Japonya önceki gün şubat ayında Türkiye’de yaşanan Kahramanmaraş depremine benzer büyüklükte bir depremle sarsılırken, can kaybının sınırlı olması dikkat çekti.
32 yıldır Türkiye’de yaşayan yüksek inşaat mühendisi, mimar ve deprem uzmanı Yoshinori Moriwaki, ülkesinin depremde yıkılmamayı nasıl başardığını şöyle özetledi:
Binalarımız sağlam ve güvenli
“Japonya’da zemin, bina, yapı ruhsat konuları sıkı kurallara ve denetime bağlıdır. Bu kuralların dışına kesinlikle çıkılamaz. O yüzden de binalarımız sağlam ve güvenlidir. İnsanlar deprem olduğunda binalardan korkmaz. Hatta güvenli olduğu için içeri girmeyi tercih eder.
Eğitim anaokulunda başlamalı
Türkiye deprem ülkesi ama Japonya’daki gibi etkili bir şekilde deprem eğitimi yok. Japonya’da deprem eğitimi anaokulunda başlıyor. Ben 32 yıl önce Türkiye’ye geldiğimde ‘Aman depremi çocuklar duymasın’ deniyordu. Tam tersi çocuklara depremi oyun gibi anlatmalıyız. Japonya’daki gibi anaokulundan itibaren haftada iki kez tatbikat yaptırın.
Yönetmelik aynı, yapı stoku kötü!
Şimdiki deprem yönetmeliği Japonya ile yaklaşık aynı. 2000’den sonra yapılan binalar daha iyi. Ama Türkiye’deki yapı stoku kötü. Japonya’da binalar depreme dayanıklı. Binada biraz sıkıntı olsa da zemin iyiyse sorun çıkmaz. Ben Kahramanmaraş’taki depremden sonra bölgede incelemeler yaptım TOKİ evleri neden yıkılmamış diye. Gördüm ki bu evlerde zemin etüdü yapılmış, binalar iyi zemine yapılmış. TOKİ konutları örnek alınmalı.
Türkiye neden güvenli bina yapamıyor?
Türkiye uzaya astronot gönderiyor. Türk müteahhitleri tüm dünyada depreme dayanıklı devasa yapılara imza atıyor. Peki küçük çaptaki müteahhitleriniz neden ülkenizde sağlam bina yapamıyor. Neden kötü zemindeki bu yeni binaların yapımına izin veriliyor? Türkiye’de sıkıntı 2018’e kadar. 2018 sonrası neredeyse Japonya ile benzer. Sorun büyük ölçüde uygulamada ve eğitim noktasında.”
İkinci kahramanmaraş depremine benziyor
Yoshinori Moriwaki, Japonya’daki 7.6 büyüklüğündeki depremin, 6 Şubat 2023’te Kahramanmaraş’ta yaşanan 7.6 büyüklüğündeki ikinci depreme büyüklük ve yüzeye yakınlık açısından çok benzediğini söyledi: “Aradaki tek fark Japon Denizi’nin bazı bölgelerinde oluşan bir metrelik tsunamiler. Kahramanmaraş depremleri sonrası 50 bini aşkın kişi öldü. Japonya’da can kaybı var, şu ana kadar 55 kişi. Depremin şiddetine oranla can kaybı Kahramanmaraş’taki gibi olmaz. Üzülerek ifade ediyorum, eğer acilen önlem alınmazsa, bu büyüklükte bir depremde İstanbul’da ölü sayısı binlerce olabilir.”
2 ülke arasındaki fark ne?
Moriwaki, Türkiye ile Japonya arasındaki farkı şöyle anlattı:
“Bizde deprem olunca insanlar, camlar ya da tabelalar sarsıntı ile düşebileceği için, daha sağlam ve güvenli oldukları için binalara kaçarlar. Türkiye’de ise tam tersi oluyor. İnsanlar camlardan, balkonlardan aşağı atlıyor.”
