Kiralara gelen sınırlama, kredi kısıtlamaları ve mevduat cazibesi konutu yatırım aracı olmaktan uzaklaştırıyor. İkinci el piyasada ilan sayısı artarken, konutlara alıcı bulmak zorlaşıyor. Ülke genelinde son bir yılda ortalama konut pazarlama süresi 60 günden 86 güne, İstanbul’da 61 günden 91 güne çıktı.
Gayrimenkul değerleme platformu Endeksa’nın araştırmasına göre, ikinci el konutta ortalama pazarlama süresi ülke genelinde son bir yılda yüzde 43, İstanbul’da yüzde 49 uzadı.
Türkiye genelinde Eylül 2022’de ilandaki satılık ev ortalama 60 günde sahibini buluyordu, bu yıl eylülde 86 güne çıktı. İstanbul’da ise pazarlama süresi 61 günden 91 güne ulaştı.
İkinci elde satılık ilan sayısı ise geçen yılın aynı dönemine göre yaklaşık yüzde 12 artış gösterdi.
Satılık evde pazarlama süresi uzadı
Satılık evde pazarlama süresinin uzadığını, kiralıkta ise kısaldığını belirten Endeksa Kurucu Ortağı ve Genel Müdürü Görkem Öğüt, Hürriyet’e şunları söyledi:
“Tüm Türkiye’de satılmayı bekleyen, 4 yaş üzeri 2. el gayrimenkullere baktığımızda eylül ayında pazarlama süresi 86 güne çıkmış durumda. Geçen yıl bu rakam 60’dı. Kiralık adetleri eylülde okulların açılıyor olması ve ev sahibinin bu dönemi beklemiş olması nedeniyle adet olarak artmış olsa da kiralık gayrimenkullerin ortalama ilan süresi 53 güne düştü. Bu bize kiraya vereceklerin normalden daha kısa sürede kiracı bulduğunu, fakat satıcıların alıcı bulmakta zorluk çektiğini gösteriyor.”
2023 3. Çeyrek Sonu İtibari ile Türkiye Genelinde Konut Fiyatlarında Yıllık Artış %109, Kiralarda ise %136
Yapay zekâ ve büyük veri analizi yöntemlerini kullanarak gayrimenkul değeri hesaplayan ve gelecek değer tahmini sunan Endeksa, konut sektörünü mercek altına aldı ve 2023’ün 3. çeyrek raporunu paylaştı.
Türkiye genelinde konut fiyatlarında 1 yıllık artış %109 oldu
2023’ün 3. çeyreğinde, konut satış adedi geçen sene aynı döneme göre %1 artarak 334 bin 295 adet konut satışı gerçekleşti. Konut satış adedi bir önceki çeyreğe göre %18 oranında arttı.
Endeksa tarafından hazırlanan 2023 Yılı 3. Çeyrek Konut Sektör Analiz Raporu’na göre 3. çeyrek sonu itibarıyla Türkiye genelinde konut satış fiyatlarında 1 yıllık değer artışı %109 seviyesinde gerçekleşirken, Türkiye genelinde ortalama konut metrekare satış fiyatı 23 bin 31 TL, ortalama amortisman süresi 16 yıl, ortalama pazarlama süresi 78 gün oldu.
İstanbul’da konut fiyatları 1 yılda %93 artış gösterdi
48 bin 379 adet ile 3. çeyrekteki konut satışlarının %14’ünün gerçekleştiği İstanbul’da konut fiyatları 1 yılda %93 artış gösterdi ve ortalama metrekare satış fiyatı 34 bin 856 TL oldu.
Konut fiyatları Ankara’da %126, Antalya’da %100 arttı
Ankara’da 29 bin 743 adet ile 3. çeyrekteki konut satışlarının %9’u gerçekleşti ve konut fiyatları son 1 yılda %126 oranında artış gösterdi, ortalama metrekare satış fiyatı 18 bin 771 TL oldu. Konut satışlarının %5’inin gerçekleştiği Antalya’da 15 bin 962 adet satış oldu ve konut fiyatları son 1 yılda %100 artış gösterdi, ortalama metrekare satış fiyatı 32 bin 258 TL oldu.
