Murat Kürüz: “Resimlerimde kedi kadınları kullanmamın en büyük nedeni, kadınlar ve kediler arasında kurduğum benzerlik. Kediler ve kadınlar istemedikleri hiçbir şeyi yapmazlar. Ruhları anarşisttir. Kadın simgesiyle çok hikaye anlatabiliyorum…”
Sanatçı Murat Kürüz’ü 14 Nisan 2016’da Paris’te bulunan Linda Farrell galerisinde, açmış olduğu kişisel sergisinde, o muhteşem uyarlaması ”kedi rumuzlu kadın” eserleriyle tanıma fırsatım oldu. Kendisinin de belirttiği gibi “kedi” karakterinin hayatında büyük bir önemi var.
Kadınlar da tıpkı kediler gibi sürekli şefkat, sevgi ve ilgi beklerler
Kedilerde gördüğü özellikleri eserlerine yansıtmakta ve bununla da gurur duymakta. Kadınları, kedilere uyarlaması ise oldukça ilginç. Başkaları tarafından redüktör bir imaj taşıması açısından belki rahatsız edici olabilir. “Ruhları anarşisttir” derken belki de kadınların dogmatik düşüncelerin çoğuna karşı gelmesinden veya aşırı şüphecilik, değişim, kıskançlık gibi unsurlarının bulunduğundan da olabilir. Ancak, kedi ve kadın arasındaki bazı benzerlikler kaçınılmaz. Kadınlar da tıpkı kediler gibi sürekli şefkat, sevgi ve ilgi beklerler. Tatlılıkları, şirinlikleri ve cilveleri ile etraflarına her an neşe saçabilirler.
Ayrıca bilimsel araştırmalara göre kedi bütün negatif enerjileri alabilme niteliğine sahiptir. Dikkat ederseniz, genelde yalnız yaşayan kadınların neredeyse hepsinde bir kedi vardır. Belki de arayıp da bulamadıkları sevgiyi, şefkati, ilgiyi onlarda buluyorlardır. Ve derler ki eğer bir kedi sürekli bir evin bahçesine gidip geliyor ise o evde negatif enerjinin olduğunun belirtisiymiş. Kedi de o kötü enerjiyi almaya gelmiştir. Dolayısı ile şayet herhangi bir kedi bahçenize uğramışsa ona itici davranmayınız. Asıl olan: nasıl yaklaştığınıza bağlı. Bu açıdan da sanatçımızın kadının tamamen olumlu yanlarını bizlere yansıtmakta olduğu görüşündeyim.
Naif ve primitif tarz
Naif ve primitif tarzını güzel örneklerle veren sanatçı bizleri değişik bir dünyaya götürmekte ve de o dünyadaki günlük hayattan ailevi örnekler vermektedir.
Eserlerinde pozitif bir esinti hissetmekle beraber, hayata olan bağlılığı ve seçmiş olduğu kedileri Salvador Dali, Pablo Picasso, Frida Kahlo gibi ünlü isimlerle bir araya getirme fikri ise oldukça etkileyici. Onlara olan hayranlıklarını ise bu şekilde dile getirmekte.
Murat Kürüz yaratmış olduğu kendine özgü tarzıyla her yaştaki geniş kitleye hitap edecek nitelikte olup, bizlere dostluk ve aile mutluluğu konusunda mesajlar vermektedir.
Kedilerdeki karakter özelliklerini, kimi zaman sürrealist bir biçimde uygulamada sınır tanımayan sanatçı, hayal gücünü de kullanarak sanatının doruğunda olup, farklı « kedi rumuzlu kadın » çizimleriyle gerek yerel (halay çeken kediler) gerek evrensel (ünlü ressamların etrafına sarılmış kediler) örnekleriyle bizlere bir tebessüm, neşe ve moral vermektedir.
Simgesel anlatıma oldukça önem veren sanatçı kendisinin de belirttiği gibi donuk ve sert çizgilerden uzak yorumlarıyla bizleri sempatik bir dünyaya götürmektedir. Bu da yaşadığımız acımasız ve birçok değerlerin hiçe sayıldığı bu dünyada, güzel bir ışık kaynağı olarak yansımaktadır.
Röportaj | Murat Kürüz
Eloise, Ebru Fesli: Bize kısaca kendinizi tanıtır mısınız?
