düzey idari ve toplumsal farkındalık
Erdoğan’ın İnsan Hakları Eylem Planı açıklamasından diğer öne çıkanlar:
■ İdari yargıda gerekçeli kararın 30 gün içinde yazılmasını zorunlu kılıyoruz. Elektronik tebligat uygulamasına, yurt dışında yaşayan vatandaşlarımızı da dahil ediyoruz.
■ İş davalarının daha hızlı sonuçlanmasını temin için, hakimlerin, SGK kayıtlarına bilişim sistemi üzerinden erişebilmesini sağlıyoruz.
■ Mevzuatımız hem kişiler hem de idare yönünden herhangi bir tereddüte yer vermeyecek şekilde anlaşılır ve uygulanabilir olmalıdır.
■ Ayrıca hukuk kamusal işlemlerde keyfi uygulama iddialarına karşı da vatandaşımızı koruyucu güvenceleri hayata geçirmelidir.
■ Eylem planı ile idarenin iş ve işlemlerinde öngörülebilirliği daha da güçlendiriyoruz. İdareye yapılan başvurularda idarenin cevaplama süresini 60 günden 30 güne indiriyoruz.
■ Dava, icra ve noter harç ve masraflarını sadeleştiriyoruz. e-Duruşma uygulamasını tüm hukuk mahkemelerine yaygınlaştırıyoruz.
■ Avukatların, Anayasa Mahkemesine bireysel başvuruları elektronik ortamda yapabilmelerine imkan sağlıyoruz. İddianamelerin mağdur ve müştekilere de tebliği uygulamasını başlatıyoruz.
■ İdari davalarda dosyaya sonradan giren bilgi ve belgelerin taraflara tebliğini de zorunlu hale getiriyoruz. Tüm icra dairelerinde kağıtsız ofis ortamına geçiyoruz.
■ Arabulucuğun kapsamı genişletiliyor. Bilirkişilik bölge kurullarını yeniden yapılandırıyoruz.
■ Yetersiz ve hatalı raporları alışkanlık haline getiren bilirkişileri derhal sicilden çıkarıyoruz.
■ Bilirkişilere dosyaların sırasına göre otomatik tenzil edilmesini sağlıyoruz. Yargıdaki unvanlı görevler için kıdem şartı aranacak.
■ Hakim ve savcı yardımcılığını sisteme kazandırıyoruz. İdare ile yatırımcılar arasındaki uyuşmazlıkları gidermek için, bağımsızlık ve tarafsızlık esasıyla çalışacak, hızlı karar alabilecek ‘Yatırım Ombudsmanlığı’ kuruyoruz.
■ İfade ve basın özgürlüğüne ilişkin standartları yükseltmek için gazetecilerin mesleki faaliyetlerinin kolaylaştırılmasına yönelik tedbirler geliştiriyoruz.
■ Hangi dine mensup olursa olsun, kamu ve özel sektör çalışanları ile öğrencilerin, kendi dini bayramlarında izinli sayılmalarını sağlıyoruz.
■ Gayrimüslim cemaat vakıfları yönetim kurullarının oluşturulması ve seçimine ilişkin Vakıflar Yönetmeliği’ni yeniden düzenliyoruz.
■ Katalog suçlarda ‘somut delile dayanma şartı’ getirerek, tutuklamanın istisnai bir koruma tedbiri olduğuna ilişkin ilkeyi tahkim ediyoruz. Adli kontrol tedbirlerini de, tutuklamada olduğu gibi üst süreye bağlıyoruz.
■ İfade vermek için mesai saati dışında gözaltına alma, otelde gecenin bir yarısı gözaltına alma gibi uygulamalara son veriyoruz. Eylem Planı ile ifade alma işlemleri artık 7 gün 24 saat yapılabilecek.
■ Şikayete bağlı suçlarda açıklamalı davetiye tebliğine rağmen mazeretsiz olarak duruşmaya gelinmemesi halinde, davanın düşürülmesine ilişkin değişiklik yapıyoruz. Böylece yıllarca açık duran dosyaları, sürüncemede kalan yargılamaları ortadan kaldırıyoruz.
■ İşkence iddialarıyla ilgili disiplin soruşturmalarında zaman aşımını kaldırıyoruz. Görevin gereklerine aykırı olarak hak ihlaline sebebiyet veren kamu görevlileri için rücu ve disiplin işlemlerinin etkinliğini artırıyoruz.
■ Eşe karşı işlenen suçlarla ilgili öngörülen ağırlaştırıcı sebebi, boşanmış eşi de kapsayacak şekilde genişletiyoruz.
■ Kadına karşı şiddet suçlarını etkin şekilde soruşturmak amacıyla kurulan özel soruşturma bürolarını ülke genelinde yaygınlaştırıyoruz.
■ Tek taraflı ısrarlı takip fiillerini ayrı bir suç olarak düzenliyoruz. Şiddet mağduru kadınlara avukat görevlendirilmesini sağlıyoruz.
■ İletişimin tespiti ve dinlenmesi şeklindeki koruma tedbiriyle elde edilen kayıtların, beraat kararı halinde yok edilmesini sağlıyoruz.
■ Denetimli serbestlik müdürlüklerinde çocuk büroları kuruyoruz. Suça sürüklenen çocukların adli süreçlerinin her aşamasını, bu bürolar vasıtasıyla takip ediyoruz.
■ Gençlerin toplumsal ve demokratik hayata katılımını artırmak için ortaöğretim müfredatına ‘gönüllülük çalışmaları’ koyuyor ve bunu üniversitelerde de yaygınlaştırıyoruz.
■ Ağır hasta, yaşlı veya engelli hükümlülerin cezalarının konutlarında infazının imkanlarını artırıyoruz.
■ Yaş veya sağlık sebebiyle ceza infaz kurumunda hayatını tek başına idame ettiremeyen hükümlüler için denetimli serbestlik uygulamasının alanını genişletiyoruz.
■ İnsan haklarına duyarlı çalışmalarıyla, emsallerine göre öne çıkan kamu görevlilerini ödüllendiriyoruz.
■ Hakim, savcı ve avukat adaylarına Anayasa Mahkemesi’nde staj imkanı getiriyoruz.
■ Hukuk fakültelerine girmek için gerekli başarı sıralamasını hukuk fakültelerinde öğrenim süresini 5 yıla çıkarıyoruz.
Video – Cumhurbaşkanı Erdoğan, İnsan Hakları Eylem Planı’nı açıkladı
İnsan Hakları Eylem Planı Tanıtım Toplantısı #GüçlüİradeGüçlüDemokrasi https://t.co/uyWuSN4inz
— Recep Tayyip Erdoğan (@RTErdogan) March 2, 2021