En fazla değer artışı Hatay, Ankara, Elazığ’da
Yıllık değer artışı en fazla olan illerin sırasıyla Hatay, Ankara, Elazığ’da olduğu görülüyor. Hatay’da konut satış fiyatlarında değer artışı %158, ortalama konut metrekare satış fiyatı 17 bin 512 TL, ortalama konut fiyatı 2 milyon 714 bin 360 TL, Ankara’da konut satış fiyatlarında değer artışı %126, ortalama konut metrekare satış fiyatı 18 bin 771 TL, ortalama konut fiyatı 2 milyon 440 bin 230 TL ve Elazığ’da konut satış fiyatlarında değer artışı %124, ortalama konut metrekare satış fiyatı 10 bin 979 TL, ortalama konut fiyatı 1 milyon 811 bin 535 TL oldu.
Satılık konutlarda en fazla stok adedi 76 bin 367 ile İstanbul’da
En fazla konut satışı yapılan 30 il içerisinde en fazla stok adedinin 3.çeyrek sonu itibarıyla İstanbul’da olduğu görülüyor. Rapora göre 3. çeyrek sonu itibarıyla İstanbul’da 76 bin 367 adet konut stoğu bulunuyor. Stok adedi, Ankara’da 44 bin 286 adet, İzmir’de ise 22 bin 28 adet.
3. çeyrek sonu itibarıyla Türkiye’de konut kiralarındaki yıllık değer artışı %136
Rapora göre 3. çeyrek sonu itibarıyla Türkiye genelinde konut kira fiyatlarında 1 yıllık değer artışı %136 seviyesinde gerçekleşti. Türkiye genelinde ortalama konut metrekare kira fiyatı 125 TL oldu.
Türkiye genelinde konut metrekare kira fiyatlarının en yüksek olduğu iller ise sırasıyla Muğla, İstanbul ve Antalya oldu. Muğla’da 2023 3. çeyrekte ortalama metrekare konut kira fiyatları 181,81 TL, ortalama kira fiyatı 18 bin 726 TL, İstanbul’da ortalama metrekare konut kira fiyatları 175,04 TL, ortalama kira fiyatı 18 bin 29 TL. Antalya’da ortalama metrekare konut kira fiyatları 150,67 TL, ortalama kira fiyatı 16 bin 574 TL oldu.
Kiralık konutlarda stok adetlerine bakıldığında ise, en fazla stokun yine İstanbul’da olduğu görülüyor. Kiralık konutlarda 2023 3. çeyrek sonu itibarıyla İstanbul’da 35 bin 124, Ankara’da 13 bin 500, İzmir’de 8 bin 845, Antalya’da ise 8 bin 295 adet stok bulunuyor.
İkinci el konut satışı toplam satışların %71’ini, kredili konut satışları ise %12’sini oluşturdu
3. çeyrekte236 bin 856adet ikinci el konut satışı gerçekleşti. Bu rakam ile ikinci el konut satışları bir önceki çeyreğe göre %21, geçen sene aynı döneme göre ise %4 arttı. İkinci el konut satışı toplam konut satışlarının %71’ini oluşturdu.
Üçüncü çeyrekte kredili konut satışları ise toplam konut satışlarının %12’sini oluşturarak 39 bin 354adet olarak gerçekleşti. Kredili konut satışları bir önceki çeyreğe göre %37, geçen senenin aynı dönemine göre ise %32azaldı.
Endeksa Kurucu Ortağı ve Genel Müdürü Görkem Öğüt, gayrimenkul sektöründeki gelişmeleri değerlendirdi: “Endeksa verilerine göre 2023’ün 3. çeyreğinde Türkiye genelinde konut fiyatları yıllık %109, kira fiyatları ise %136 seviyesinde artış gösterdi. Pandemi ile başlayıp günümüze kadar devam eden süreçte konut fiyatlarındaki yüksek artış ve bu yıl artan faiz oranları ile krediye erişimin zorlaşması konut satışlarının hız kesmesine sebep oluyor. Düşen satış adetleri ile konut fiyatlarındaki aylık artış hızı da azaldı ve enflasyona paralel oranda ilerliyor. Konut fiyatlarını etkileyen en önemli etkenlerden biri olan inşaat maliyetlerinde de bir iyileşme söz konusu. 2022 yılında yüzde 100 üzerinde artış görülen inşaat maliyeti endeksi ağustos ayında %66,46 olarak açıklandı. Bu, içinde bulunduğumuz konut arz eksiğinin uzun vadede kapatılabilmesi için olumlu bir gelişme. İnşaat maliyetleri azaldıkça pazardaki konut sayısı artacak bu da hem konut fiyatlarının hem de kiraların normalleşmesini sağlayacak. Gayrimenkul almak veya satmak isteyen bireylerin özellikle bu dönemden itibaren çok iyi inceleme yaparak karar vermelerini öneririm.’’ dedi.
