- Bebeklerde işitme kaybı nasıl anlaşılır?
- Hangi ilk belirtilerle kendini gösterir?
- Yenidoğan işitme testleri nasıl yapılır?
- Neden ilk 6 ayda tedaviye başlanmalı?
- İşitme kaybına neden olabilecek risk faktörleri nelerdir?
- Erken tanı çocuğun geleceğini nasıl etkiler?
Her 1000 bebekten 3’ü işitme kaybı ile dünyaya geliyor ve bu durum, fark edilmediğinde çocuğun dil gelişiminden sosyal hayatına kadar birçok alanı etkileyebiliyor. Özellikle ilk 6 ayda tanı ve müdahale, çocuğun geleceğini şekillendiren en kritik adımlardan biri.
İşitme kaybı bebeklikten itibaren dikkat gerektiriyor
Acıbadem Altunizade Hastanesi’nden Dr. Odyolog Emel Uğur, bebeklik döneminde işitme kaybının tanılanmasının hayati önem taşıdığını vurguluyor.
Dr. Uğur, “Ülkemizde her 1000 bebekten 2-3’ü işitme kaybı ile doğuyor. Ancak Türkiye, yenidoğan işitme tarama programları kapsamında dünyadaki en başarılı ilk yüzde 20’lik dilimde yer alıyor” diyor.
İstanbul’da doğan tüm bebeklere işitme testi uygulanırken, ülke genelinde bu testlerin başarı oranı %98-99 civarında.
Bu belirtiler varsa dikkat!
Bebeklerde işitme kaybının bazı erken sinyalleri, aileler tarafından kolaylıkla fark edilebilir:
- 3 aylıkken sesin geldiği yöne yönelmiyorsa
- 6 aylıkken babıldama (mam-mam, bab-bab gibi sesler) başlamamışsa
- Ani yüksek seslere tepki vermiyorsa
- 12. ayda ismine tepki vermiyor, basit komutları anlamıyorsa
- ayda hâlâ tek bir kelime bile üretmemişse
Bu tür durumlar fark edildiğinde gecikmeden ileri işitme testleri için başvurulmalı.
Yenidoğan işitme testleri nasıl yapılıyor?
Bebeklerin işitme testi doğum sonrası hastaneden taburcu olmadan önce yapılır. Test sırasında kulaklık ve elektrotlar yardımıyla bebeğe verilen ses uyarısına sinir sistemi tepkisi ölçülür. İşlem kısa süreli, ağrısız ve güvenlidir. Eğer test geçilemezse panik yapılmamalıdır; test birkaç gün arayla iki kez daha tekrarlanabilir.
🧠 Eğer tüm testler geçilemezse veya risk faktörü mevcutsa, bebek mutlaka referans merkezine yönlendirilerek ileri düzey tanı süreci başlatılır.
İşitme kaybına neden olabilecek risk faktörleri:
İşitme kaybı doğuştan olabileceği gibi sonradan da gelişebilir. Bazı yaygın risk etkenleri şöyle sıralanabilir:
- Genetik yatkınlık
- Annenin gebelikte geçirdiği enfeksiyonlar
- Prematüre doğum veya düşük doğum ağırlığı
- Yenidoğan sarılığı veya uzun süreli yoğun bakım tedavisi
- Doğumda travma veya kullanılan bazı ilaçlar
📌 İşitme kaybı sadece doğumsal değil; sonradan da oluşabileceğinden çocuk gelişimi boyunca takip önemlidir.
Neden ilk 6 ayda tedaviye başlanmalı?
Dr. Uğur, bebeğin en geç 3 aylıkken tanı alması ve 6. aya kadar müdahaleye başlanmasının, hem işitme hem de dil-konuşma gelişimi açısından çok değerli olduğunu belirtiyor. Bu dönemde yapılan müdahaleler sayesinde çocuklar, yaşıtlarını yakalayabiliyor ve sağlıklı bir sosyal gelişim süreci yaşayabiliyor.
Erken tanı çocuğun tüm geleceğini etkiliyor
İşitme kaybı zamanında fark edilip tedavi edilmediğinde, sadece konuşma değil; akademik başarı, bilişsel gelişim ve sosyal iletişim gibi hayati alanlarda da ciddi gerilikler oluşabiliyor. Dr. Uğur, “İşitme kaybı tanısı aldığımız gün bizim için bir milattır” diyerek erken müdahalenin çocuğun potansiyelini ortaya çıkarma sürecindeki belirleyici etkisini vurguluyor.
Kaynaklar:
- Han, Y., Li, S., Song, Y., Sun, J., Yan, W., Wang, J., Gao, X., Li, X., Ren, C., & Zhao, Q. (2024). Risk factors for infant hearing loss: A meta-analysis. European Journal of Pediatrics, 183, 2401–2409. https://doi.org/10.1007/s00431-024-05498-3
- Vos, B., Noll, D., Pigeon, M., Bagatto, M., & Fitzpatrick, E. M. (2019). Risk factors for hearing loss in children: A systematic literature review and meta-analysis protocol. Systematic Reviews, 8, 172. https://doi.org/10.1186/s13643-019-1073-x
- Choe, G., Park, S.-K., & Kim, B. J. (2023). Hearing loss in neonates and infants. Clinical and Experimental Pediatrics, 66(9), 369–376. https://doi.org/10.3345/cep.2022.01011
- Morton, C. C., & Nance, W. E. (2006). Newborn hearing screening—a silent revolution. New England Journal of Medicine, 354(20), 2151–2164. https://doi.org/10.1056/NEJMra055139
- Moeller, M. P. (2000). Early intervention and language development in children who are deaf and hard of hearing. Pediatrics, 106(3), 109–121. https://doi.org/10.1542/peds.106.3.109
