Mağaza Market-Sen’in 3 büyük şehir İstanbul, Ankara ve İzmir’de 2 buçuk ay boyunca 330 zincir marketi gezerek hazırladığı rapora göre zincir marketlerin birçoğu özellikle pandemi sürecinde personel sayısını düşürdü. En yoğun marketlerde 4 kişi çalıştırılıyor. 15 saate varan çalışma saatleri var ve fazla mesai ücretleri ödenmiyor.
Fazla mesai ücretleri ödenmiyor: Ucuzluk marketlerde emek bedava!
Mağaza Market-Sen’in 330 zincir marketi ziyaret ederek hazırladığı rapora göre birçok zincir market, çalışan sayısını düşürerek işçileri 15 saate varan sürelerde çalıştırdı ve fazla mesai ücretlerini ödemedi. Ayrıca 12 saat çalıştırılan işçilerin mola süreleri 8 saate göre ayarlanırken, işçilere izin günleri seçme şansı da verilmedi.
Mağaza Market-Sen 3 büyük şehir İstanbul, Ankara ve İzmir’de 2 buçuk ay boyunca 330 zincir marketi gezerek bir rapor hazırladı. Rapora göre salgın sürecinde marketlerdeki çalışma koşulları daha da ağırlaştırıldı.
Raporda şu ifadelere yer verildi:
• Başta A101, BİM ve Şok olmak üzere zincir marketlerin birçoğu özellikle pandemi sürecinde eleman sayısını düşürdü. En yoğun marketlerde çoğunlukla 4 işçi çalıştırıldı. Cirosu düşük olan marketlerin birçoğunda ise 2 ya da 3 işçi çalıştı, kimi marketlerde işçi sayısı teke düşürüldü.
• İşçilerin iş yükünün artırıldığı belirtilen raporda; “işçiler aynı anda birden fazla işe bakmak zorunda bırakıldı. Kasa, reyonlarda ürün yerleştirme, depo düzenlenmesi, mal sayımı, sevkiyatı bekleme gibi birçok farklı alandaki iş, az sayıda işçinin üzerine yıkıldı” ifadeleri yer aldı.
• Ayrıca müşteri sayısının arttığı saatlerde işçilere müdürleri tarafından hızlı çalış baskısı yapıldığı aktarıldı.
Fazla mesai ücretleri ödenmiyor!
• Rapora göre zincir marketlerde vardiya sistemi de geçerli olmadı. İşçiler marketin açılışından kapanışına kadar çalıştırılırken, market kapandıktan sonra da raf sayımı, ürün dizimi gibi işleri yapmak zorunda kaldı. Bu nedenle tam zamanlı çalıştırılan işçilere raf dizimi ve ürün sayımı olduğu günlerde 15 saate varan sürelerle çalıştırıldı.
• Raporda iş kanununa göre işçilerin haftalık 45 saat üzerinde çalıştırılmayacağı hatırlatarak şu ifadeleri yer verildi: “İşçiler vardiya sisteminde dahi yasal çalışma sürelerinin üzerinde çalıştırılıyor.
• Şok ve A101 marketler, işçilerin puantajlarına fazla mesai yaptıkları hiçbir saati yazmıyor. İşçi 12 saat çalışsa da 8 saat puantaj işleniyor. İşçilerin 8 saat çalıştığına dair imzası kimi zaman zorla alınıyor. 12 saat çalışan işçilere 8 saatlik mesaiye göre mola veriliyor.
Patronlar koronavirüs tanımıyor
Ayrıca rapora göre raporlu ve çalışamaz durumda olan işçilerin raporu kabul edilmezken maaşları kesilen işçiler oldu. Koronavirüs temaslı işçilerin durumu ise görmezden gelindi. İşçiler ya işe çağrıldı ya da ücretlerinden kesildi.