Murat Kürüz: 1960 doğumluyum. Çocuk yaşlarda sanata ilgi duydum. Ne bulursam ya boyuyordum ya da elime çekiç, keski alıp şekil vermeye çalışıyordum. 17 yaşımda Güzel Sanatlar Akademisine girdim. Aynı tarihlerde mizaha duyduğum ilgi beni karikatür çizmeye itti. Gırgır dergisinde 17 yaşında profesyonel olarak çizmeye başladım. Bu arada klasik ne kadar hikaye kitabı varsa okumuştum. Ernest Hemingway’den Emile Zola’ya kadar hepsini okudum. Akademiden seramik sanatçısı olarak mezun oldum.
Karikatür hayatıma girmişti. Mizah dergileri Gırgır ve Fırt daha sonra Limon hayatıma işledi. Ardından Sabah gazetesi… 8 sene her gün siyasi karikatürler ve hikayeler çizdim. Ve yine mizah dergileri… Yazdım çizdim ve de yönettim…
Gazeteciliğin ve dergiciliğin 90 öncesinde bittiğine inanıp televizyon dünyasına yöneldim. İlk özel tv kanallarında program yazarlığına ardından da TV yapımcılığına soyundum. Tüm ulusal TV kanallarına müzik – eğlence ve dizi filmler yaptım. Çok değerli ustalarım oldu. Altan Erbulak, Oğuz Aral, Haldun Simavi, Türker İnanoğlu…
2010 yılında sadece 3D animasyon filmler yapmaya başladım. Canım Kardeşim adlı bir çocuk TV dizisi yaptım. Yüzde yüz Türk malı bir marka yapmayı başardım. Ekim 2016 yılında ilk uzun metraj animasyon sinema filmi için ekibim ile çabalıyorum. Bu arada 5 kitap yazdım. 6 Çocuk oyunu ve Müzikal yazdım. 2016 yılında 2. Tiyatro oyunumu yazdım. Bir kara mizah hikayesi var. Maşallah kapalı gişe oynamaya devam ediyor… Kısaca kendinizi tanıtın dediniz… Kısa olamadı…
Aslında kısa kısa anlatmaya çalıştım…
Ressamlığın dışında çizgi film ve tiyatro yapımcılığını üstlendiğinizi biliyoruz bize biraz bunlardan bahseder misiniz?
Murat Kürüz: 10 seneden fazla oldu resim çiziyorum ama hala kendimi ressam olarak göremiyorum… Resim çizmek benim için farklı bir macera. Diğer işlerimi bir kenara bırakıp sığındığım renkli bir liman… Çizgi film çok eğlenceli ve çok disiplin isteyen bir iş… Ve çok ama çok kalıcı. Çocuklar için iş üretmek gerçekten dünyanın en zor ve en zevkli işi… Canım Kardeşim 140 milyon youtube seyircisine ulaşmış halde. Günde 450 bin kişi “Canım Kardeşim” izlemek için tuşa basıyor… İnanılmaz bir sevgi… Ama bu sevgi bana çok sorumluluk yüklüyor. Çünkü seyircilerim küçük çocuk arkadaşlarım… Canım Kardeşim müzikali 2,5 yılda 350 bin kişiye oynadı. Bunun yanı sıra tam bir kara mizah olan büyüklere yazdığım oyunum da bu sene sergileniyor. Oldukça sert bir güldürü. İnsanları ters yüz ediyor. Seyircimiz çok mutlu… Çok gülüp onlara güzel eğlenceli dakikalar yaşatıyorum. Oyunun mesajı ile onları gerçeklerle yüzleştiriyorum ama onlar kendi hallerine gülüyorlar… Komedi işte!
Erkekler düz ve sınırlı
Murat Kürüz: Kediler ve kadınlar istemedikleri hiçbir şeyi yapmazlar
Eserlerinizdeki güncel yaşam kesitlerini neden özelikle “kadın” kedilerle anlatma ihtiyacı duydunuz?
Murat Kürüz: Öncelikle şunu söylemem lazım. Resim yapmaya başlarken bana ait bir dünya yakalamam gerektiğini düşündüm. Bunu yakalamasaydım resim yapmazdım. Kedi kadınlar ve bolca kullandığım simgeler benim hikayelerimde yani resimlerimde birer oyuncular. Hikayem yoksa resim çizmek istemiyorum. Kedi kadınların en büyük nedeni kadınlar ve kediler arasında kurduğum benzerlik. Kediler ve kadınlar istemedikleri hiçbir şeyi yapmazlar. Ruhları anarşisttir. Ben kadın simgesiyle çok hikaye anlatabiliyorum… Galiba erkeklerin hikayeleri daha sınırlı… Veya kadınlar çok daha renkli hikayelere sahip… Sokak kadınından, kraliçelere kadar o kadar çok renkli kadın var ki… Erkekler düz ve sınırlı… Kadınlar çok renkli giyinirler… Ama erkeklerde sınırlıdır renkler… Bu bile önemli bir neden…
“Sevimli anlatma çabası bana naif bir yol çiziyor”
Kullandığınız teknikler nelerdir?
