Reuters haber ajansı, Hazine’nin, bütçenin daha fazla bozulmaması için Merkez Bankası’nın (TCMB) 40 milyar liralık ihtiyat akçesini merkezi yönetim bütçesine aktarmayı planladığını iddia etti. Ekonomist Mahfi Eğilmez ve Uğur Gürses, bu hamlenin para basmak anlamına geldiğine dikkat çekti. Eğimez, “Umarım doğru değildir” derken Gürses, “Enflasyon ve kur artışına yakıt olur” uyarısında bulundu.
İhtiyat akçesi öngörülemeyen durumlara karşılık kârdan ayrılan para niteliği taşıyor; 2018 sonunda TCMB bilançosunda ihtiyat akçesi 27.6 milyar TL olarak yer alıyor.
Konu hakkında bilgi sahibi bir kaynak, “2018 sonu itibariyle ihtiyat akçesinde toplam 27.5 milyar lira bulunuyor. Ancak yılbaşından bugüne kadar ihtiyat akçesi kalemine giren tutar da eklenince TCMB’nin 40 milyar lira düzeyinde bir ihtiyat akçesi oluyor. Yapılan değerlendirmelerde bunun 2019 merkezi yönetim bütçesine aktarılmasının uygun olacağı öngörüldü. Bu adımla bütçenin daha iyileştirilmesi ve güçlendirilmesi planlanıyor” dedi.
Konuya dair ekonomi yazarı Mahfi Eğilmez, Twitter’dan yaptığı paylaşımda bunun para basmak anlamına geldiğini, haberin doğru olmamasını umduğunu belirtti.
Reuters’in, TCMB’nin ihtiyat akçelerinin bütçeye devredileceği yolundaki haberi umarım doğru değildir. Bu para basmak demektir. Kısa vadeli avans uygulaması çok daha namuslu bir uygulamaydı.
— Mahfi Eğilmez (@mahfiegilmez) May 13, 2019
Ekonomi yazarı Uğur Gürses de bunun para basmaktan farklı olmadığını, sonucunun ise enflasyon ve kur artışı olacağına dikkat çekti:
Merkez Bankası’nın yıllık karı üzerinden ayrılan 46 milyar TL’lik ihtiyat akçesinin bütçeye aktarılması girişimi varmış; bu para basmaktan farklı değil. Getireceği sonuç da enflasyon ve kur artışına yakıt olmak.
— uğur gürses (@ugurses) May 13, 2019
Gecen hafta hem faizi yukselttik hem de 7mlrtry likidite cekilmesi kararinin ardindan, bu haber 40mlr trynin piyasaya bir anlamda enjekte edilmesi demek. Gecen hafta alinan TCMB kararinin da heba edilmesi oluyor. https://t.co/HBT6VY7jiL
— Gizem Öztok Altınsaç (@GizemAltinsac) May 13, 2019
Hazine ve Maliye Bakanlığı verilerine göre, geçen yıl ilk çeyrekte 20.4 milyar TL açık veren bütçe, bu yıl aynı dönemde 36.2 milyar TL açık verdi. Yine geçen yıl ilk çeyrekte 1.9 milyar TL faiz dışı fazla verilirken bu yıl aynı dönemde 2.8 milyar TL faiz dışı açık verildi.
Merkezi yönetim bütçesinde açığın bu yıl 80.6 milyar lira olması, 36.7 milyar lira faiz dışı fazla verilmesi hedefleniyor.
Merkez Bankası’nın yaklaşık 40 milyar liranın biraz altında bir miktarda temettü ödemesi de bu yıl bütçeye aktarılmıştı.
Bir başka kaynak, “Daha önce ihtiyat akçesinin kullanıldığını hatırlamıyorum. Bütçedeki bozulmanın daha ileri gitmemesi için bu yöntem gündeme geldi” diye konuştu. Aynı kaynak, “İhtiyat akçesinin bütçeye aktarılması için yasal düzenleme gerekiyor. Bu konuda hazırlanacak teklifin kısa süre içinde TBMM’ye gönderilmesi planlanıyor” dedi.
Ekonomistler, iç tüketimdeki yavaşlama, ekonomideki daralmanın ve seçim nedeniyle gündeme gelen bazı uygulamaların etkisiyle bütçede öngörülenden kötü bir tablonun gündemde olduğunu, tek seferlik gelirlerle bütçenin desteklendiğini vurguluyorlar. Hazine ve Merkez Bankası yetkililerine haberin yazıldığı sırada ulaşılamadı. (Kaynak: Para Analiz)
