ABD’nin İdlib’e misilleme olarak Suriye’deki Şayrat Hava Üssünü vurmasıyla Rusya’nın S-400 savunma füzeleri yeniden gündeme geldi.
ABD’nin US Ross ve US Porter destroyer savaş gemileri 59 adet Tomahawk füzesi fırlatarak Suriye’nin Şayrat Hava Üssünü vurdu. Rusya’dan yeni bir açıklama geldi. Rusya, Suriye’deki hava ve deniz üslerinin S-300 ve S-400 füzeleriyle korunduğunu duyurdu.
S-400 füzeleri Şayrat Üssünü korudu mu?
Suriye’deki Şam rejiminin en önemli müttefiki Rusya, ABD’nin füze saldırısına ateş püskürüyor. Gün boyunca Moskova’dan arka arkaya açıklamalar geldi, uluslararası haber ajansları gelişmeleri son dakika olarak dünyaya duyurdu. Ancak uzmanlar tarafından Rusya’nın S-400 savunma füzelerinin Tomahawk gibi alçak irtifadan seyreden füzeleri vuramadığı belirtiliyor.
59 tomahawk füzesinden 23’nün üsse düştüğü iddia edildi
Şayrat hava üssünü vuran füzelerin hangardaki altı uçağa isabet ettiğini belirten Rusya Savunma Bakanlığı’na göre, 23 füze üsse düştü. Rusya saldırılarda dört can kaybı olduğunu, iki yaralının ise hastaneye taşındığını bildiriyor. Suriye devlet televizyonuna göre ise, ölü sayısı dokuz. Rusya Savunma Bakanlığı sözcüsü İgor Konaşenkov, füze saldırısının uzun zaman önce hazırlandığını savundu.
Rusya parlamentosundan bir milletvekili, Moskova’nın kullandığı Lazkiye’deki hava üssü ile Tartus’taki deniz üssünün S-300 ve S-400 füzeleri tarafından korunduğunu belirterek ABD’ye gözdağı verdi. Açıklamayı Rusya Savunma Bakanlığı’nın yaptığını duyuran Reuters, daha sonra düzeltme geçti.
Lavrov: 2003 Irak işgalini hatırlattı
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, saldırının ABD’nin Irak işgalini hatırlattığını söyledi: “Umarım bu provokasyon ilişkilere kalıcı hasar vermez. Ölenler arasında Rus vatandaşı yok.”
ABD boş üssü mü vurdu?
ABD’nin saldırısından sonra rejim kaynaklarının üssün önceden boşaltıldığını ve sadece 6 askerin hayatını kaybettiğini açıklaması akıllara, “ABD, boş üssü mü vurdu?” sorusunu getirdi.
ABD’nin Suriye’de yoğun füze saldırısı düzenlediği Esad rejimine ait hava üssü, ülkedeki en aktif askeri üslerdendi. Ancak rejim kaynaklarının üssün önceden boşaltıldığını duyurup ve asker kaybını 6 olarak açıklaması soru işaretlerine neden oldu. Rusya, Suriye’yi vurmadan önce ABD’nin kendilerini önceden bilgilendirdiğini açıkladı. ABD’den bilgi alan Rusya’nın, rejime tedbir aldırıp aldırmadığı ise bilinmiyor. Öte yandan ABD henüz saldırının tüm askeri sonuçlarını açıklamadı.
Şayrat Üssü, Humus’a 31 km mesafede
ABD ordusunun rejimin 4 Nisan’da Han Şeyhun kimyasal katliamına tepki olarak füze saldırısı düzenlediği Şayrat hava üssü, Humus ilinin yaklaşık 31 kilometre güneydoğusunda yer alıyor.
Esad rejiminin en aktif kullandığı üslerden Şayrat, güvenilir askeri bilgiler yayınlayan açık kaynaklara göre, 7. MİG-25 birliği, MİG-23 birliği, MİG-29 birliği , 677. SU-22 birliği ve rejimin Han Şeyhun’a sarin gazı atan SU-22 tipi savaş uçaklarının bulunduğu 685. hava birliğini barındırıyordu. Üs ayrıca, SU-25 bombardıman uçağı, sekiz adet K52 ve 4 adet Mİ-27 Rus yapımı helikoptere sahipti. 40 silosu olan üs, 22.tugayın karargahı olarak biliniyordu.
