Onkoloji hekimleri kanser ile mücadele ederken Destekleyici Bakım hekimleri de kişinin hastalığı veya hastalığın tedavisi sebepli fiziksel veya psikolojik sıkıntıları ile mücadele ederler.
Destekleyici Bakım hakkında bilmemiz gereken her şeyi İstanbul Okan Üniversitesi Hastanesi Destekleyici Bakım Polikliniği Sorumlusu Doç. Dr. Elif Öngel bizlere anlattı.
Kanser tedavisinde destekleyici bakım nedir?
Destekleyici bakım, kanser veya tedavisinin olumsuz etkilerinin değerlendirilmesi ve yönetilmesidir. Bu, teşhisten tedaviye ve tedavi sonrası bakıma kadar kanser yolculuğu boyunca fiziksel ve psikolojik semptomların ve yan etkilerin yönetimini içerir. Bu yan etkiler, kısa süreli, uzun süreli ve hatta yaşam boyu olabilir.
Bu durum, sadece birey için problem teşkil etmekle kalmaz, aynı zamanda tedavi sürecini de etkileyebilir. Sorunlar ortaya çıkarsa, bireyin kanser tedavisi gecikebilir, değiştirilebilir (örn. dozun azaltılması) veya tamamen durdurulabilir ve bunların tümü daha kötü sonuçlara yol açabilir. Destekleyici bakım, rehabilitasyonun kalitesini, ikincil kanseri önlemeyi, hayatta kalmayı ve yaşam sonu bakımı iyileştirmeyi amaçlar. Destekleyici bakım mükemmel kanser tedavisini mümkün hale getirir.
Kimler destekleyici bakıma başvurabilir?
Kanser tanısı almış, tedavi gören veya tedavisini tamamlamış her hasta fiziksel veya psikolojik sıkıntı yaşıyorsa destekleyici bakıma başvurabilir.
Destekleyici bakım hizmetinden ne bekleyebilirim?
Semptom yönetimi: Ağrı, yorgunluk, kabızlık, kilo kaybı, halsizlik, nefes darlığı ve uyku güçlüğü gibi bir veya daha fazla semptomun yanı sıra konfüzyon, depresyon ve anksiyete gibi zihinsel veya duygusal semptomların tedavisi yapılır.
Destekleyici danışmanlık: Destekleyici bakım hekimleri açık ve şefkatli bir şekilde iletişim kurar. Psikiyatristler, psikologlar ve diyetisyenler lüzum halinde tedaviye dahil olarak destekleyici bakım ekibine katılırlar.
İleri bakım planlaması: Tedavinin sonuçları öngörülemeyebileceğinden, hastalara ve ailelerine, hastalığın ilerlemesini çevreleyen sorunlarla başa çıkma konusunda daha fazla bilgi almak istediklerinde yardım sunar. Amacımız bilinçli hazırlıklar yapılmasına yardımcı olmaktır.
Hastalığın tüm aşamalarında güçlü destek: Hastalar ister tedavi alıyor olsun, isterse yaşamlarındaki dengenin kalitesini iyileştirmeye odaklanıyor olsun, semptom kontrolü ve destekleyici bakım ekibi hastalara ve ailelerine önemli fiziksel ve duygusal destek sunar. Ayakta tedavi ortamından evde bakım hizmetlerine veya palyatif bakım servisine geçişte yardım sunar.
Destekleyici bakım hizmeti almak için uygun bir zaman var mı?
Hastalar istedikleri zaman destekleyici bakım polikliniğine başvurabilirler. Ulusal Kanserden Kurtulma Koalisyonu ve Amerikan Kanser Derneği, kanser teşhisi koyulduğunda hastaların destekleyici bakıma yönlendirmesini ve bu bakımın iyileştirici tedavi de dahil olmak üzere tedavinin tüm aşamalarına dahil edilmesini önerirler. Bu yaklaşıma kapsamlı bakım veya eş zamanlı bakım adı verilir.*
Destekleyici bakım palyatif bakımla aynı mıdır?
Hayır, aynı değildir. Hastaların ilk tanı aldığı andan itibaren hem hastanın hem de hasta yakınlarının yanında ayakta tedavi hizmeti vererek Destekleyici Bakım olarak bulunuyoruz. Hastaların hastalığı çok ilerlemiş durumdayken bakımın sunumuna Palyatif Bakım olarak devam ediyoruz.
Kaynak: American Cancer Society Guidelines for Cancer Survivors
