İnfluenza geri geldi: Domuz gribi (H1N1) vakaları artıyor! Pek çok insan yüksek ateş, halsizlik, boğaz ağrısı ve öksürük şikayetleri yaşıyor. Özellikle çocuklarda yatağa düşüren ve hastanede kalma nedenleri arasında ilk sıralara yükselen bu tablo, influenza A adı verilen bir virüsten kaynaklanıyor.
İnfluenza geri geldi: Domuz gribi (H1N1) vakaları artıyor!
İstanbul Rumeli Üniversitesi REYAP Hastanesi Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Rahime Koç, influenzadan korumanın yollarını anlattı.
İnfluenza hakkında bilgi veren Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Dr. Rahime Koç, influenzanın ateş, baş ağrısı, burun akıntısı, kırgınlık, öksürük ve baş ağrısı şikayetleri ile başladığından bazen karın ağrısı, bulantı, kusma, ishalin de eşlik ettiğini söyledi.
Çocuklarda bu bulgular var ise mutlaka doktorunuza başvurmalısınız. Çocukların büyük çoğunluğunda 3-7 günde tedavi ile düzelmesine rağmen kronik hastalıkları olmayan çocuklarda dahi ciddi seyirli olabilmekte hatta ölümlere neden olabilmektedir.
En çok okul çağındaki çocuklar etkileniyor
İnfluenza insandan insana yakın temas, damlacık yolu ile bulaşıyor. İnfuenza sıklıkla Ekim ayı ile Mayıs ayının sonuna kadar görülebilmektedir. Bu salgınlar sırasında en çok okul çağı çocuklar etkilenmektedir. Ortalama olarak sağlıklı çocukların %40-50 si bu virüsten etkilenmektedir. 24 aydan küçük çocukların ve 65 yaştan büyük yetişkinlerin hastaneye yatış oranları daha fazladır. Bu hastalıktan ani ölüm gibi sonuçlar doğurabilir, hem kronik hem de daha önce sağlıklı olan çocuklarda görülebilmektedir.
Kuluçka süresi 1- 4 gün arasında değişiyor
Kuluçka süresi ortalama 1-4 gün arasında. Teşhis için burun sürüntü örnekleri hastalık başlangıcından hemen sonra tercihen ilk 4 gün içinde alınmalıdır. Çünkü virüs çoğalması o günden sonra önemli derecede azalmaktadır. Teşhiste dikkatli klinik değerlendirme hayati önem arz eder. Çünkü test sonuçlarında yanlış pozitif ya da negatif değerler görülebilmektedir. İnfluenza da erken teşhis ve ilk 48 saat içinde tedavinin başlanması hayati önem arz eder.
Aşı mutlaka yapılmalı
Virüsün çocukların hasta etmesini önlemek için en iyi yol aşılama. Mevsimsel aşıya dahil edilmek üzere seçilen influenza virüs aşıları her yıl değişebilmektedir. Aşılar A ve B tipi influenza virüslerine karşı geliştirilmiştir. 6 ay ve daha büyük yaşlarda ki tüm bireyler her yıl aşılanmalıdır. 9 yaş ve üzeri yılda 1 kez aşılanmakta iken 6 ay – 8 yaş arasındaki çocuklar 2 kez aşılanmaktadır. Hastalığa karşı koruma 2. dozdan sonra 1-2 hafta içerisinde elde edilmektedir.
Korunmanın yolları
- Elleri sık sık yıkamak.
- Kapalı ortamlarda uzun süre kalmamak.
- Ev ve iş yerlerini sık sık havalandırmak.
- Hasta bireylerin kalabalık ortamlara girmemesi.
- Hapşırık ve aksırıklarda ağzınızı mendille kapatmak.
Türk Tabipleri Birliği’nden Prof. Dr. Murat Akova ve Doç. Dr. Alpay Azap, domuz gribi ile ilgili güncel gelişmeler doğrultusunda şu bilgileri paylaşıyor:
Kimler daha çok etkileniyor?