Saldırıdan önce üssün boşaltıldığı iddia edildi
Ancak rejimin resmi haber ajansı SANA, orduya dayandırarak verdiği bilgide, yalnızca 6 rejim askerinin öldürüldüğünü savundu. Esad’a yakınlığıyla bilinen Meyadin televizyon kanalının internet sitesinde, saldırının gerçekleşeceği beklentisi nedeniyle üssün önceden boşaltıldığı iddia edildi.
Bu arada ölen Suriye askerlerinin kimlik bilgilerinin yayınlandığı rejime yakın bazı sosyal medya hesaplarında, kayıpların üste değil, yanındaki hava savunma birliğinde yaşandığı ileri sürüldü. Rejim kaynaklarının açıklaması, tahribat etkisi ve isabet yüzdesi en yüksek füze türlerinden Tomahawklarının onlarcasının kullanıldığı saldırıda, üste neredeyse hiç kimsenin bulunmadığı kuşkusuna sebep oldu. ABD’li yetkililer, saldırıda kaç rejim askeri ölmüş olabileceğine ilişkin tahmini bir veriyi henüz paylaşmadı.
Rusya, Şam yönetimini uyardı mı?
CNN haberinde, bir Pentagon yetkilisinin, füze atılan hava üssünde Rus unsurların da bulunduğunu ancak muhtemel can kaybının önlenmesi için Ruslara önceden birkaç kez bilgi verildiği açıklamasını paylaşmıştı. Esad rejiminin en önemli destekçisi olan Rusya ise saldırı öncesinde Şam yönetimini tedbir alması için uyarıp uyarmadığını henüz açıklamadı.
ABD, Doğu Akdeniz’deki destroyerlerinden fırlatılan 59 Tomahawk füzesiyle, kimyasal saldırıda kullanılan Şayrat Hava Üssünü vurduğunu açıklamıştı. Pentagon Sözcüsü Albay Jeff Davis, “Bu füzelerle (hava üssündeki) uçaklar, hangarlar, yakıt ve lojistik destek depoları, güçlendirilmiş uçak sığınakları, mühimmat depoları, hava savunma sistemleri ve radarları vuruldu.” şeklinde konuşmuştu.
Görgü tanığı: Üste çok az kişi vardı
BBC Türkçe’nin haberine göre ise iki görgü tanığı üssün boş olduğunu savundu. ABD’nin Suriye’de hedef aldığı Şayrat Hava Üssü yakınında yaşayan ve ismini açıklamak istemeyen bir görgü tanığı BBC’ye “Hava üssünün yalnızca bir kısmı hedef alınmış. Etrafta çok sayıda yaralı ve ambulans var. İnsanlar araçlarla hastanelere taşınıyor, bazı sivillerin öldüğünü sanıyorum. Orada askerliğini yapan kuzenim tanıdıklarını bulmak için sabah 6’da üsse gitti fakat kimseyi bulamadı. Burası çok yoğun kullanılan bir hava üssüydü, Suriye’nin her yerine savaş uçağı gönderiliyordu” dedi.
Dakika dakika neler yaşandı?
04:45 – Doğu Akdeniz’de konuşlanan iki ABD savaş gemisinden 59 adet Toma Hawk füzesi Suriye’de Esad rejiminin kontrolündeki Şaryat Hava Üssü’nü vurdu.
05:00 – ABD Başkanı Donald Trump, saldırı emri verdiğini açıkladı.
05:20 – Pentagon kaynakları, ABD’nin füze saldırısı öncesinde Rusya’yı bilgilendirdiğini açıkladı.
05:25 – Suriyeli kaynaklar, ‘ABD saldırganlığı’ olarak tanımladıkları ABD’nin füze saldırısı sonucu kayıplar yaşandığını duyurdu. Suriyeli bir askeri kaynak, füze saldırısında yaklaşık 70 füze kullanıldığını açıkladı.
