Burun tıkanıklığı özellikle kış aylarında oldukça yaygın görülen bir sorun. Burundan nefes alıp vermekte güçlük çeken kişilerin oranı yüzde 20’lere kadar yükseliyor.
Burun tıkanıklığı kronikleştiğinde hayat kalitesini düşürmesinin yanı sıra koku ve tat alma bozukluğundan uyku sorunlarına sık sık boğaz enfeksiyonlarına yakalanmaktan ses kalitesinin düşmesine kadar pek çok önemli problemler oluşturabiliyor.
Acıbadem Maslak Hastanesi Kulak Burun Boğaz Uzmanı Doç. Dr. Elif Aksoy üstelik burun tıkanıklığının önemli bir hastalığın habercisi de olabileceği uyarısında bulunarak, “Dolayısıyla burun tıkandığında geçici çözümler üretmek ve tıkalı burunla yaşamaya devam etmek çok sakıncalı” diyor. Doç. Dr. Elif Aksoy burun tıkanıklığına neden olan 6 etkeni anlattı, önemli uyarılarda bulundu.
Burun bölmesinde eğrilik (Septum deviasyonu)
Erişkinlerde burun tıkanıklığına en sık burun bölmesini oluşturan kıkırdak ve kemik yapıdaki eğrilikler yol açıyor. Çoğunlukla geçirilmiş burun travmalarına bağlı oluşan bu eğrilikler nefes almakta sorun oluşturursa cerrahi olarak düzeltilebiliyor. Burnun orta bölmesi için yapılan müdahalelerde burun şeklinde bir değişiklik olmuyor.
Burun eti (Konka hipertrofisi)
Burun içerisinde konka olarak adlandırılan yapılar mevcut. Bu yapılar burun içi yüzey alanını genişleten parmaksı çıkıntılar şeklinde oluyorlar. Nefes aldığımızda burundan geçen havayı, ısı derecesine göre ısıtıyor /soğutuyor ve nemlendiriyorlar. Kan damarlarından zengin olan bu yapılar çeşitli etkenlere bağlı olarak bazen büyüyor bazen de küçülüyorlar.
Kulak Burun Boğaz Uzmanı Doç. Dr. Elif Aksoy alerjik ve iltihabi hastalıklar oluştuğunda konkaların burun tıkanıklığı yapacak kadar büyüyebildiklerine işaret ederek, “Konka hipertrofisi olarak adlandırılan bu gibi durumlarda ilaç tedavilerine yanıt alınamazsa, radyofrekans yöntemiyle burun etlerinin yakılarak küçültülmesi mümkün olabiliyor” diyor.
Enfeksiyonlar
Nezle gibi gibi sıklıkla virüsler tarafından oluşturulan üst solunum yolu enfeksiyonlarında, burun içini döşeyen mukozalar şişiyor ve sıvı salgılamaları artıyor. Bunun sonucunda da burun tıkanıyor. Bu tür basit viral enfeksiyonların ardından ikincil bakteriyel enfeksiyonların da burunda ve sinüslerde gelişmesi kolaylaşıyor. Genellikle koyu sarı yeşil burun akıntılarının oluşması sinüzite işaret ediyor.
Doç. Dr. Elif Aksoy burun tıkanıklığı ve burun akıntısı yapan sinüzit enfeksiyonlarının antibiyotiklerle tedavi edilmesi gerektiğini vurgulayarak şunları söylüyor: “Sinüs enfeksiyonları ilaç tedavilerine yanıt vermeyen kronik sinüs enfeksiyonları haline gelirse endoskopik sinüs cerrahisi ile tedavi edilebilmeleri mümkün oluyor. Bazı hastalarda sinüslerden polip denilen yapılar da gelişiyor. İlaç tedavileri ve cerrahi, burunda polip olan durumlarda burun tıkanıklığının giderilmesinde tercih edilen yöntemleri oluşturuyor.”
Alerjik nezle
Alerji, bağışıklık sistemimizin polen, ev tozu akarı, hayvan tüyleri ve bazı besinler gibi çeşitli yabancı maddelere karşı reaksiyon göstermesi sonucu gelişen bir durum. Alerjiye hedef olan önemli organlardan biri de burun oluyor. Doç. Dr. Elif Aksoy alerjik reaksiyon sonucunda burun tıkanıklığı, art arda hapşırıklar ve burun akıntısı gibi sorunların oluştuğunu belirterek, “Alerjiler polenlere bağlı ise mevsimsel gelişebiliyor veya ev tozu gibi bir sebepten oluşuyorsa tüm yıl boyunca da devam edebiliyor. Alerjik nezlede ilk tedavi yöntemi alerji sebebinden uzak durmak. Bu mümkün değilse, hastanın şikayetleri ilaç tedavileriyle büyük ölçüde giderilebiliyor” diyor.
Tümörler
Enfeksiyon ve travma gibi sebepler yoksa, daha önceden olmayıp sonradan gelişen ve özellikle tek taraflı olan veya burun kanamasının da eşlik ettiği burun tıkanıklıkları tümör habercisi olabiliyor. Bu tür burun tıkanıklıklarında zaman kaybetmeden kulak, burun ve boğaz muayenesi olmak gerekiyor. Görüntüleme yöntemleriyle tümörlerin özellikleri ve sınırları belirleniyor. Biyopsi ile kesin tanı konulduktan sonra kalıcı tedavi planlanıyor.
Geniz eti
Çocuklarda en sık görülen burun tıkanıklığı sebebi geniz eti büyümeleri oluyor. Geniz eti büyümesine bağlı olarak burunda tıkanıklık, horlama ve gece huzursuz uyuma gibi sorunlar oluşabiliyor. Apne denilen, nefessiz kalıp uyanma periyotları yaşanabiliyor. Yüz kemiklerinin gelişiminde bozulma görülüyor, sık sık üst solunum yolu ve orta kulak enfeksiyonları oluşabiliyor. Bu tip sorunlar ortaya çıktığında, geniz etinin cerrahi olarak alınması çocukların hayat kalitelerinde önemli bir iyileşme sağlıyor.