Hastalığın bugüne kadarki seyri incelendiğinde, 6 ay-24 yaş arası çocuk ve gençlerin daha çok etkilendiği görülmüştür. Hamileler, hasta olan kişilerle ilk temas edebilecek hizmet grupları hastalıktan etkilenecek gruplar arasında sayılmaktadır. Hastalık 65 yaş üzerindeki kişilere kolay bulaşmamaktadır. Bunun 1918’de meydana gelen büyük salgın ile ilgili olduğu düşünülüyor. 1918’de meydana gelen grip salgınındaki virus bugünkü viruse çok benziyor. O virus 1950’lere kadar dolaştığı için 65 yaş üzerindeki kişilerin kısmi bağışıklık geliştirdiği kabul ediliyor.
Endişeli olunan nokta nedir?
Endişeler influenza A virusunun çok kolay yapı değiştirmesinden kaynaklanmaktadır. Bu bağlamda, ilerleyen süreçte hastalığın seyrinin daha ağır olup olmayacağı hakkında kesin bir şey söylenememektedir. Geçtiğimiz yüzyılda yaşanan grip salgınlarında, başlangıçta hafif enfeksiyona neden olan virüsün sonradan daha öldürücü hastalık yapma yeteneğine kavuştuğu izlenmiştir.
Belirtileri neler ve görülünce/hasta olunca ne yapılmalı?
Pandemik grip (H1N1) in belirtileri mevsimsel griple aynı olup ateş, öksürük, boğaz ağrısı, baş ağrısı, kas ağrıları ve daha geri planda kalan burun akıntısı, ishal, bulantı-kusma gibi belirtilerdir. Hastalanan çocuklar okula gönderilmemeli, veliler bu konuda uyarılmalıdır. Hastalanan çocuklar hastalık tamamen iyileşene kadar -ki bu süre genellikle 7 gündür- evde tutulmalı, hastalığın daha uzadığı durumlarda ise ateş düştükten en erken 24 saat sonra okula gönderilmelidir. Hastalanan çocukların iyi beslenmesi ve bol sıvı alması sağlanmalıdır.
Halen var olan grip aşısı yeterli mi? Domuz gribi aşısı farklı mı?
Pandemik grip (H1N1) için geliştirilen aşı şu anda ABD, İsveç ve Macaristan’da kullanılmaktadır. Şu an Türkiye’de var olan aşı bir yıl öncesinin influenza virusüne karşı geliştirilen mevsimsel grip aşısıdır. Pandemik grip (H1N1) aşısının üretim çalışmaları Temmuz ayı başından bu yana devam etmektedir. Yaklaşık 5 bin civarında çocuk ve erişkinde denendiğini ve belirgin bir yan etkisinin izlenmediğini biliyoruz.
Aşı yapımı nasıldır? Adjuvan etki nedir?
Aşı adjuvanla birlikte yapıldığı zaman bağışıklık potansiyeli çok daha yükseliyor. Birisi yüzde 70 bağışıklık kazandırıyorsa, birlikte olduğunda bu oran yüzde 90’a çıkıyor. “Adjuvana bağlı yan etki görülebilir mi” sorusuna da kesin yanıt verilemiyor, çünkü dünyada hiç bu kadar çok yaygın bir aşılama uygulanmadı. Nadir olasılıklar olacak diye insanların aşıdan mahrum kalması doğru değildir. Böyle bir yan etkinin olup olmayacağını şu anda bilmeden bu konuda spekülasyon yaratmak doğru bir yaklaşım değil.
Aşı olunmasını öneriyor musunuz?
Evet. Aşının faydası olası yan etkinin yaratacağı zarardan çok daha büyüktür. Bu nedenle yan etki olabileceği endişesiyle aşı yaptırmamak büyük hata olur. Çünkü aşının alternatifi hastalığa yakalanmaktır. Bunun sonuçları ise daha kötü olabilir.
Kimler aşı olmalı?
65 yaş altı tüm nüfusun belli bir öncelik sırasına göre aşılanması gerekmektedir. Sıranın başında hastalığa en açık kesim olarak nitelenen 6 ay – 24 yaş arasındaki kişiler, hamileler, altta yatan kronik hastalığı olanlar, hastalıkla öncelikli karşılaşabilecek hizmet grupları; sağlık çalışanları, itfaiye, güvenlik görevlileri vs. yer alıyor.
Kaynak:
- Prof. Dr. Murat Akova ve Doç. Dr. Alpay Azap – Türk Tabipler Birliği (TTB) Domuz gribi hakkında en çok merak edilenler
- Johansen K1, Nicoll A, Ciancio BC, Kramarz P. (2009) Pandemic influenza A (H1N1) vaccines in the European Union