05:30 – ABD Dışişleri Bakanı Rex Tillerson, “Suriye’ye orantılı bir yanıt verdik. Füze saldırısı, ülkeler ‘kırmızı çizgiyi’ aştığında Trump’ın harekete geçmeye hazır olduğunu gösterdi” dedi. Tillerson ayrıca, Rusya’nın sorumluluklarını yerine getirmediğini savundu.
ABD saldırı videosunu paylaştı
06.28 – ABD Denizcilik Enstitüsü’nün YouTube kanalından saldırıya dair bir video paylaştı.
06.40 – Humus Valisi Talal el Barazi, hava üssüne yapılan saldırının IŞİD’in yararına olduğunu kaydetti ve “Üste kurtarma operasyonu sürüyor” dedi.
07.00 – ABD Dışişleri Bakanı Rex Tillerson, “Saldırıdan önce ya da sonra Moskova’yla irtibat kurmadık” açıklamasını yaptı. Pentagon kaynakları ise ABD’nin füze saldırısı öncesinde Rusya’yı bilgilendirdiğini açıklamıştı.
07.27 – Rusya Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK)’ni acil toplantıya çağırdı.
07.50 – İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu, ABD Başkanı Donald Trump’ın Suriye’de bir hava üssünü vurma kararına ‘tam destek’ verdiklerini bildirdi.
08.01 – Suudi Arabistan da ABD’nin saldırısına tam destek verildiğini belirten bir açıklama yapıldı.
08.06 – Suriye İnsan Hakları Gözlemevi, üssün kullanılamaz hale geldiğini duyurdu.
08.11 – Suriye yerel basını ABD’nin düzenlediği roket saldırısının ardından IŞİD’in Suriye’nin Şaryat Hava Üssü yakınlarında saldırıya geçtiğini duyurdu.
08.23 – İran Dışişleri Bakanlığı’na ait internet sitesinde, Bakanlık Sözcüsü Behram Kasımi’nin, “ABD’nin Suriye’deki kimyasal saldırıyı gerekçe göstererek Şayrat Hava Üssü’ne saldırmasını şiddetle kınıyoruz” ifadelerine yer verildi. Kasımi açıklamasında, ‘bu gibi tek taraflı adımların’ Suriye ve bölgedeki sorunları daha karmaşık hale getireceğini savundu.
İngiltere: Operasyona tam destek veriyoruz
08.27 – İngiltere’den yapılan açıklamada, ‘ABD’nin operasyonuna tam destek veriyor” dendi.
08.40 – Humus Valisi Talal el Barazi, saldırıda 5 ölü ve 7 yaralı olduğunu söyledi. Vali, üssün yakınlarında bulunan köyde sivil kayıplar olduğunu aktardı. Barazi saldırıya ilişkin “İlk değil, son olacağına da inanmıyorum” dedi.
09.01 – Kremlin’den konuya ilişkin yapılan ilk açıklamada “Uluslararası hukuk ihlal edildi. Putin, ABD’nin üssü vurmasını egemen devlete saldırganlık olarak gördü” ifadeleri kullanıldı.
10.00 – BM’nin Suriye Özel Temsilcisi Steffan de Mistura’nın ofisinden yapılan açıklamada “Mistura, konunun muhataplarıyla görüşmeler yaparak durumu yakından takip ediyor” dendi.
10.30 – Fransa Cumhurbaşkanı François Hollande ve Almanya Başbakanı Angela Merkel, Suriye konusunda ortak bir açıklama yaptı. Açıklamada ‘Suriye karşıtı yaptırımları destekleyecekleri’ belirtildi.
11.00 – Rusya, ABD ile Suriye’de hava güvenliği anlaşmasını da askıya aldığını açıkladı.
11.15 – Rus kanalları hava saldırısında 9 uçağın tahrip olduğunu bildirdi.
11.40 – ABD’nin Suriye’deki hava üssünü vurmasını ‘saldırganlık eylemi’ olarak nitelendiren Rusya Dışişleri Bakanı Lavrov, bu eylemin kendisine Irak işgalini hatırlattığını söyledi. Lavrov ayrıca, ABD’nin Suriye’deki hava üssüne düzenlediği saldırı nedeniyle bu ülkede görevli olan herhangi bir Rus’un hayatını kaybetmediğini açıkladı.