Murat Kürüz: Yağlı boya tekniğini kullanıyorum. Resim yapmadan önce eskiz çalışmaları yaparım… Simgeler gözümün önünden geçer. Hikayemi kurgularım. Sonra doğru tuval başına… Yağlıboya çalışmayı çok seviyorum. Ama sulu boya resimlere müthiş ilgi duyarım.
Naif unsuru seçmenizdeki nedenler?
Murat Kürüz: Resimlerim naif olarak yorumlanıyorsa mutlu olurum. Karikatür çizdiğim için elim çok zaman karikatüre kaçıyor… Resim kuralları ile karikatür tam karşıttır. Ortaya naif figürler bu yüzden çıkıyor. Sevimli anlatma çabası bana naif bir yol çiziyor.
Salvador Dali, Pablo Picasso, Frida Kahlo
Kedi dışında başka bir hayvana yer vermeyi düşünür müsünüz?
Murat Kürüz: Kafamdaki hikayelerle ilgili… Aslında bunu denemek istiyorum. Ama simgesel anlatımdan kopmak istemem. Çünkü simgeler insanın yazıyı keşfinden önce vardı. Her şey simgeler ile anlatılırdı. Simgelerde deneyim, tanımlama, kavram, akıl vardır… Gerçekten bir gün belki başka simgeler ile hikayeler anlatmaya çalışırım…
Kedileri Salvador Dali, Pablo Picasso, Frida Kahlo gibi ünlü isimlerle işlemenizdeki sebepler?
Murat Kürüz: Çok samimi cevap vermek istiyorum. Paris’teki sergi için resimler yaptığım bir dönem de küçük bir operasyon için doktora gittim. Doktor operasyon yapmadan önce bana narkoz verdi. Uyudum. Kalktım operasyonunu bittiğini bile anlamamıştım. Doktorun ofisindeki moda dergilerini karıştırırken benim kedi kadınlar ve Salvador Dali ardından Pablo Picasso resimlerini o derginin sayfalarında gördüm… Resimleri çizmiştim ve o dergi sayfalarında duruyordu. Bir sonra ki sayfayı çevirdim… O sayfa da Frida Kahlo ve kedi kadınlar vardı… Bu gördüğüm gel – gitleri sonra tuvale taşıdım.
Jean – Jacques Sempé, Guillermo Mordillo, Sergio Aragonés Domenech
Sizi etkileyen ve de esinlendiğiniz karikatürcüler veya ressamlar var mı?
Murat Kürüz: Jean – Jacques Sempé, Guillermo Mordillo, Sergio Aragonés Domenech gibi karikatüristleri çok severim. Sempatik ve yuvarlak çizgiler beni içine çeker. Sert ve donuk çizgilerden uzak dururum. Ülkemizde benim kuşağım pek çok karikatürist arkadaşımı hayranlıkla izlerim. Karikatür çizmeye başladığım ilk günden beri özgün olmayı birine benzemeyi hiç istemedim. Farklı çizgilerle biraz da öncü olmak gibi bir çizgi dünyam oldu. Ressamlardan şundan etkilendim diyemem. Sizin dediğiniz gibi naif ve primitif bir çizgi yakaladım…
Resim yaparken büyük laflar etmeyi sevmiyorum. Eylül ayında İstanbul’da kişisel bir resim sergisi açacağım. İstanbul’da çalıştığım sanat galerisinin girişimi ile dünyanın önemli resim fuarı olan Miami Art için iki büyük resim yapacağım… Arkasından yeni çalışmalar gelecek…
Ah bir de geniş zamanım olsa heykel de yapacağım… Heykel en büyük tutkum ama yapacak ortam bulamıyorum… Bir de zamansızlık buna ekleniyor. Kısmet bir gün heykellerim ile karşınıza çıkmak isterim. Bu arada önümüzdeki yıl karikatür sergisi ile Paris’e geleceğim. Galeri Linda Farrell’de ilk defa 57 karikatür ile sergi açacağım. Neden 57 karikatür diye soracak olursanız… 57 yaşında olacağım da ondan… Her yaş için bir karikatür… Çok teşekkür ediyorum.
Murat Kürüz’e İndigo Dergisi olarak teşekkür ediyoruz, yeni çalışmalarında buluşmak dileğiyle…
