Günlük hayatta pek çok insanın karşılaştığı sorunlardan biri olan demir eksikliği, hayat kalitesini olumsuz etkileyen başlıca nedenlerden biri.
Demir eksikliği, aşırı yorgunluk, halsizlik, baş ağrısı gibi belirtilerle kendini gösterir ve genellikle kan kaybıyla ilişkilendirilir. Eczacı-Homeapat Ezgi Nevçehan, “Kan kaybettiğinizde demir kaybediyorsunuz demektir. Vücudunuzda kaybolan demiri yerine koyacak kadar yeterli demir depolanmamışsa, demir eksikliği anemisi oluşur. Bu durum bir hastalık değil, altta yatan başka sağlık sorunlarının bir göstergesidir” diyor.
Neden olan faktörler:
Şiddetli Adet Kanamaları: Yoğun adet dönemleri demir kaybına neden olabilir.
Folik Asit ve B12 Eksikliği: Vücut için hayati öneme sahip olan bu vitaminlerin eksikliği demir emilimini olumsuz etkileyebilir.
İşlenmiş Gıdaların Fazla Tüketimi: Beslenme düzeninde yeterli demir içeren gıdaların bulunmaması demir eksikliğine yol açabilir.
Mide Asit Salgısının Yetersiz Olması: Yetersiz mide asidi üretimi, demir emilimini azaltabilir.
Kalıtsal Demir Eksikliği: Aile geçmişinde görülen demir eksikliği durumları.
Aşırı Kan Kaybı: Mide ülseri, hemoroid, kaza gibi nedenlerle yaşanan aşırı kan kaybı.
Kafeinli İçeceklerin Tüketimi: Çay, kahve, kola gibi içecekler demir emilimini azaltabilir.
Emilimi Bozan İlaçlar: Bazı ilaçlar demirin vücut tarafından emilimini engelleyebilir.
Nevçehan, demir eksikliğinin teşhisi için hekim kontrolünün önemini vurgulayarak, “Hekim tarafından yapılan testler, sorunun kaynağını bulmak ve doğru tedaviyi uygulamak adına kritik öneme sahiptir” dedi. İdrar testi, tıbbi görüntüleme tetkikleri gibi yöntemlerle, demir eksikliğinin altında yatan diğer sağlık sorunları da tespit edilebilir.
Halkı düzenli sağlık kontrol ve taramalarını ihmal etmemeleri konusunda uyarıda bulunan Nevçehan, “Sağlık, en değerli varlığımızdır. Kontrollerimizi aksatmadan, sorunları erken teşhis ederek daha sağlıklı bir yaşam sürmemiz mümkündür” şeklinde konuştu.
Demir eksikliği anemisi nedir?
Alyuvar hücreleri vücut dokularına oksijen taşıma işlevini görürler. Demir eksikliği anemisi, kanda yeterli sayıda sağlıklı alyuvar hücrelerinin bulunmaması durumuna verilen isim olan aneminin yaygın olarak görülen bir alt türüdür.
İsminden belli olduğu üzere, demir eksikliği anemisi vücuttaki demir miktarının yetersiz olmasından kaynaklanmaktadır. İnsan vücudu yeterli demire sahip değilse, alyuvar hücreleri de vücudun ihtiyacı olan yerlerine oksijen taşımalarını sağlayan madde olan hemoglobin maddesini üretemez. Demir eksikliği anemisi, bunun doğrudan bir sonucu olarak bireyi yorgun ve nefes darlığından muzdarip bir halde bırakabilir.
Normal şartlar altında demir eksikliği anemisini demir takviyesi ile düzeltmek mümkündür. Ancak bazı vakalarda, özellikle de iç kanama şüphesinin olduğu durumlarda demir eksikliği anemisinin giderilmesi için ek görüntüleme ve laboratuar testleri veya tedavi yöntemlerinin kullanılması gerekli olabilir.
Demir eksikliği anemisi belirti ve semptomları arasında aşırı yorgunluk, halsizlik, buz, toprak, ya da toz gibi besleyici olmayan maddeleri yemek için olağan dışı bir istek, genel ağrı veya iltihaplanma, baş ağrısı, baş dönmesi, göğüs ağrısı, hızlı kalp atışı veya nefes darlığı, tırnaklarda kırılganlık, eller ile ayaklarda soğukluk hissi, soluk cilt, ve demir eksikliği anemisi olan bebeklerde ve çocuklarda özellikle iştahsızlık bulunur.
Demir eksikliği anemisini düşündüren belirti ve semptomları gösteren bireyler ve doktorların doktora başvurması gereklidir. Demir eksikliği anemisi, bireylerin kendi kendine teşhis veya tedavi edebileceği bir durum değildir.
Aşırı demir de zarar verebilir
Demir eksikliğinin tehlikelerinin yanı sıra vücudun aşırı demir ile yüklenmesi de tehlikeli olabilir çünkü aşırı demir birikimi karaciğerinize zarar verebilir ve başka komplikasyonlara neden olabilir. Bu sebeple bireyler demir takviyelerini kendi başlarına göre almaktansa teşhis ve doğru oranlarda tedavi için doktora başvurmalıdır.