Böbreklerin vücutta oldukça önemli ve hayati işlevleri mevcuttur. Bireyin kanını temizler ve filtreler. Şayet böbrekler hasar görürse mineraller ve su arasında sağlıklı bir denge sağlama işini düzgün bir şekilde gerçekleştiremezler.
Maalesef günümüzde yetersiz su tüketimi, vücuda alınan paketli gıdalar, diyabet ve obezite gibi hastalıklar böbrek hastalıklarına yakalanma riskini artırmaktadır.
Böbrek hastalıklarının bazı belirtileri vardır. Bunlar:
- Çabuk yorulma, bulantı, kusma
- İdrarın görünümünde değişiklik (Kanlı, çay rengi, köpüksü olması)
- İdrar miktarında artma veya azalma
- İdrara sıkışma
- İdrar yaparken yanma
- Yüksek kan basıncı
- Nefes darlığı, nefes almada zorluk
- Tat almada bozukluk
- Kötü kokulu nefes
Peki böbrek hastalıklarında beslenme nasıl olmalı?
Böbrek hastalığına sahipsek endişe etmemeli ve neler yapılmalı bunlara odaklanmalıyız. Çünkü önlenebilen bir hastalıktır. İlaç ve diyaliz tedavileri, düzenli egzersiz programların, ideal kilo, doğru diyet programları, tuzu azaltma, sigara ve alkolden uzak durma, doğru ve dengeli beslenme kritik önem taşır.
Her hastanın, doktoru veya diyetisyeni tarafından yazılan özel bir diyet programı ve tedavisi bulunur.
Bunun dışında genel olarak dikkat edilmesi gereken durumlar şöyledir;
Protein
Vücudumuz tarafından doğal olarak oluşturulamayan ve ihtiyaç duyduğumuz proteinin gıdalardan alınması gerekir.
Bunlar;
- Süt
- Peynir
- Yumurta
- Et
- Kuru baklagiller
Böbrek fonksiyonları yetersiz olan bireylerde dışarıdan alınan bu protein grupları, zaman zaman dışarıya atılamaz. Bu da bulantı, kusma, halsizlik gibi şikayetlerin ortaya çıkmasına neden olmaktadır.
Tuz
Böbrek yetersizliğinde ortaya çıkan en kritik durumlardan biri tuzun vücudumuzdan atılamamasıdır. Alınan tuz vücutta birikir. Fazla tuz ise başta kalp hastalıkları ve tansiyon olmak üzere çok sayıda yan etki yapabilir ve hastalığı tetikleyebilir
Kalsiyum ve fosfor
Böbrek hastalıklarında vücuttaki kalsiyum ve fosfor dengesi bozulur. Böbrekler az çalıştığı için fosfor yükselirken, kalsiyum ise azalır. Bunun önüne geçmek için ilaç tedavilerinin yanı sıra beslenme düzeyinde yapılacak değişikliklerle de desteklemeliyiz. Peynir gibi gıdalar daha sık ve fazla tüketilirken, fosfor açısından yüksek olan balık gibi besinler az tüketilmelidir.
Su
Bir diğer önemli konu ise su tüketimidir. Böbreklerin fonksiyonunu sağlıklı duruma getirmek için yeterli su tüketimi sağlamalıyız. Sıvı miktarı her hastaya göre değişmekte ve ona göre olması gereken düzeyde ayarlanmalıdır.
Potasyum
Böbrek hastalıklarının aşamalarında kandaki potasyum değerleri çok yükselebilir ve bu da çok sayıda yan etkiye neden olabilir. Bunun için potasyum açısından
- kuru yemişler
- kuru baklagiller
- kurutulmuş sebze ve meyveler
- patates
- havuç
- mantar
- muz, kavun gibi besinlerin tüketimine dikkat edilmelidir.
Yağlar
Kolesterol düzeylerinin yüksek seviyede seyretmesi böbrek hasarını artırdığı için yağ tüketimine çok dikkat edilmedir. Özellikle zeytinyağı, fındık yağı, ayçicek yağı, mısırözü ya da soya yağı gibi sıvı olanları tercih edilmelidir. Hayvansal kaynaklı yağ ve kolesterolü yüksek oranda içeren besinlerden mümkün olduğunca uzak durulmalıdır.
Böbrek hastalıklarında beslenmede neler yapılması ve yapılmaması gerekiyor?
- Tuzsuz gıdalar tüketin.
- Öğün atlamayın.
- Sıvı kontrolünü sağlamak için günlük su miktarınızı not edin.
- Düzenli spor ve egzersiz yapmaya çalışın.
- Beslenme uzmanınızın size uygun bir şekilde vermiş olduğu diyet listenizin dışına çıkmayın.
- Sebzelerin pişirme yöntemlerini sağlıklı olanlardan seçin.
Yapılmaması gerekenler:
- Konserve ya da salamura tuzlu et, balık vb. ürünler tüketmeyin.
- Sucuk, salam, sosis gibi işlenmiş gıdalar yemeyin.
- Et ve tavuk suyu tabletlerinden uzak durun.
- Böbrek, beyin, dalak, ciğer, dil, yürek gibi sakatatlar beslenmenizde olmasın.
- Hazır ve paketli gıdalardan uzak durun.
- Salça vb. tuzlu gıdaları dengeli tüketin.
- Mayalı yiyecekler tercihiniz olmasın.
- Ceviz, fındık, fıstık, badem, yer fıstığı gibi yağlı tohumları daha az tüketin.
